Przewodnik po Sztokholmie
-
Pryssgränd uliczka Mikaela Blomkvist
Pryssgränd to jedna z najbardziej znanych i zarazem najbardziej urokliwych uliczek na sztokholmskim Södermalm. Jest to ulica zaczynająca swój bieg od ulicy Bastugatan. Pryssgränd jest jedną z ulic, której podczas przeprowadzenia w XVII wieku regulacji ulic na Södermalm (regulacja miała na celu stworzenie prostopadłej sieci ulic) nie udało się wyprostować. Kiedyś w tym miejscu znajdowały się dwa młyny, Stora i Lilla Pryssan – stąd też wzięła się nazwa uliczki. Co ciekawe wcześniej Pryssgränd nazywała się Lilla Bastugatan i dopiero od 1921 roku specjalny komitet zajmujący się nazewnictwem w Sztokholmie zaproponował nazwę, Pryssgränd – żeby skończyć z wiecznymi pomyłkami Bastugatan z Lilla Bastugatan. Przy Pryssgränd znajduje się kilka ciekawych domów. Nr…
-
Engelbrektskyrka – sztokholmska perła narodowego romantyzmu.
W Sztokholmie w Östermalm na szczycie dawnej góry młyńskiej wznosi się majestatyczny kościół. Jest to kościół Engelbrekt. W XVIII wieku w miejscu kościoła stał prosty młyn. Nazywano go potocznie, Engelbrektskvarnen. Młyn stał na górze do połowy lat 80 tych XIX. W tym czasie zaczęto planowanie urbanistyczne nowej dzielnicy i młyn musiał zostać rozebrany. W związku z tym, że pod koniec XIX wieku w Östermalm nastąpił spory przyrost ludności, a parafia Hedvig Eleonory zaczęła pękać w szwach, postanowiono stworzyć dwie nowe parafie: Oscara i Engelbrekta. Na początku XX wieku zorganizowano konkurs na nowy kościół. Idealne miejsce dla świątyni znajdowało się w miejscu starego młyna na Kvarnberget. Konkurs wygrał Lars Israel Wahlman,…
-
Gamla Lundagatan – najstarsza ulica Södermalm.
Gamla Lundagatan to krótka ulica na Södermalm w Sztokholmie. Jest częścią ulicy Lundagatan. Ulica Lundagatan swoją nazwę otrzymała w 1885 roku. Wcześniej nazywała się Lilla Skinnarviksgatan i Sommens kvarngata. Tuż obok tej ulicy znajduje się punkt widokowy Skinnarviksberget, do którego można dotrzeć Gamla Lundagatan. Jest to uliczka z bardzo starą zabudową. Znajduje się przy niej około 10 drewnianych domów. Jest to najstarsza część zabudowy Södermalm, która była zamieszkana od połowy XVII wieku. Mieszkali w tym miejscu biedni robotnicy z pobliskich fabryk i warsztatów, pokojówki i marynarze, który przy domach mieli również ogrody, w których mogli uprawiać dla siebie warzywa i owoce. Tak naprawdę były to sztokholmskie slumsy. W latach XX…
-
Långbro gård, krokusowy zakątek.
Långbro gård leży na południe od centrum Sztokholmu. Pierwsze źródła o gospodarstwie Longabro w tym miejscu są z II połowy XV wieku. W II połowie XVI wieku właścicielem ziem był Gabriel Kristiernsson-Oxenstierna, wuj znanego kanclerza Axela Oxenstierna. Jednym z kolejnych właścicieli majątku był Arnold Grothusen, który był nauczycielem Zygmunta III Wazy i zarazem jego zwolennikiem. Musiał uciec z kraju, a jego majątek został odebrany przez księcia Karola, późniejszego Karola IX. Pod koniec XIX wieku majątek kupił Alfred Söderlund, nazwany królem Långbro. Podzielił swój majątek i następnie sprzedał. W 1918 roku resztę majątku kupił Ericsson, od którego z kolei w 1947 roku majątek odkupiło miasto Sztokholm. Obecnie jest w rękach prywatnych.…
-
Skinnarviksringen w Sztokholmie
Na sztokholmskim Södermalm niedaleko znanego punktu widokowego Skinnarviksberget znajduje się krótka ulica, Skinnarviksringen. Jest to ulica zabudowana domami jednorodzinnymi a przez to bardzo unikalna jeżeli chodzi o Södermalm. Nazwę ulica wzięła od pobliskiego wzgórza Skinnarviksberget i także w tym miejscu mieli swoje warsztaty garbarze. Plan zabudowy ulicy został sporządzony w 1911 roku, a wille zaczęły powstawać w latach 20 tych. Długi czas rozpoczęcia zabudowy spowodowany był kryzysem po I wojnie światowej. Większość domów wybudowali dla siebie znani architekci. Znajduje się tu kilka ciekawych budynków takich jak: Willa z numerem 4. Dom został zbudowany przez Nilsa Andersson Wadsjö, wg projektu jego syna znanego szwedzkiego architekta, Haralda Wadsjö. W kolejnych latach nazwano…
-
Hjorthagskyrka – kościół pod znakiem jelenia
W sztokholmskiej dzielnicy Hjorthagen znajduje się kościół z czerwonej cegły. Podobno jest to jeden z najpiękniejszych i zarazem najdziwniejszych kościołów z przełomu wieków w Szwecji. Budowa kościoła rozpoczęła się w 1907 roku, a w 1909 roku dokonano konsekracji świątyni. Architektem kościoła został Carl Bergsten, którego projekt nie do końca przypadł do gustu parafianom. Nie podobało im się, że ceglana elewacja kościoła zleje się z okolicznymi budynkami. Projekt był dla nich zbyt arogancki. Pobożni parafianie chcieli małego, otynkowanego wiejskiego kościółka w stylu neogotyckim. Architekt nie poddał się i w efekcie w Hjorthagen stoi kościół, który obecnie bardzo się wyróżnia na tle otynkowanych budynków. Carl Bergsten w swoim projekcie inspirował się nowymi…
-
Ugglegränd o jednej z najkrótszych uliczek w Sztokholmie.
