-
Kościół świętego Görana.
Święty Göran, czyli święty Jerzy to bardzo ważna postać w szwedzkiej tradycji. Jest to święty szczególnie mocno związany ze Sztokholmem. Świętego Görana znajdziemy w Storkyrkan, w którym znajduje się przepiękna rzeźba świętego, która symbolizuje zwycięstwo w bitwie pod Brunkenberg, w której to rycerze śpiewali pieśń Sankt Örjanswisan ku chwale świętego Görana. Kopia rzeźby znajduje się również w Sztokholmie – na Gamla Stan. Jeszcze inna rzeźba świętego znajduje się na dachu ratusza w Sztokholmie. W miesiącach letnich z wieży ratusza rozlega się wygrywana przez dzwonki pieśń Sankt Örjanswisan. Święty Jerzy został również patronem jednego ze sztokholmskich szpitali, o którym pisałam w Nawiedzony szpital S:t. Görans., wszakże uważany jest za patrona opieki…
-
Ludvigsbergsgatan
Kolejna uliczka na Södermalm, którą warto odwiedzić to Ludvigsbergsgatan. Tuż obok tej bardzo klimatycznej uliczki znajduje się Gamla Lundagatan, o której już pisałam w – zajrzyj tutaj. W latach 1843 – 1904 w tym miejscu znajdowała się fabryka, która nazywała się Ludvigsbergs od niej wzięła nazwę niewielka uliczka, która biegnie od Brännkyrkagatan do Münchenbryggeriet. Ulica nazwę Ludvigsbergsgatan otrzymała dopiero w 1952 roku. Wcześniej nazywała się Skinnarviksgatan, ale w związku z tym, że często mylono ją z innymi ulicami o podobnej nazwie, to postanowiono zmienić jej nazwę na bardziej związane z bliską okolicą, czyli wzgórzem Ludwika, przez które biegnie. Ulica swój klimat oczywiście zawdzięcza przede wszystkim starym budynkom, w których przed…
-
Cedergrenska tornet
Jadąc na północ Sztokholmu – tuż za Muzeum Historii Naturalnej w pewnym momencie wyłania się po prawej stronie wieża z czerwonej cegły. To Wieża Cedergrenska zwana też Wieżą Dziewiczą. Tajemniczą wieżę wybudował leśniczy Albert Gotthard Nestor Cedergren, który w 1889 roku w Stocksund nabył działkę wraz z piękną willą, w której spędzał z rodziną letnie miesiące. 7 lat po nabyciu ziemi Albert wpadł na pomysł postawienia w najwyższym punkcie swoich włości wieży widokowej. Po pewnym czasie zmienił zdanie i postanowił, zamiast wieży widokowej postawić wieżę mieszkalną, w której mógłby zamieszkać wraz z całą swoją rodziną. Wieża miała przypominać stare średniowieczne wieże mieszkalno – obronne. Wieża miała być zbudowana z czerwonej…
-
Pryssgränd uliczka Mikaela Blomkvist
Pryssgränd to jedna z najbardziej znanych i zarazem najbardziej urokliwych uliczek na sztokholmskim Södermalm. Jest to ulica zaczynająca swój bieg od ulicy Bastugatan. Pryssgränd jest jedną z ulic, której podczas przeprowadzenia w XVII wieku regulacji ulic na Södermalm (regulacja miała na celu stworzenie prostopadłej sieci ulic) nie udało się wyprostować. Kiedyś w tym miejscu znajdowały się dwa młyny, Stora i Lilla Pryssan – stąd też wzięła się nazwa uliczki. Co ciekawe wcześniej Pryssgränd nazywała się Lilla Bastugatan i dopiero od 1921 roku specjalny komitet zajmujący się nazewnictwem w Sztokholmie zaproponował nazwę, Pryssgränd – żeby skończyć z wiecznymi pomyłkami Bastugatan z Lilla Bastugatan. Przy Pryssgränd znajduje się kilka ciekawych domów. Nr…
-
Engelbrektskyrka – sztokholmska perła narodowego romantyzmu.
W Sztokholmie w Östermalm na szczycie dawnej góry młyńskiej wznosi się majestatyczny kościół. Jest to kościół Engelbrekt. W XVIII wieku w miejscu kościoła stał prosty młyn. Nazywano go potocznie, Engelbrektskvarnen. Młyn stał na górze do połowy lat 80 tych XIX. W tym czasie zaczęto planowanie urbanistyczne nowej dzielnicy i młyn musiał zostać rozebrany. W związku z tym, że pod koniec XIX wieku w Östermalm nastąpił spory przyrost ludności, a parafia Hedvig Eleonory zaczęła pękać w szwach, postanowiono stworzyć dwie nowe parafie: Oscara i Engelbrekta. Na początku XX wieku zorganizowano konkurs na nowy kościół. Idealne miejsce dla świątyni znajdowało się w miejscu starego młyna na Kvarnberget. Konkurs wygrał Lars Israel Wahlman,…
-
Gamla Lundagatan – najstarsza ulica Södermalm.
