Przewodnik po Szwecji
-
Uppenbarelsekyrkan w Hägersten.
W Sztokholmie, w bardzo uroczej dzielnicy Midsommarkransen znajduje się ciekawy i bardzo klimatyczny kościół. Stoi na sporym wzniesieniu i kształtem przypomina statek. Kościół został zbudowany w latach 1959 – 1961, ale plany budowy świątyni pojawiły się już w latach 40-tych. Architekt, czyli Johannes Olivegren przy projekcie inspirował się Apokalipsą św. Jana, eposem Harry’ego Martinsona „Aniara” i Arką Noego. Jest to kościół zbudowany na osi wschód – zachód. Kościół ma nietypowo umieszczone cztery dzwony z wyrytymi tekstami z Apokalipsy św. Jana, które znajdują się nad wejściem do kościoła. Jego nietypowość to również rozwiązania zaczerpnięte z gotyku i baroku co sprawia, że jest bardzo nieszwedzki. Plac przed kościołem, kiedyś otwarty, obecnie jest…
-
Tajemniczy labirynt w Nyköping.
Niedaleko Nyköping – gdzieś tak 1,5 km od miasta w kierunku południowo-zachodnim znajduje się rezerwat przyrody Svanviken-Lindbacke. Jest to popularny teren spacerów. Kiedyś w tym miejscu znajdowało się morze. Nadal jest to teren podmokły, który jest ulubionym miejscem lęgowym kilku gatunków ptaków, które można w rezerwacie podglądać ze specjalnych platform. Svanviken-Lindbacke jest obecnie bardzo popularnym terenem spacerowym. Jest to również teren wypasu bydła – stąd ogrodzenie. Przynajmniej od epoki żelaza teren rezerwatu, był zamieszkały przez ludzi. W rezerwacie znajduje się cmentarzysko i pozostałości osadnictwa. Najciekawszy jest labirynt, który nie wiadomo kiedy tak naprawdę powstał. W Szwecji takich labiryntów jest około 300 (Szwecja ma ich najwięcej na świecie). W środku takiego labiryntu…
-
Pałac Steninge czyli krwawe historie właścicieli pałacu.
Niedaleko Sztokholmu nad jeziorem Mälaren – w gminie Sigtuna znajduje się piękny pałac Steninge. Jest to jeden z najlepiej zachowanych pałaców z tego okresu, czyli z XVII wieku. Zanim został wybudowany obecny pałac teren, na którym się znajduje należał do Katariny Sigridsdotter. W 1311 roku po jej śmierci majątek przeszedł w ręce zakonu z Sigtuny, w którym był brat Katariny. W XVI wieku Steninge trafiło w ręce Kristierna Bengtsson. Niestety długo się nie nacieszył majątkiem, ponieważ poniósł śmierć podczas krwawej łaźni w 1520 roku w Sztokholmie. Razem z nim zginął jego syn Gabriel. W XVII wieku majątek przeszedł w ręce rodu Gyllenstierna. W 1667 roku Steninge odzieczył Karl Gyllenstierna, który…
-
Kościoły Mariefred.
Na wzgórzu, które znajduje się na zachód do centrum Mariefred stoją ruiny kościoła. Jest to pierwszy kościół Mariefred. Kościół Kärnbo wybudowano w XII wieku. Jest to kościół romański. Obecne mury to pozostałość po powiększonym w XVI wieku kościele, kiedy to przedłużono nawę w kierunku zachodnim. W jednej ze ścian zobaczyć można wbudowany kamień runiczny z XI wieku. Przez jakiś czas w kościele w Kärnbo spoczywał Sten Sture Starszy (obecnie jego szczątki znajdują się w katedrze w Strängnäs). W XVII wieku Mariefred uzyskało prawa miejskie i stopniowo stawało się prężnym miastem, którego mieszkańcy chcieli mieć swój kościół. Ten w Kärnbo nie dość, że oddalony od centrum miasta to jeszcze do tego…
-
Enköping – miasto chrzanu.
Enköping położone jest nad jeziorem Mälaren. Podobno słynie z oszczędnego stylu życia. W Szwecji również krąży przydomek dla Enköping „chrzanowego miasta”. Skąd ten chrzan? W XIX wieku miasto stało się słynne dzięki korzeniom chrzanu. Enköping nazywane jest również miastem parków, ponieważ ma ich aż 24 plus inne tereny zielone. Miasto zostało założone w pobliżu ujścia Enköpingsån. Prawdopodobnie w tym miejscu odbywały się przeładunki towarów, które stały się początkiem osady handlowej. Prawdopodobnie w miejscu, w którym obecnie znajduje się budynek sądu, w czasach Wikingów znajdowało się targowisko. W miejscu dzisiejszego rynku prawdopodobnie znajdował się port (na przestrzeni wieków linia brzegowa się przesunęła). W połowie XIII wieku w Enköping powstał pierwszy w…
-
Muzeum Historii Medycyny w Uppsala.