Spacerując po Södermalm – w bliskim rejonie magicznego Monteliusvägen można natknąć się na jedną z najkrótszych w Sztokholmie ulic. Ugglegränd ma tylko 35 metrów długości. Idąc Brännkyrkagatan łatwo jest ją przegapić, ponieważ kończy się całkiem nieźle ukrytymi (zwłaszcza wiosną i latem) schodami. Z drugiej strony, czyli od Tavastgatan jest lepiej widoczna, ale sprawia wrażenie zamkniętego podwórka/studni. Stąd pewnie niewielu turystów można spotkać w tym miejscu. Schody na końcu Ugglegränd, aż zachęcają do przycupnięcia i podglądania przechodzących popularną Brännkyrkagatan turystów i mieszkańców pobliskich domów. Jest tu kilka perełek architektonicznych. Na rogu ulic Ugglegränd i Tavastgatan znajduje się piękny domu, który został zbudowany w 1890 roku przez C. A. Sandberg. Wcześniej w…
- Niesamowite historie, Przewodnik po Sztokholmie, Przewodnik po Szwecji, Szwecja, Szwedzkie pałace i zamki
Kristineberg slott – piękny pałacyk z Kungsholmen.
W Sztokholmie na jednej z większych wysp – Kungsholmen, znajduje się ukryty pałacyk. W XVII wieku teren, na którym wybudowano później pałacyk, otrzymał od królowej Krystyny feldmarszałek Lennart Torsten. W tamtych czasach nic w tym miejscu nie było – tylko łąki i krzaki. Lennart postanowił na otrzymanej ziemi wybudować pałac, a całość nazwał od imienia swojej synowej Christiny – Kristineberg. W źródłach krąży też historia, że nazwę Lennart nadał na cześć swojej królowej, od której otrzymał majątek. Pałac Kristineberg to centralny budynek z dwoma położonymi osobno skrzydłami. Po śmierci Lennarta majątek zaczął przechodzić z rąk do rąk. W pierwszej połowie XVIII wieku Kristineberg było w opłakanym stanie. W tamtych czasach…
-
Yttersta tvärgränd – robotnicza uliczka w Sztokholmie.
Yttersta Tvärgränd to niewielka uliczka na sztokholmskim Södermalm, która prowadzi do jednego z najładniejszych punktów widokowych – Skinnarviksberget o którym możecie przeczytać tutaj – Skinnarviksberget – najpiękniejszy punkt widokowy w Sztokholmie.. Nazwa Yttersta Tvärgränd funkcjonuje od 1961 roku. Wcześniej ta urocza uliczka nazywała się Yttersta Tvärgatan i kiedyś ciągnęła się aż do Hornsgatan. Uliczka ta zachowała się cudem, ponieważ gdyby plany budowy Ringvägen wybudowanej w XIX wieku były przeprowadzone zgodnie z planem, Yttersta Tvärgränd zostałaby zniszczona. Ringvägen i tak pochłonęła połowę tej uroczej uliczki, ponieważ wcześniej ciągnęła się ona aż do Krukmakargatan. Historia tej uliczki ściśle związana jest Skinnarviksberget, na którym pracowało wielu mieszkańców domów położonych przy Yttersta Tvärgränd. Budynków mieszkalnych…
-
Reimersholme – wyspa ciekawych postaci.
Reimesholme to wyspa leżąca w Sztokholmie – tuż obok Södermalm. Jest niewielka, ponieważ ma tylko 15 ha. Swoją obecną nazwę otrzymała w 1926 roku na pamiątkę Andersa Reimers, który był właścicielem dworku znajdującego się na wyspie – Reimers malmgård. Budynek dworku prawdopodobnie został wybudowany w 1794 roku. Na początku był to tylko jeden budynek, od którego biegła niewielka aleja w kierunku brzegu (obecnie jest to przejście pod blokiem). Zanim to jednak nastąpiło wyspa nazywała się Räkneholmen i pierwsza wzmianka o tym pochodzi z 1382 roku. W II połowie XVIII wieku w zachodniej części wyspy znajdował zakład produkujący kwas azotowy. W tym czasie wyspa należała do Korony i dopiero w 1786…