Gamla Lundagatan to krótka ulica na Södermalm w Sztokholmie. Jest częścią ulicy Lundagatan. Ulica Lundagatan swoją nazwę otrzymała w 1885 roku. Wcześniej nazywała się Lilla Skinnarviksgatan i Sommens kvarngata. Tuż obok tej ulicy znajduje się punkt widokowy Skinnarviksberget, do którego można dotrzeć Gamla Lundagatan. Jest to uliczka z bardzo starą zabudową. Znajduje się przy niej około 10 drewnianych domów. Jest to najstarsza część zabudowy Södermalm, która była zamieszkana od połowy XVII wieku. Mieszkali w tym miejscu biedni robotnicy z pobliskich fabryk i warsztatów, pokojówki i marynarze, który przy domach mieli również ogrody, w których mogli uprawiać dla siebie warzywa i owoce. Tak naprawdę były to sztokholmskie slumsy. W latach XX…
-
Långbro gård, krokusowy zakątek.
Långbro gård leży na południe od centrum Sztokholmu. Pierwsze źródła o gospodarstwie Longabro w tym miejscu są z II połowy XV wieku. W II połowie XVI wieku właścicielem ziem był Gabriel Kristiernsson-Oxenstierna, wuj znanego kanclerza Axela Oxenstierna. Jednym z kolejnych właścicieli majątku był Arnold Grothusen, który był nauczycielem Zygmunta III Wazy i zarazem jego zwolennikiem. Musiał uciec z kraju, a jego majątek został odebrany przez księcia Karola, późniejszego Karola IX. Pod koniec XIX wieku majątek kupił Alfred Söderlund, nazwany królem Långbro. Podzielił swój majątek i następnie sprzedał. W 1918 roku resztę majątku kupił Ericsson, od którego z kolei w 1947 roku majątek odkupiło miasto Sztokholm. Obecnie jest w rękach prywatnych.…
-
Skinnarviksringen w Sztokholmie
Na sztokholmskim Södermalm niedaleko znanego punktu widokowego Skinnarviksberget znajduje się krótka ulica, Skinnarviksringen. Jest to ulica zabudowana domami jednorodzinnymi a przez to bardzo unikalna jeżeli chodzi o Södermalm. Nazwę ulica wzięła od pobliskiego wzgórza Skinnarviksberget i także w tym miejscu mieli swoje warsztaty garbarze. Plan zabudowy ulicy został sporządzony w 1911 roku, a wille zaczęły powstawać w latach 20 tych. Długi czas rozpoczęcia zabudowy spowodowany był kryzysem po I wojnie światowej. Większość domów wybudowali dla siebie znani architekci. Znajduje się tu kilka ciekawych budynków takich jak: Willa z numerem 4. Dom został zbudowany przez Nilsa Andersson Wadsjö, wg projektu jego syna znanego szwedzkiego architekta, Haralda Wadsjö. W kolejnych latach nazwano…
-
Hjorthagskyrka – kościół pod znakiem jelenia
W sztokholmskiej dzielnicy Hjorthagen znajduje się kościół z czerwonej cegły. Podobno jest to jeden z najpiękniejszych i zarazem najdziwniejszych kościołów z przełomu wieków w Szwecji. Budowa kościoła rozpoczęła się w 1907 roku, a w 1909 roku dokonano konsekracji świątyni. Architektem kościoła został Carl Bergsten, którego projekt nie do końca przypadł do gustu parafianom. Nie podobało im się, że ceglana elewacja kościoła zleje się z okolicznymi budynkami. Projekt był dla nich zbyt arogancki. Pobożni parafianie chcieli małego, otynkowanego wiejskiego kościółka w stylu neogotyckim. Architekt nie poddał się i w efekcie w Hjorthagen stoi kościół, który obecnie bardzo się wyróżnia na tle otynkowanych budynków. Carl Bergsten w swoim projekcie inspirował się nowymi…
-
Ugglegränd o jednej z najkrótszych uliczek w Sztokholmie.
Spacerując po Södermalm – w bliskim rejonie magicznego Monteliusvägen można natknąć się na jedną z najkrótszych w Sztokholmie ulic. Ugglegränd ma tylko 35 metrów długości. Idąc Brännkyrkagatan łatwo jest ją przegapić, ponieważ kończy się całkiem nieźle ukrytymi (zwłaszcza wiosną i latem) schodami. Z drugiej strony, czyli od Tavastgatan jest lepiej widoczna, ale sprawia wrażenie zamkniętego podwórka/studni. Stąd pewnie niewielu turystów można spotkać w tym miejscu. Schody na końcu Ugglegränd, aż zachęcają do przycupnięcia i podglądania przechodzących popularną Brännkyrkagatan turystów i mieszkańców pobliskich domów. Jest tu kilka perełek architektonicznych. Na rogu ulic Ugglegränd i Tavastgatan znajduje się piękny domu, który został zbudowany w 1890 roku przez C. A. Sandberg. Wcześniej w…
