• Przewodnik po Szwecji,  Szwecja

    Petroglify z Enköping.

    Okolica Enköping obfituje w petroglify, czyli rzeźby naskalne z czasów neolitycznych. Najsłynniejsze z nich to Brandskogsskeppet, do którego jest trochę ciężko dojść (mając małe dziecko), Stora Rickebyhällen – z świetną lokalizacją (zaraz przy trasie) i Hemstahällen, które również ma dosyć wymagające dojście. Rzeźby znajdujące się w Stora Rickebyhällen umiejscowione są na kamieniu o wymiarach około 19 m x 19 m. Na kamieniu wyryto rzeźby przedstawiające liczne ślady stóp, 51 statków, 2 zwierzęta,  5 postaci ludzkich, 18 krzyży, ok. 94 mis i coś, co kiedyś nazwano Stolen i Rickeby. Krzesło, bo tak kiedyś nazwano rzeźbę, obecnie jest nazywane ochronną kamizelką. Z czasem naukowcy doszli do wniosku, że rzeźba bardziej przypomina odzież…

  • Przewodnik po Sztokholmie,  Przewodnik po Szwecji,  Szwecja

    Kościół św. Marii Magdaleny w Sztokholmie.

    Kościół św. Marii Magdaleny znajduje się na sztokholmskim Södermalm niedaleko Mariatorget. W 1347 roku w miejscu obecnego kościoła św. Marii Magdaleny w związku z powstaniem nowego cmentarza król Magnus Eriksson rozkazał postawić kaplicę cmentarną pod wezwaniem św. Marii Magdaleny.  Był to pierwszy budynek kościelny na Södermalm. Kaplica stała do 1527 roku, kiedy to z powodów militarnych została rozebrana z rozkazu króla Gustawa Vasa. Jego syn Jan III, postanowił w 1588 roku zbudować na miejscu kaplicy kościół. Niestety wraz ze śmiercią Jana III w 1592 roku prace zostały przerwane i dopiero kilka lat później wznowione. Kościół został oddany do użytku dopiero w 1634 roku. Budową kościoła kierował najpierw Nikodem Tessin, a…

  • Chorwacja

    Kupari – zapomniana zatoka.

    Chorwacja to nie tylko przepiękne nadmorskie miasta. Chorwacja to również opuszczone domy, które straszą pustymi oknami i dziurami po pociskach. W Chorwacji wciąż można zobaczyć ślady po bratobójczej wojnie w latach 90 tych. Jednym z takich śladów jest kompleks hotelowy w Kupari niedaleko Dubrownika. Zanim powstał w tym miejscu kompleks hotelowy na przełomie XIX i XX wieku znajdowała się tutaj cegielnia, której właścicielem był poseł i bogaty posiadacz ziemski, Brnja Caboga, właściciel pierwszego samochodu w Dubrowniku. Nazwa Kupari wzięła się od cegieł, które w tej okolicy nazywane są „kupa”. Pierwszy hotel w tym miejscu został wybudowany przez Czechów w 1920 roku na miejscu starej cegielni. W latach 60 tych zaczęły…

  • Przewodnik po Szwecji,  Szwedzkie pałace i zamki

    Edsbergs slott w Sollentuna.

    Na północy Sztokholmu w Sollentunie nad Edsviken znajduje się pałac Edsberg. W miejscu obecnego pałacu do XVII wieku znajdował się folwark. Pod koniec lat 20 XVII wieku królewski komornik Henryka Olofsson postanowił zbudować na drewniany dworek. W latach 30 XVII wieku majątek przeszedł w ręce hrabiego Gabriela Bengtsson Oxenstierna. W 1757 roku Edsberg kupił Ture Gustaf Rudbeck. Kazał on zburzyć stary, drewniany dwór i wybudować nowy, murowany z dwoma półkolistymi skrzydłami. Po śmierci Ture w 1786 roku dwór odziedziczył jego syn, Alexander. W 1797 roku jedno ze skrzydeł spłonęło. Postanowiono wtedy, że drugie skrzydło zostanie wyburzone, a na miejsce obu skrzydeł powstaną dwa nowe, prostokątne. Do połowy XX wieku pałac…

  • Przewodnik po Szwecji,  Szwecja

    Rezerwat danieli w Gripsholm.

    Niedaleko zamku Gripsholm znajduje się rezerwat danieli. Teren, jaki zajmuje rezerwat to 60 akrów z około setką zwierząt. Na terenie rezerwatu znajdują się miejsca przeznaczone do piknikowania. Szerokie ścieżki umożliwiają poruszanie się na wózku albo z wózkiem dziecięcym. Jest to jeden z najpiękniejszych terenów, na którym rosną stare dęby i lipy w całym województwie. Na terenie rezerwatu zobaczyć też można pozostałości starego grodziska. Na wzgórzu, z którego rozciąga się widok na zamek Gripsholm, ustawiony jest stary krzyż. Na wielkiej łące zobaczyć też można kamień króla Oscara II. Przy brzegu terenu okalającego rezerwat swego czasu stały polskie uboty, które po ucieczce z Polski w 1939 roku zostały odholowane w pobliże Mariefred.…

  • Szwecja na co dzień,  Z życia wzięte

    Badanie słuchu u dziecka w Szwecji.

