Smaki Bułgarii.
Tydzień to zbyt mało czasu, żeby poznać kuchnię bułgarską. Każdy region Bułgarii słynie z czegoś innego. Wybrzeże to dania rybne – np. ribena czorba, czyli zupa rybna (nie udało mi się jej spróbować). Niziny to gjuwecz (mięso zapiekane z warzywami), góry to nabiał. Jest to na pewno kuchnia ukształtowana przez wpływy tureckie i greckie czerpiąca garściami z darów natury.
To, co odróżnia kuchnię bułgarską od pozostałych krajów bałkańskich to ilość zup.
Bałkany lubią flaki, więc i Bułgaria musi mieć flaczki. Bułgarskie flaki są podobnie gotowane jak te w Rumunii. Szkembe czorba gotuje się z flaków wieprzowych lub cielęcych w bulionie z mlekiem, a całość hojnie doprawia czosnkiem i suszoną papryką. Niebo w gębie! Co ciekawe w Bułgarii je się często na śniadanie, ponieważ są świetne na kaca.
Inne popularne zupy to bob czorba, czyli fasolowa, topczeta – zupa z kulkami mięsnymi i bardzo fajny na upały tarator, czyli chłodnik, do którego wrzuca się mielone orzechy.
Z mięsnych dań obiadowych wymienić można kebapczeta, czyli kotleciki w kształcie kiełbasek, które są pieczone na ruszcie. Kiufte, czyli mocno przyprawione kotlety z mięsa mielonego, które są grillowane, pieczone, lub smażone. Szisz to szaszłyki z mięsa jagnięcego lub wieprzowego. Do mięsa podaje się bardzo popularną w Bułgarii białą fasolę, czyli bobową sałatę i świeżą kapustę.
Najbardziej znaną bułgarską sałatką jest sałatka szopska. Całe Bałkany ją podają (może różnić się składnikami), ale Bułgarzy uważają, że to jest ich sałata i tylko ich. Sałata szopska to, pomidory, świeży ogórek, cebula, ostra papryka, starty owczy lub krowi ser, natka pietruszki. W zależności od regionu może mieć dodany jakiś inny składnik np. oliwki albo jajko.
Popularną w Bułgarii sałatką jest również sneżanka, czyli gęsty jogurt wymieszany z ogórkami, czosnkiem i mielonymi orzechami włoskimi.
Biały ser, który dodaje się m.in. do szopskiej sałaty i banicy to Sirene. Najbardziej znanym bułgarskim żótym serem jest kaszkawał, który jest popularną przystawką.
Bułgarskie warzywa i owoce nie mają sobie równych. W każdym mieście widzieliśmy pełno „warzywniaków” z warzywami i owocami, które smakują zupełnie inaczej niż te w Polsce.
Bułgarzy kochają pasty warzywne z bakłażanów i papryki (lutenica, ajwar).
Narodową przyprawą Bułgarii jest czubryca i papryka. Czubryca przypomina cząber i przyprawia się nią zupy, duszone dania, chleb.
Bułgaria to przepyszne wyroby wędliniarskie. Suszona szynka, pikantny sudżuk i lukanka nie mają sobie równych.
W upały nie ma nic lepszego od kiseło mleko, czyli kwaśnego mleka bawolego albo krowiego, które kwaśnieje dzięki specjalnym bakteriom Lactobacterium bulgaricum. Można je jeść łyżką.
Do picia w upały najlepszy jest ajran, czyli napój z kwaśnego mleka.
Specyficznym napojem świetnie gaszącym pragnienie, który można również spotkać w Macedonii i w Bośni jest Boza. Jest to napój ze sfermentowanego prosa. Zawiera mnóstwo witamin i…ma zawartość alkoholu 0,6 – 1,0%. Bułgarzy zazwyczaj piją bozę na śniadanie. Fajnie orzeźwia, ale ta słodzona aspartamem ma zupełnie inny smak.
Narodowym bułgarskim napojem jest oczywiście kawa, którą pije się od rana do nocy. Wszędzie też stoją automaty z kawą i jest to bardzo tania opcja napicia się dobrej, włoskiej kawy.
Jak to Bałkany, herbatę pije się, wtedy kiedy się jest chorym. Popularne są specjalne herbaty ziołowe takie jak mursalska herbata z gojnika, która jest świetna w leczeniu górnych dróg oddechowych, a Bułgarzy stosują ją dosłownie na wszystko.
Rakija to coś od czego Bułgarzy zaczynają dzień. Najlepsza jest…taka domowa, kupiona na rynku od sprzedawcy warzyw. Wystarczy zapytać, czy sprzedaje rakiję. Jeżeli nie ma, to na pewno pokaże sprzedawcę, który ją ma.
Trochę mniej popularna jest anyżowa mastinka, którą pije się latem z lodem, albo rozcieńczoną wodą. Po dodaniu wody zmienia barwę na mleczną i przypomina w smaku greckie Ouzo.
Do mastinki Bułgarzy dodają też likier miętowy, który sam w sobie jest niezły i w ten sposób powstaje drink „chmurka”.
Pliska to najsłynniejsza bułgarska brandy. Jej nazwa pochodzi od stolicy państwa Protobułgarow. Produkowana jest od 1956 roku i występuje w wersjach VS, VSOP i XO.
Slantschew Brjag, czyli Słoneczny Brzeg to równie znana brandy. Slantschew Brjag i Pliska to dwie kultowe brandy PRL.
Bułgaria ma świetne wina. W Polsce znamy ułamek tego, co produkuje Bułgaria. Samo to, że na terenie Bułgarii organizowane są degustacje w kilkudziesięciu winiarniach, już o czymś świadczy. Fantastyczne jest wino białe z niską zawartością alkoholu, które można porównać do Carlo Rossi.
Bułgarskie piwa są podobne w smaku. Idealne na upały.
Bułgaria to kraj fig, które są dosłownie wszędzie. Z fig produkowany jest np. likier figowy albo dżemy.
Bułgarzy lubią słodkie. Nabardziej popularnym ciastem w Bułgarii jest baklawa.
W Bułgarii bardzo popularne są pałaczinki, czyli naleśniki. W Sozopolu naleśniki sprzedawane są w przydomowych ogródkach.
Nie można też zapomnieć o darach pszczół czyli miodzie i propylisie. Bułgaria słynie z miodu ostowego. Oset jest specjalną odmianą, która rośnie w górach Rodopy. Miód podobno działa jak Viagra.
Przy pisaniu tego tekstu korzystałam ze świetnej książki Magdaleny Genow „Bułgaria. Złoto i rakija”.
