Przewodnik po Szwecji,  Szwecja

Katedra w Uppsala.

Historia katedry w Uppsala zaczyna się od pożaru kościoła w Starej Uppsali. W 1258 roku po tymże pożarze papież wyraził zgodę na przeniesienie biskupiej stolicy do Östra Aros, czyli dzisiejszej Uppsali.

Budowę kościoła rozpoczęto w 1272 roku albo 1273. Dokładna data nie jest znana jak również nie jest znane nazwisko francuskiego architekta katedry. Początkowo jako budulec wykorzystywano kamień sprowadzany z Gotlandii, ale sprawa okazała się nieco kosztowna i zrezygnowano z kamienia na rzecz tańszej cegły, którą zresztą można było wyrabiać na miejscu. Niestety w 1280 roku skończyły się pieniądze na budowę, prace wstrzymano, a architekt wrócił do Francji. Siedem lat później wznowiono prace wykorzystując rysunki francuskiego architekta, oraz sprowadzonego z Francji mistrza murarskiego.

W 1310 roku gotowe już było wejście południowe, które jest najbardziej ozdobionym portalem w Skandynawii. Niestety budulec, z jakiego został wykonany i ostry klimat sprawił, że musiał być ciągle naprawiany. W portalu południowym znajduje się największy w Szwecji witraż. Wejście północne zbudowano już bardziej odporne na warunki klimatyczne, ale też i mniej okazałe.

W 1366 budowę przejął Nikolaus z Västerås. W 1431 roku rozpoczęto budowę części zachodniej, a cztery lata później, pomimo braku wież konsekrowano świątynię. W 1447 roku w budowanej katedrze wybuchł pożar, na szczęście nie uszkodził mocno świątyni. Niestety z nastaniem reformacji przestał płynąć strumień pieniędzy na budowę i dopiero w 1572 roku po wielkim pożarze naprawę wsparł król Jan III. W 1619 roku wieże otrzymały iglice w stylu renesansu holenderskiego. W 1702 roku ogromny pożar strawił prawie cały kościół.

W latach 1885 – 1893 kościół przeszedł gruntowną odbudowę, którą kierował Helgo Zettervall. Szwedzki architekt za punkt wyjścia przyjął stary projekt katedry i powrót do jej pierwotnego kształtu. To, co zmienił to cegłę, którą zastąpioną nową, wyrabianą maszynowo. Odbudował wieże oraz niewielką iglicę, która w czasie pożarów zniknęła i nie była potem odbudowana.

Wewnątrz świątynia otrzymała nowe murowane i witrażowe okna.

Nowością były również malowidła ścienne.

Zetterval wymienił również główny ołtarz.

W środku katedry zobaczyć można groby:

św. Eryka.

Katarzyny Jagiellonki.

Naprzeciwko jest nagrobek jej męża króla Jana III Waza, którego szczątki spoczywają w kaplicy Wazów za ołtarzem. Leży tam razem ze swoją drugą żoną. Dlaczego tak? Być może dlatego, że Katarzyna była katoliczką, a Jan III protestantem.

Najbardziej okazała kaplica należy do Gustawa Vasa, który spoczywa razem z trzema żonami.

W latach 80 tych XX wieku katedra otrzymała od Brygidek z Vadstena kawałek kości biodrowej św. Brygidy, która spoczęła w specjalnej urnie.

Obok urny znajduje się nagrobek rodziców św. Brygidy

Na uwagę zasługuje piękna ambona, która jest największa w Szwecji. Jest ona darem królowej Jadwigi Eleonory po wielkim pożarze katedry w 1702 roku. Zetterval podczas remontu planował ją zastąpić amboną w stylu gotyckim, ale już nie wystarczyło na to pieniędzy, więc ambona została.

Katedra ma aż cztery instrumenty organowe.

Organy w zachodniej galerii zostały zrobione w 1871 roku przez organomistrza Pera Larssona Åkermana. Są to największe, dziewiętnastowieczne organy w Szwecji.  

Organy Ruffattiego w północnym transepcie. Są to najnowsze organy z 2009 roku.

Katedra w Uppsali jest największą budowlą sakralną w Skandynawii. Jej wieże mają wysokość prawie 119 metrów. W jednej z wież znajdują się zrabowane z Polski dzwony. Jeden z nich nazwany jest Thornan od Thorn, czyli Torunia, bo to właśnie z kościoła św. Jakuba w Toruniu został zrabowany. Do końca XVII wieku w katedrze odbywały się koronacje królów. Do końca XIX wieku na jednej z wież znajdowało się stanowisko strażnika (w wieży też miał swoje mieszkanie), który wypatrywał pożarów — uderzał natychmiast w dzwony, oraz co godzinę dawał sygnał rogiem. Strażnika nazywano Tornpelle. 

Wnętrze katedry jest niesamowite.

Warto się przejść dookoła katedry.

Obok katedry zobaczyć można piękne kamienie runiczne, które zostały odkryte w katedrze. Nie wiadomo skąd pochodzą. Zostały użyte jako kamienie węgielne pod budowę katedry.

Źródło:

https://www.svenskakyrkan.se/uppsala/domkyrkan

Discover more from Agnes na szwedzkiej ziemi

Subscribe now to keep reading and get access to the full archive.

Continue reading