Bruksmuseum w Tumba.
Na przedmieściach Sztokholmu w Tumba znajduje się bardzo ciekawe (darmowe) muzeum. Jest to muzeum przedstawiające historię produkcji banknotów oraz ludzi, którzy pracowali w papierni w Tumba.
Muzeum zostało otwarte w 1968 roku. W 2004 roku zostało przejęte przez Muzeum Historyczne. W 2008 roku zostało nominowane do nagrody Europejskiego Muzeum Roku.
Papiernia w Tumba istnieje od 1755 roku. W XVIII wieku w Szwecji (i nie tylko w Szwecji) w obiegu było mnóstwo fałszywych banknotów. Szwedzki Bank postanowił wziąć sprawy w swoje ręce i zacząć produkcję własnych banknotów. Tumba świetnie nadawała się postawienie fabryki. Dostęp do wody płynącej (kiedyś w Tumba był młyn), a także pewna odległość od Sztokholmu (fabrykę można było trzymać w tajemnicy) przemówiły za tym, żeby tu właśnie postawić fabrykę. Chcąc produkować dobry jakościowo papier, Szwedzi postanowili sprowadzić z Holandii specjalistę od produkcji papieru. W tamtych czasach ujawnianie tajemnic handlowych/produkcji było surowo zabronione. Szwedzi więc przekupili mistrza Erasmusa Muldera, który wraz z żoną został przemycony do Szwecji jako zwyczajny rolnik (przebrali się za wieśniaków). Rok później do Erasmusa dołączył jego brat Casper. W 1759 roku bracia zaprezentowali pierwszą próbkę papieru banknotowego.
Oprócz budynku fabryki wybudowano również domy mieszkalne i budynki gospodarcze. Postawiono karczmę, w której samotni mężczyźni mogli zjeść ciepły posiłek i oddać do prania brudne ubrania.
W XIX wieku rozszerzono produkcję, a co za tym idzie, potrzebowano jeszcze więcej siły roboczej. W związku z tym wybudowano duży dom w którym stworzono mieszkania dla pracowników papierni. W piwnicy domu znajdowała się m.in. pralnia. Na trzecim piętrze zrobiono dużą salę bankietową.
W 1939 roku w fabryce zainstalowano maszynę papierniczą, przez którą spadła produkcja ręcznie wytwarzanego papieru. Z czasem maszyny przejęły całą pracę ludzkich rąk. W 1968 roku w najstarszym budynku należącym do fabryki utworzono muzeum, w którym można było zobaczyć, jak powstaje papier czerpany.
W muzeum nadal można zobaczyć, jak powstaje papier. Muzeum organizuje pokazy, a także specjalne zajęcia, podczas których można czynnie uczestniczyć w procesie produkcji papieru.
Dzisiaj muzeum zajmuje pięć budynków.
W głównym budynku muzeum mieści się stała wystawa, poświęcona historii banknotu i Szwedzkiemu Bankowi.
W czerwonej zagrodzie mieści się wystawa dotycząca historii papieru oraz warsztat.
W jednym z najstarszych i najciekawszych budynków można obejrzeć historię fabryki i okolicy. Na piętrze budynku znajduje się zrekonstruowane mieszkanie i niewielka sala szkolna.
Spruthuset znajdujący się kawałek od głównego budynku został wybudowany w 1926 roku. Jest to stara remiza strażacka, która w latach 1938 – 1957 była główną remizą strażacką komuny Botkyrka. Obecnie znajduje się w niej wystawa dotycząca bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Najciekawszym eksponatem jest wóz strażacki, do którego można wejść i wczuć się w strażaka.
W głównym budynku znajduje się niewielki sklepik oraz kawiarnia.
Źródło:
