-
Kościół świętego Görana.
Święty Göran, czyli święty Jerzy to bardzo ważna postać w szwedzkiej tradycji. Jest to święty szczególnie mocno związany ze Sztokholmem. Świętego Görana znajdziemy w Storkyrkan, w którym znajduje się przepiękna rzeźba świętego, która symbolizuje zwycięstwo w bitwie pod Brunkenberg, w której to rycerze śpiewali pieśń Sankt Örjanswisan ku chwale świętego Görana. Kopia rzeźby znajduje się również w Sztokholmie – na Gamla Stan. Jeszcze inna rzeźba świętego znajduje się na dachu ratusza w Sztokholmie. W miesiącach letnich z wieży ratusza rozlega się wygrywana przez dzwonki pieśń Sankt Örjanswisan. Święty Jerzy został również patronem jednego ze sztokholmskich szpitali, o którym pisałam w Nawiedzony szpital S:t. Görans., wszakże uważany jest za patrona opieki…
-
Ludvigsbergsgatan
Kolejna uliczka na Södermalm, którą warto odwiedzić to Ludvigsbergsgatan. Tuż obok tej bardzo klimatycznej uliczki znajduje się Gamla Lundagatan, o której już pisałam w – zajrzyj tutaj. W latach 1843 – 1904 w tym miejscu znajdowała się fabryka, która nazywała się Ludvigsbergs od niej wzięła nazwę niewielka uliczka, która biegnie od Brännkyrkagatan do Münchenbryggeriet. Ulica nazwę Ludvigsbergsgatan otrzymała dopiero w 1952 roku. Wcześniej nazywała się Skinnarviksgatan, ale w związku z tym, że często mylono ją z innymi ulicami o podobnej nazwie, to postanowiono zmienić jej nazwę na bardziej związane z bliską okolicą, czyli wzgórzem Ludwika, przez które biegnie. Ulica swój klimat oczywiście zawdzięcza przede wszystkim starym budynkom, w których przed…
-
Pryssgränd uliczka Mikaela Blomkvist
Pryssgränd to jedna z najbardziej znanych i zarazem najbardziej urokliwych uliczek na sztokholmskim Södermalm. Jest to ulica zaczynająca swój bieg od ulicy Bastugatan. Pryssgränd jest jedną z ulic, której podczas przeprowadzenia w XVII wieku regulacji ulic na Södermalm (regulacja miała na celu stworzenie prostopadłej sieci ulic) nie udało się wyprostować. Kiedyś w tym miejscu znajdowały się dwa młyny, Stora i Lilla Pryssan – stąd też wzięła się nazwa uliczki. Co ciekawe wcześniej Pryssgränd nazywała się Lilla Bastugatan i dopiero od 1921 roku specjalny komitet zajmujący się nazewnictwem w Sztokholmie zaproponował nazwę, Pryssgränd – żeby skończyć z wiecznymi pomyłkami Bastugatan z Lilla Bastugatan. Przy Pryssgränd znajduje się kilka ciekawych domów. Nr…
-
Engelbrektskyrka – sztokholmska perła narodowego romantyzmu.
W Sztokholmie w Östermalm na szczycie dawnej góry młyńskiej wznosi się majestatyczny kościół. Jest to kościół Engelbrekt. W XVIII wieku w miejscu kościoła stał prosty młyn. Nazywano go potocznie, Engelbrektskvarnen. Młyn stał na górze do połowy lat 80 tych XIX. W tym czasie zaczęto planowanie urbanistyczne nowej dzielnicy i młyn musiał zostać rozebrany. W związku z tym, że pod koniec XIX wieku w Östermalm nastąpił spory przyrost ludności, a parafia Hedvig Eleonory zaczęła pękać w szwach, postanowiono stworzyć dwie nowe parafie: Oscara i Engelbrekta. Na początku XX wieku zorganizowano konkurs na nowy kościół. Idealne miejsce dla świątyni znajdowało się w miejscu starego młyna na Kvarnberget. Konkurs wygrał Lars Israel Wahlman,…
-
Gustavberg.
