Muzeum Livrustkammaren w Sztokholmie. - Agnes na szwedzkiej ziemi

Livrustkammaren to muzeum historyczne, które znajduje się w Zamku Królewskim w Sztokholmie. Jest to najstarsze szwedzkie muzeum, które utworzono w 1633 roku. Fundamenty pod muzeum stworzył król Gustaw II Adolf, który przechowywał swoje ubrania po wyprawie do Polski jako wieczną pamiątkę. W muzeum znajduje się wiele przedmiotów zrabowanych przez Szwedów w Polsce.

Livrustkammaren było kiedyś magazynem domu królewskiego, w którym przechowywano kostiumy, zbroje i broń. Najstarszy istniejący inwentarz, w którym zapisane są zgromadzone rzeczy, pochodzi z 1548 roku. W XVII wieku Livrustkammaren zmieniało swoje miejsce kilka razy. W latach 60 tych XVII wieku zbiory przeniesiono do Lantmäteristyrelsens hus znajdującego się przy Västra Trädgårdsgatan. Następnie do pałacu Makalös, gdzie znajdowała się Wielka Zbrojownia. Dzięki tym przeprowadzkom Livrustkammaren nie zniszczył pożar zamku królewskiego w 1697 roku. Następnie Livrustkammaren znalazło się na zamku Fredrikshov. W 1851 roku Livrustkammaren połączono z Garderobą Królewską. W połowie XIX wieku zbiory zostały połączone z zasobami Klädkammaren i umieszczone w Arvfurstens palats jako nowoczesne muzeum. W 1865 roku zbiory wylądowały w nowo otwartym Muzeum Narodowym. W 1872 roku zbiory powiększyły się o kolekcję broni, którą przekazał w spadku Karol XV. W 1884 roku Livrustkammaren ponownie się przeprowadziło – tym razem do zamku w Sztokholmie. Do jego zbiorów dodano najstarsze ceremonialne powozy, tworząc tym samym nową wystawę składającą się z broni, zbroi, strojów, powozów i ekwipunku dla koni. Nie była to ostatnia przeprowadzka Livrustkammaren, które z powodu braku miejsca przeniesiono do budynku Muzeum Nordyckiego. Od 1907 roku wystawę zbiory Livrustkammaren można było oglądać w holu głównym Muzeum Nordyckiego. W 1978 roku Livrustkammaren wróciło do Zamku Królewskiego i zajęło piwnicę zamkową, w której kiedyś przechowywane było drewno na opał.

Zwiedzanie zaczynamy od XVI wieku, kiedy Szwecja stała się niezależnym królestwem. Ta wystawa obejmuje lata 1521 – 1611.

Gustaw Vasa był królem, który zjednoczył królestwo, a za panowania jego synów znaczenie Szwecji jeszcze bardziej wzrosło. Na wystawie można zobaczyć jeden z nielicznych hełmów Gustawa, które się zachowały do czasów obecnych.

W 1561 roku najstarszy syn Gustawa Vasa, Eryk XIV został koronowany w katedrze w Uppsala. Został pierwszym „królem z łaski Bożej”. Koronacja była ceremonią religijną. Na tę okazję Eryk kazał zrobić kilka specjalnych przedmiotów. Jego koronacja stała się szablonem koronacji szwedzkich od XVI do XIX wieku. Szata z wyszytymi koronami, którą Eryk XIV ubrał na koronację, była wykorzystywana przez jego następców: Jana III, Karola IX i Gustawa II Adolfa.

Na wystawie można zobaczyć hełm cara Iwana Groźnego, który Szwedzi wywieźli z Warszawy.

Już na samym wejściu zobaczyć można paradną zbroję polskiego króla Zygmunta II Augusta, którą w 1574 roku podarowała Janowi III Anna Jagiellonka w zamian za poparcie sukcesji Zygmunta III na tron polski.

Zobaczyć też można bransoletkę, która należała do Anny Wazówny, siostry Zygmunta III Wazy.

Wystawa obejmująca lata 1611 – 1654 to czasy wojny trzydziestoletniej. W Szwecji to okres rządów Gustawa II Adolfa, który kontynuował walkę z państwem polskim.

W specjalnej gablocie przechowywana jest chusta, w której przechowywane było serce Gustawa Adolfa, który poniósł śmierć na polu bitwy pod Lützen.

Ukochany koń króla Streiff, został ranny w bitwie, ale przeżył. Nie wytrzymał marszu do Szwecji za zmarłym królem. Steiffer został obdarty ze skóry, którą zamontowano na specjalnej ramie. Wypchany koń zasilił zasoby muzeum.

Na tej wystawie zobaczyć można płaszcz koronacyjny królowej Krystyny. Uszyty z jedwabnego aksamitu płaszcz został zamówiony w Paryżu. Obok płaszczy koronacyjnych leży kapelusz księcia Karola Gustawa, który nosił podczas koronacji królowej Krystyny w 1650 roku.