W Ulleråker dzielnicy Uppsala na terenie byłego szpitala swoje miejsce znalazło Muzeum Historii Medycyny. Muzeum zajmuje budynek dawnej administracji szpitalnej. Na piętrze i poddaszu budynku znajdowały się mieszkania personelu medycznego. Muzeum Historii Psychiatrii powstało w 1980 roku z inicjatywy Erica Österberga i Bengta Ekbloma. Muzeum Historii Medycyny otwarto w 1995 roku. Powstało z kolekcji profesora chirurgii ze szpitala w Uppsala, Larsa Thoréna, jego żony Ingrid Richter Thorén i Stiga Ekstrem. W szpitalu, w którym pracował profesor, wszyscy wiedzieli, że niczego nie wolno wyrzucić, zanim profesor tego nie obejrzy. Na początku oba muzea stanowiły odrębne twory. W 2013 roku zostały połączone w jedno duże muzeum. Muzeum ma około 700 m2 powierzchni.…
-
Wnuczka Tołstoja z Pałacu Herresta.
Niedaleko Strängnäs nad Herrestaviken znajduje się niewielki pałacyk Herresta. Pałac został wybudowany w 1718 roku przez barona Jonasa Fredrika Örnfelt, którego herb znajduje się nad portalem głównego wejścia do pałacu. Jest to barokowy budynek z bocznymi skrzydłami. W czasie budowy głównego budynku, baron wraz z rodziną mieszkał w skrzydle wschodnim. Od strony jeziora wybudowano dodatkowe budynki, które w latach 30 XIX wieku wykorzystywano jako warzelnię, szklarnię, piekarnię i kurnik. W 1923 posiadłość została kupiona przez norweską rodzinę Paus. W 1938 majątek znalazł się w rękach Hermana Christophera Paus, którego żoną była hrabina Tatiana Tołstoj, wnuczka słynnego Lwa Tołstoja. Co ciekawe w budowie pałacu w XVIII wieku brali udział rosyjscy jeńcy…
-
Storkyrkan w Sztokholmie.
Kościół św. Mikołaja, czyli Storkyrkan na Gamla Stan to bardzo ważny dla Szwedów kościół. Pierwsze zapiski o świątyni chrześcijańskiej znajdującej się w miejscu dzisiejszego kościoła pochodzą z XIII wieku. Został on prawdopodobnie wzniesiony za sprawą Jarla Birgera, który przeznaczył na jego budowę znaczne dary. Kościół otrzymał na patrona św. Mikołaja, ponieważ był to opiekun żeglarzy, którzy w ogromnej mierze zamieszkiwali ówczesny Sztokholm. Kościół był wielokrotnie przebudowywany. Największa przebudowała, odbyła się w XV wieku. Świątynię przedłużono, dodano osiem bocznych kaplic. Następnie kościół podwyższono i powiększono okna. Dzięki wybiciu ścianek bocznych kaplic świątynia otrzymała formę pięcionawowego budynku halowego. W tym czasie w kościele ustawiono rzeźbę przedstawiającą św. Jerzego ze smokiem. Jest to…
-
Pałac Taxinge-Näsby.
Swego czasu opowiadałam Wam o kolejce wąskotorowej z Mariefred do Taxinge-Näsby tutaj o wąskotorówce. Taxinge-Näsby i kolej łączy jedna osoba – Arvid Posse – jeden z właścicieli pałacu Taxinge-Näsby. Pałac znajduje się w gminie Nykvarn w województwie sztokholmskim. Ziemie te w XIII wieku należały do biskupa ze Strängnäs. W XV wieku otrzymał je Sten Sture Starszy, potem były majątkiem klasztornym, a następnie koronnym Gustawa Wazy. W XVII wieku królowa Hedvig Eleonora sprzedała ziemie Johanowi von Westphal, który postanowił zbudować na nich niewielki dworek. W XVIII wieku majątek nabyła niemiecka rodzina Wahrendorffów. Za czasów tej rodziny główny budynek mieszkalny został przebudowany w stylu empirycznym. Przebudowa trwała w latach 1806 – 1813.…
-
Strängnäs – miasto biskupów.
Pomiędzy Södertälje a Eskilstuną nad jeziorem Mälaren usadowiło się niezwykłe miasto – Strangnäs. W miejscu obecnego miasta już w 6000 r. p.n.e. istniała osada. Strangnäs ma świetną lokalizację, ponieważ znajduje się na skrzyżowaniu dróg lądowych i wodnych. W 1080 roku do Strangnäs przybył misjonarz Eskil, aby chrystianizować mieszkańców osady. W miejscu, w którym obecnie stoi katedra, został ukamieniowany. W jego czasach w tym miejscu znajdował się cmentarz Wikingów. W 1120 roku Strangnäs jest wymieniane w źródłach jako siedziba biskupów, którzy dbają o miasto i budują piękne rezydencje. W latach 1648 – 1650 biskup Johannes Matthie Gothus zbudował rezydencję biskupią, którą w 1882 roku przebudował biskup Thor Strömberg. W XIII wieku ukończono…
