-
Pałac van der Nootska w Sztokholmie.
W Sztokholmie na wyspie Södermalm przy ulicy Sankt Paulsgatan znajduje się piękny pałac o nazwie van der Nootska. Pałac został wybudowany w latach 1671 – 1672 przez barona Thomasa van der Noot. Thomas van der Noot urodził się we flamandzkiej Brabancji w latach 30 tych XVII wieku jako syn szlachcica. Po śmierci ojca matka Thomasa wyszła za mąż za szwedzkiego szlachcica Knuta Kurck i wyprowadziła się z dziećmi do Szwecji. Thomas szybko zaczął robić karierę w szwedzkim wojsku. W 1674 otrzymał tytuł barona. W 1677 podczas oblężenia Szczecina dostał odłamkiem w głowę. Zmarł po trzech dniach męczarni. Thomas ożenił się z Marią Roquette Hägerstierna, córką Claude’a Roquette Hägerstierna, prawdopodobnie najbogatszego…
-
Graniczne kamienie w Szwecji.
W Sztokholmie na granicy dzielnic Enskede, Hammarby i Skarpnäck można zobaczyć duży, pomalowany na biało kamień. Jest to kamień graniczny. Człowiek od zawsze wyznaczał granice swojego terenu. W wyznaczaniu pomagały mu naturalne formacje typu cieki wodne, góry czy skały. Kamień prawdopodobnie jest pozostałością po epoce lodowcowej. O białym kamieniu można przeczytać w źródłach z 1729. Wcześniej nic nie wiadomo na temat tego czy był wykorzystywany jako punkt graniczny. Nie wiadomo również od kiedy zaczął być malowany na biało. O tym fakcie wiadomo ze źródeł z końca XVIII wieku. W 2012 roku kamień przeszedł „renowację” polegającą na dokładnym wymyciu i ponownym pomalowaniu na biało. Kamień jest wpisany w rejestr zabytków. Źródło:…
-
Masoński sierociniec w Sztokholmie.
W sztokholmskiej dzielnicy Blackeberg niedaleko pałacu Ljunglöfska – tutaj o pałacu znajduje się bardzo ciekawy obiekt, który kiedyś należał do…masonerii. Wolnomularstwo pojawiło się w Szwecji pod koniec XVIII wieku. W Szwecji znalazło dobre podłoże (kościół luterański nie widział niczego złego w tym tajnym bractwie). Zajęli się m.in. utworzeniem domów dziecka. Takie domy powstały cztery: w Sztokholmie, Karlskronie, Kristianstad i w Göteborg. Do sierocińców trafiały dzieci, które straciły rodziców oraz dzieci z pozamałżeńskich związków. W sierocińcach duży nacisk kładziono na wykształcenie zawodowe dzieci. W Sztokholmie masoński sierociniec powstał w 1753 roku w dawnej dzielnicy Brunkhalsen. Sto lat później przeniósł się na Kungsholmen. W latach 20 tych XX wieku zakon kupił ziemię w…
-
Pałac Bro Hof.
Pałac Bro Hof albo Brogård położony jest na terenie, który był zamieszkany już w epoce brązu. We wczesnym średniowieczu teren ten należał do króla. W 1565 roku zbudowano dwór o nazwie Brogård niedaleko brzegu jeziora Mälaren. W XIX wieku właściciel tych ziem Johan Claes Eriksson Sparre kazał wyburzyć budynek starego dworu. Pozostały tylko dwa osiemnastowieczne skrzydła pałacu. Budynek pałacu został wzniesiony na wzgórzu, z którego rozciąga się widok na jezioro Mälaren. Oprócz pałacu do majątku należały też budynki gospodarcze, mieszkalne i wieża ciśnień. W 1938 roku majątek przeszedł w ręce wnuczki siostry Johana Sparre (był bezdzietny), Ebby Reuterskiöld. 30 lat później Ebba sprzedała Brogård firmie Kooperativa Förbundet, która niezbyt dbała…
-
Nawiedzona restauracja na sztokholmskim Stureplan.
W Sztokholmie przy Stureplan znajduje się restauracja z ciekawą historią. Obecnie działa pod szyldem East, ale do roku 1987 działała w tym miejscu restauracja o nazwie „Brända tomten”. Została ona otwarta w 1922 roku w miejscu dawnego antykwariatu. Restaurację otworzył Sten Hellberg, późniejszy znany szwedzki restaurator, autor książek kucharskich i kolekcjoner dzieł sztuki ze wspólnikiem Svenem Stål. Obaj chcieli stworzyć wyjątkowe miejsce, do którego odważą się przyjść nawet samotne kobiety. Wnętrze restauracji zostało urządzone z olbrzymim rozmachem. Każda z sal otrzymała swoją nazwę np. Sala Wersalska, Sala Lustrzana, Biedermeier. Sale zostały udekorowane działami sztuki. Początkowo restauracja dzieliła lokal ze sklepem z antykami. Restauracja szybko stała się modnym miejscem w Sztokholmie.…
-
Kościół św. Jakuba w Sztokholmie.