    Na początku chciałabym podkreślić, że wszystko może wyglądać inaczej w zależności od przychodni, szpitala, regionu Szwecji i przede wszystkim osoby, która takie badanie przeprowadza. Czas oczekiwania na badanie w szpitalu również może się różnić. Opisałam, jak to wyglądało w naszym przypadku.  W Szwecji zaraz po urodzeniu przeprowadzone jest u noworodka badanie słuchu. Kolejne badanie wykonuje się na bilansie czterolatka. Badanie przeprowadzane jest przez pielęgniarkę w przychodni zdrowego dziecka. Wygląda w ten sposób, że dziecko zakłada na głowę słuchawki i kiedy słyszy dźwięk, wrzuca klocek do pojemnika. Teoretycznie brzmi łatwo. Gorzej praktycznie. Naszych znajomych dziecko tak się zdenerwowało, że wrzucało klocki nawet kiedy dźwięku nie słyszało. Nasza Freja w ogóle nie…

  • Przewodnik po Sztokholmie,  Przewodnik po Szwecji,  Szwecja

    Urvädersgränd w Sztokholmie.

    Mosebacke torg na sztokholmskim na Södermalm to plac, z którego odchodzi mnóstwo uroczych uliczek. Jedną z  nich jest Urvädersgränd. Ulica zaczyna się w północno – zachodnim rogu Mosebacke torg. Kończy się schodami w dół do Götgatan. Nazwa ulicy pochodzi od Simona Uhrwäder, który w połowie XVII wieku mieszkał przy tej ulicy. Jest to uliczka, przy której znajduje się kilka ciekawych budynków. Przy Urvädersgränd 3 stoi niewielki domek. To Bellmanshuset nazwany na cześć mieszkającego w nim w latach 1770 – 1774 poety Carla Michaela Bellman. Budynek został zbudowany około 1723 roku przez Adama Wollman. W 1764 roku został przebudowany przez nowego właściciela i od tego czasu nie został zmieniony. Jest to…

  • Albania,  Podróże

    Monaster Zvernec w Albanii.

    Niedaleko Vlory na terenie laguny Narta znajduje się niewielka wyspa Zvernec, na której wybudowano poświęcony św. Marii klasztor prawosławny. Monaster wybudowano w XIII wieku w czasach kiedy te tereny podlegały zwierzchnictwu bizantyjskiemu. Dzięki kilkukilometrowemu oddaleniu od Vlory i położeniu wyspiarskiemu klasztor przetrwał wiele dziejowych zawieruch. Mnisi zgromadzili bogaty księgozbiór. Klasztor odwiedzało wielu ważnych dostojników państwowych i duchownych. Było to ważne miejsce dla prawosławnych chrześcijan. Na cmentarzu należącym do monasteru pochowano wiele ważnych osób. Do połowy XX wieku klasztor zamieszkany był przez mnichów. W 1967 roku w wyniku antyreligijnej kampanii komunistycznej mnisi zostali zmuszeni do opuszczenia klasztoru. Biblioteka została spalona. W latach 70 tych na wyspie powstał ośrodek internowania albańskiej inteligencji.…

  • Przewodnik po Sztokholmie,  Szwecja

    Sophias kyrka w Sztokholmie.

    Pod koniec XIX wieku parafia kościoła Katarzyny była już tak dużą parafią, że postanowiono z niej wyodrębnić drugą parafię. Nowa parafia potrzebowała kościoła. Na miejsce budowy wybrano wzgórze znajdujące się we wschodniej części Södermalm. W XIX wieku tę okolicę zamieszkiwali najbiedniejsi mieszkańcy miasta. Nowy kościół otrzymał imię Sophii, żony króla Oskara II. Królowa Sophia działała w wielu organizacjach dobroczynnych i pomagała najbiedniejszym. W momencie otwarcia kościoła, wzgórze, na którym stoi kościół, było kompletnie pozbawione zieleni. Obecnie jest to mocno zalesiony teren i jedno z ulubionych miejsc piknikowania mieszkańców Södermalm. Architekt świątyni, Gustaf Hermansson przy jej projektowaniu inspirował się niemieckimi kościołami w tym m.in. berlińskim kościołem – Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche. Inspiracja niemieckimi świątyniami…

  • Przewodnik po Sztokholmie,  Szwecja

    Årstabron – najpiękniejszy most w Sztokholmie.

    We wschodniej części jeziora Mälaren znajduje się zatoka- Årstaviken. To tutaj znajduje się olbrzymi most kolejowy. W połowie XIX wieku zbudowano odcinek torów kolejowych głównej magistrali łączącej dwa największe szwedzkie miasta, czyli Sztokholm i Göteborg. Pierwotnie linia miała się kończyć na wybudowanej w 1860 roku stacji Södra. Z czasem pociągnięto ją dalej na północ, ale najpierw zbudowano połączenie nad  Årstaviken. Pierwszy most powstał w 1860 roku. Kilka lat później w mniej więcej miejscu Liljeholmsbron usypano nasyp kolejowy z mostem obrotowym, umożliwiającym przeprawę statków. Na początku XX wieku wzrósł ruch na drodze wodnej i ciągłe otwieranie mostu kolejowego zaczęło być utrudnieniem. W 1910 roku wytyczono nowe miejsce na most. Wybrano miejsce,…