Historyczna Maria Prästgårdsgata.
W Sztokholmie na Södermalm jest całe mnóstwo ciekawych zakamarków i urokliwych uliczek, jedną z nich jest Maria Prästgårdsgata. Jest to dosyć długa ulica, która w pewnym momencie urywa się schodami i dalej ciągnie powyżej/poniżej schodów.
Maria Prästgårdsgata jest odnogą Fredmansgata – tutaj o Fredmansgata i ciągnie się aż do Rosenlundsgatan na zachodzie Södermalm.
Kiedyś ulica nazywała się zupełnie inaczej. Pierwsza znana nazwa z XVII wieku to Sankt Staffansgatan. Następnie była Prästgatan, Gamla Prästgatan, Prästgårdsgatan. W 1733 roku ulica nazwana była Sankt Staffans na zmianę z Gamla Prästgårdsgatan. W XIX wieku głównie funkcjonowała nazwa Gamla Prästgårdsgatan. Prawie taką samą nazwę nosi ulica na Gamla Stan więc w 1930 roku w ramach „porządków” delikatnie zmieniono nazwę na Maria Prästgårdsgata od pierwszego pastora parafii Marii Magdaleny, który kiedyś przy niej mieszkał.
Jest to bardzo malownicza ulica położona na dwóch poziomach. We wschodnim odcinku jest przerwana schodami wiodącymi na Kvarnberget.
Pierwszy odcinek odbijający od Fredmansgata to cichy zakątek.
Jest tu np. bardzo urokliwe podwórko/dziedziniec.
Niestety nie zachowały się do dzisiaj stare zabudowania tej części ulicy (jak i reszty). Na początku XX wieku Christian Eriksson razem z przyjacielem, architektem Ragnarem Östberg zaprojektował nową zabudowę tej części Maria Prästgårdsgata, którą przeprowadzono w latach 1905 – 1911. Christian Eriksson dobrych kilka lat mieszkał w paryskiej dzielnicy artystów i rzemieślników, która była dla niego inspiracją w stworzeniu projektu zabudowy Maria Prästgårdsgata. Sam zamieszkał pod numerem 3 i miał tu swoją pracownię. Po jego śmierci mieszkało to sporo artystów, którzy mieli swoją pracownię w podwórzu domu. Po śmierci Christiana, dom z pracownią odziedziczyły jego dzieci. Syn Christiana, Liss nie chciał, aby pracownia ojca z budynkiem mieszkalnym stała się muzeum. Mieszkał tutaj aż do swojej śmierci w 2000 roku. Od 2001 roku właścicielem nieruchomości jest wspólnota mieszkaniowa i budynek nie jest dostępny dla osób postronnych. Jeżeli ma się szczęście i ktoś zostawi otwarte drzwi w środku, to przez okno można zobaczyć urywek podwórka.
Dalsza część ulicy to już inny świat. Wysokie kamienice z pięknymi portalami.
Zaraz na początku tej drugiej części ulicy zobaczyć można niski domek, który kiedyś zajmował dyrektor Björngårdsskolan.
Szkoła jest tuż obok rezydencji dyrektora. Została zbudowana w 1908 roku na potrzeby szkolenia nauczycieli. Dzisiaj jest to szkoła podstawowa.
Nieco dalej pod numerem 19 mieszkał Vilgot Sjöman, szwedzki pisarz i reżyser filmowy.
Ostatnim historycznym i bardzo pięknym budynkiem jest ten na rogu Maria Prästgårdsgata i Timmermansgatan. Narożna działka została w 1883 roku kupiona przez wspólnotę mieszkaniową Södra Bostadsföreningen (SFB), która budowała budynki mieszkalne dla biedniejszych członków wspólnoty. Budynek wybudowano w 1885 roku. Był to jeden z pierwszych budynków, które powstały w tej okolicy na przełomie XIX i XX wieku. Budynek zaprojektował znany sztokholmski architekt Carl Cederström. Budynek został tak zaprojektowany, żeby pomieścił jak najwięcej mieszkań. Były to jedno albo dwupokojowe mieszkania z kuchnią bez łazienki. W 1927 budynek mieszkańcom zainstalowano toalety. W 1970 roku ktoś wpadł na pomysł, żeby zamiast remontu budynek wyburzyć. Na szczęście wizja upadła, a dom został zmodernizowany. Tym samym małe mieszkania zostały połączone i powstało 65 mieszań w tym trzy i czteropokojowe, a nawet ponad stumetrowe penthouse’y.
Na Maria Prästgårdsgata są oczywiście jeszcze inne piękne budynki.
Źródła:
https://historiskahem.se/object/OBJ18440_1813429460