W Sztokholmie tuż obok Opery i Kungsträdgården znajduje się kościół św. Jakuba. Kościół dosyć długo budowano. Fundamenty postawiono w roku 1580, a konsekrowano prawie 100 lat później, bo w 1643 roku. Skąd św Jakub? W XIV wieku w bardzo mocno był rozpowszechniony kult św. Jakuba di Compostela. W Sztokholmie św. Jakub miał swoją kaplicę na przedmieściach Sztokholmu w Solna. Z czasem kaplicę rozebrano i zbudowano kościół, który z kolei został zburzony w 1527 roku. Obecny kościół to inicjatywa króla Jana III (mąż Katarzyny Jagiellonki). Niestety król nie zdążył zobaczyć kościoła w całej swej okazałości, ponieważ zmarł w 1592 roku. Uroczyste otwarcie nastąpiło w 1643 roku w obecności królowej Kristiny. Jednocześnie…
-
Pałac Ljunglöfska w Sztokholmie.
Nad jeziorem Mälaren – w części sztokholmskiej jest mnóstwo pięknych obiektów architektonicznych. Jednym z nich jest Pałac Ljunglöfska, który znajduje się w Blackeberg (części dzielnicy Bromma). Blackeberg było niegdyś niewielkim gospodarstwem rolnym. W 1861 roku bogaty przedsiębiorca, zwany królem snusu (tytoniu), Knut Ljunglöf kupił ziemię w Blackeberg. Pierwsze co zrobił, to kazał zburzyć starą zagrodę. Następnie zlecił wybudowanie dużej willi, siedziby godnej „króla”. Budynek zbudowano w stylu neobarokowego historyzmu. Willę urządzono z ogromnym przepychem. Ściany w jadalni pokryto skórzaną, pozłacaną tapetą, która w tamtych czasach podobno kosztowała 13 tysięcy koron. Pozostałe pokoje miały ściany pokryte tapetą jedwabną. W wyposażeniu znalazły się kryształowe weneckie lustra, meble z jedwabną tapicerką i piękne…
-
Stureparken w Sztokholmie.
Na słynnym Östermalm w Sztokholmie, pomiędzy ulicami Östermalmsgatan i Sturegatan znajduje się niewielki park. Jak to często bywa w przypadku parków tak i ten był kiedyś cmentarzem. W XVII wieku postanowiono w tym miejscu stworzyć ostatnie miejsce spoczynku dla królewskich marynarzy. Cmentarz ogrodzono płotem i wybudowano kapliczkę. Niestety po przeniesieniu się Admiralicji do Karlskrony cmentarz zaczął niszczeć. Zamiast marynarzy cmentarz przyjmował biedaków. Stąd jego nieoficjalna nazwa – Cmentarz Biedaków. W czasie epidemii dżumy na cmentarzu masowo chowano ofiary tej choroby. W 1834 swoje ofiary położyła na cmentarzu cholera. W połowie XIX wieku postanowiono uporządkować cmentarz. Dostał nowy płot i wyburzono starą kostnicę. Zasadzono też mnóstwo krzewów i drzew. W 1866…
-
Vegabaren – najstarszy w Szwecji bar hamburgerowy.
Jadąc na południe od Sztokholmu w stronę Nynäshamn po drodze mija się najstarszy w Szwecji bar z hamburgerami. Bar dokładnie znajduje się w Vega, osiedlu należącym do gminy Haninge. W 1925 roku na małej farmie w Jämtland urodził się Erik Engström. Farma była tak mała, że nie była w stanie wykarmić całej rodziny. Erik jak tylko skończył 15 lat, wyprowadził się do Sztokholmu, w którym mieszkały już jego dwie siostry. W Sztokholmie dostał pracę jako rozwoziciel, w której zarabiał 15 koron tygodniowo. Zamieszkał z jedną z sióstr w pomieszczeniu, które było garderobą. Po odbyciu służby wojskowej udało mu się podjąć pracę jako policjant. Lubił swoją pracę, ale niestety nie znosił…
-
Danderydsgatan – najpiękniejsza uliczka Östermalm.
Sztokholmska dzielnica Östermalm jest pełna uroczych zaułków. Jednym z takich zaułków jest powstała w latach 20 tych XX wieku ulica Danderydsgatan. Nazwę ulica dostała ulica na „cześć” leżącego na północ od Sztokholmu Danderydu. Ulica wchodziła w część planu miasta, który był dziełem Pera Olofa Hallmana, urbanisty, pierwszego dyrektora ds. planowania miejskiego. Jego plan miasta zakładał podzielenie dużej dzielnicy na odpowiedniej wielkości działki, na których wybudowane budynki mogły mieć wyłącznie trzy kondygnacje plus poddasze i stanowić jednolitą zabudowę bez domów wolnostojących. Ulica jest bardzo nietypowa, ponieważ biegnie przez rondo i potem „wbija się” w bramę budynku „wyskakując” niepozornie przy ulicy Karlavägen. Dzięki temu część ulicy ma bardzo kameralny charakter. Dom z…