Gdzieś tak 20 km od centrum Sztokholmu znajduje się urocze miasteczko, Gustavsberg. Miasto jest znane głównie z fabryki i muzeum porcelany. Już w starożytnych czasach znajdowała się tutaj osada. W średniowieczu było tu kilka gospodarstw rolnych. W XVI wieku rozwinęła się wieś Farsta. To właśnie Farsta na początku odgrywała główną rolę w tej okolicy. W 1640 roku Gabriel Gustafsson Oxenstierna odziedziczył majątek Farsta i kazał wybudować duży, kamienny dom. Na potrzeby budowy założono kawałek dalej cegielnię, która po jego śmierci otrzymała nazwę – Gustavsberg. W 1821 roku cegielnia została przemieniona w fabrykę porcelany. Gustavsberg zaczęło się prężnie rozwijać. W 1937 roku fabryka zaczęła produkować porcelanę sanitarną. Po II wojnie światowej…
-
Anundshög
Niedaleko miasta Västerås znajduje się największy w Szwecji kurhan. Jego wysokość to około 9 metrów, a średnica 60 metrów. Jest to jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych w Szwecji. Kurhan powstał między 210 a 1050 r. n.e. Wykopaliska w tym miejscu rozpoczęły się dopiero pod koniec XX wieku. Niektórzy historycy uważają, że nazwa kurhanu pochodzi od legendarnego króla Anunda, który być może został pochowany w kurhanie. Tak naprawdę nie wiadomo kto leży w grobowcu. Nazwa kopca może pochodzić też od kamienia runicznego, na którym jest napis: Folkvid wzniósł wszystkie te kamienie dla swojego syna Hedena, brata Anunda. Gniew przeciął runy. Kamień runiczny jest jednym z kamieni wyznaczających Eriksgata, czyli historycznej drogi…
-
Långbro gård, krokusowy zakątek.
Långbro gård leży na południe od centrum Sztokholmu. Pierwsze źródła o gospodarstwie Longabro w tym miejscu są z II połowy XV wieku. W II połowie XVI wieku właścicielem ziem był Gabriel Kristiernsson-Oxenstierna, wuj znanego kanclerza Axela Oxenstierna. Jednym z kolejnych właścicieli majątku był Arnold Grothusen, który był nauczycielem Zygmunta III Wazy i zarazem jego zwolennikiem. Musiał uciec z kraju, a jego majątek został odebrany przez księcia Karola, późniejszego Karola IX. Pod koniec XIX wieku majątek kupił Alfred Söderlund, nazwany królem Långbro. Podzielił swój majątek i następnie sprzedał. W 1918 roku resztę majątku kupił Ericsson, od którego z kolei w 1947 roku majątek odkupiło miasto Sztokholm. Obecnie jest w rękach prywatnych.…
-
Kościół w Härkeberga
Niedaleko Enköping jest wioska Härkeberga, w której znajduje się prawdziwa perła sztuki sakralnej. Jest to średniowieczny kościół zbudowany z kamienia i cegły. Został zbudowany w latach 1280 – 1310. Pod koniec XV wieku dobudowano przedsionek i sklepienia nawy głównej. Kościół jest jednonawowy. Pod koniec XVIII wieku dobudowano galerię organową. Pierwsze organy kościół otrzymał na początku XVIII wieku. Te obecne są z 1811 roku. Ambona kościelna jest z 1791 roku. Piękne ławki są z 1755 roku. W kościele znajduje się piękny krucyfiks z XIV wieku. Kościół jest znany ze swoich malowideł ściennych, które w XV wieku wykonał słynny Albertus Pictor. Malowidła w większej części nigdy nie były zamalowane (na sklepieniach) i…
-
Młyn Överby w Sollentunie
Örby kvarn gminie Sollentuna to jedyny działający wiatrak w województwie sztokholmskim. Kiedyś w Sollentuna było takich wiatraków 6. Dzisiaj jest tylko jeden. Jest to wiatrak typu holenderskiego. Zbudowany został w połowie XIX wieku na miejscu innego wiatraka, który prawdopodobnie w tym miejscu stał od XVIII wieku. Stoły, które są ustawione przy wiatraku, zrobione są ze starych kół młyńskich używanych w poprzednim wiatraku. Młyn należy do gospodarstwa Överby, w którym mieszkał młynarz. Ostatnim młynarzem był Abraham Karlsson, który dzierżawił młyn do 1909 roku. Po jego dzierżawie młyn stał pusty i coraz bardziej niszczał. W 1948 roku nowy właściciel Överby gård przekazał wiatrak organizacji Sollentuna Hembygdsförening, która wyremontowała wiatrak. W latach 90 tych…
-
Skinnarviksringen w Sztokholmie
Na sztokholmskim Södermalm niedaleko znanego punktu widokowego Skinnarviksberget znajduje się krótka ulica, Skinnarviksringen. Jest to ulica zabudowana domami jednorodzinnymi a przez to bardzo unikalna jeżeli chodzi o Södermalm. Nazwę ulica wzięła od pobliskiego wzgórza Skinnarviksberget i także w tym miejscu mieli swoje warsztaty garbarze. Plan zabudowy ulicy został sporządzony w 1911 roku, a wille zaczęły powstawać w latach 20 tych. Długi czas rozpoczęcia zabudowy spowodowany był kryzysem po I wojnie światowej. Większość domów wybudowali dla siebie znani architekci. Znajduje się tu kilka ciekawych budynków takich jak: Willa z numerem 4. Dom został zbudowany przez Nilsa Andersson Wadsjö, wg projektu jego syna znanego szwedzkiego architekta, Haralda Wadsjö. W kolejnych latach nazwano…