Lata 1654 – 1718 to czas wielki wojen i kulminacja szwedzkiej potęgi. Po abdykacji królowej Krystyny królem Szwecji został Karol X Gustaw. Okres jego panowania to wojny z Polską i Danią.

Na tej wystawie zobaczyć można koronę pogrzebową Karola X Gustawa.

Następca Karola X, Karol XI wzmocnił władzę królewską, zmodernizował administrację wojskową i cywilną królestwa. Jego żoną została Ulrika Eleonora Wittelsbach. Rzymski strój znajdujący się na wystawie, to strój koronacyjny 17-letniego Karola XI.

Następcą Karola XI został Karol XII, król, który całe dorosłe życie spędził na wojnie. Karol XII nigdy się nie ożenił i nie pozostawił po sobie potomka. W 1718 roku rozpoczął swoją ostatnią kampanię przeciwko Norwegii. Zginął przez przypadek trafiony kulą w skroń podczas inspekcji okopów. Na wystawie zobaczyć można jego ostatni ubłocony mundur.

Lata 1721 – 1809 to czasy wolności i rewolucji. W 1721 roku Szwecja zawarła pokój z Rosją, tracąc na jej rzecz duże obszary ziemi. Początek XVIII wieku w Szwecji to rząd regentów Fryderyka i Adolfa Fryderyka. Ten ostatni zmarł w 1771 roku na atak serca wywołany przejedzeniem. Jego następcą został Gustaw III, który w 1766 roku kościele pałacowym Zamku Sztokholmskiego pobrał się z duńską księżniczką Sofią Magdaleną.

Garnitur pana młodego został uszyty z tkaniny z masy perłowej i srebra. Suknia księżnej została uszyta na wzór francuskiego modelu. Przyczepka ma długość około 3 metrów. Jest to jeden z najstarszych zachowanych strojów kobiecych w Livrustkammaren. Dla pary młodej specjalnie została przerobiona kareta.

Gustaw III chciał wzmocnić władzę królewską, chciał rządzić jako oświecony despota z reformami i aktywną polityką kulturalną. Zniósł tortury, ograniczył karę śmierci, wprowadził wolność religijną dla cudzoziemców. Król nadał szereg praw chłopom. Reformy wzmacniały pozycję króla, a osłabiały rolę Riksdagu. Wprowadzone przez niego samowładztwo i reformy spowodowało narastanie niezadowolenia. Punkt kulminacyjny niezadowolenia nastąpił na balu maskowym w Operze Królewskiej w Sztokholmie 16 marca 1792 roku, kiedy to przeprowadzono zamach na życie króla. Podczas balu króla nagle otoczyło kilku mężczyzn. Jeden z nich postrzelił króla w plecy. Rana okazała się śmiertelna i król kilkanaście dni później zmarł.

Lata 1809 – 1914 to czas przemian. W 1809 nowym królem Szwecji został Karol XIII. Król i jego żona nie mieli dzieci. Po długich obradach szwedzka delegacja wybrała się do Paryża, aby uzyskać zgodę Napoleona na wybór na króla szwedzkiego brata duńskiego księcia, Karola Augusta. W międzyczasie jeden ze szwedzkich wysłanników nawiązał kontakt z marszałkiem Napoleona, Jean Baptiste Bernadotte, którego Napoleon zaaprobował jako kandydata na szwedzkiego króla. W 1810 roku Bernadotte został zaadoptowany przez króla szwedzkiego Karola XIII.

Na wystawie można zobaczyć płaszcz marszałkowski Jean Baptiste Bernadotte.

W 1818 roku Jean Baptiste Bernadotte został koronowany na króla Szwecji i Norwegii – odtąd już Karol XIV Jan. Jego żona Desideria pozostała w Paryżu do 1823 roku i dopiero w 1829 roku została koronowana na królową Szwecji i Norwegii. Podczas koronacji Karol XIV Jan nosił czerwone aksamitne buty z naszytymi złotymi koronami.

Od 1907 roku do dzisiaj. To wystawa o monarchii w dobie demokracji.

Na wystawie można zobaczyć pozłacaną paradną kołyskę z czuwającymi aniołami. Kołyska była prezentem z okazji chrztu Karola XI w 1655 roku. Jest to jedyny przedmiot z Livrustkammaren, którego używa się przy okazji chrztów następców tronu. Ostatni raz została użyta w 2012 roku podczas chrztu księżniczki Estelle.

Na tej wystawie zobaczyć również można stroje należące do obecnie panujących króla Gustawa VI Adolfa i królowej Sylwii, oraz następczyni tronu szwedzkiego, Viktorii.