Przewodnik po Sztokholmie
-
Plac Nilsa Ferlina w Sztokholmie.
W samym centrum Sztokholmu tuż obok Dworca Centralnego i kościoła św. Klary jest malutki plac nazwany imieniem szwedzkiego poety Nilsa Ferlina. W latach 50 tych w Sztokholmie postanowiono praktycznie zburzyć starą dzielnicę Klara. W ten sposób zniknęło całe mnóstwo pięknych, starych budynków, a w ich miejsce wybudowano nowoczesne i niestety brzydkie klocki. Pierwotnie placu miało nie być. Architekci uważali, że znajdujący się obok kościół św. Klary z okalającym go cmentarzem powinien być całkowicie zasłonięty. Koniec końców nie powstał ciąg budynków i tym sposobem pomiędzy dwoma budynkami znalazło się jedno z kilku wejść na teren kościoła a tym samym i niewielki plac. W 1982 roku postanowiono nadać nazwę placykowi. Wybór padł…
-
Klubbensborg.
Klubbensborg to niewielki półwysep na jeziorze Mälaren. Dokładnie leży na można powiedzieć, że granicy sztokholmskich dzielnic Hägersten i Mälarhöjden. Najstarszy wpis źródłowy na temat tego miejsca pochodzi z XVII wieku, kiedy to Klubbensborg należał do majątku Årsta gård. Od XVIII wieku w tym miejscu istnieje biznes restauracyjny. W tym miejscu przebiegała zimowa droga po zamarzniętym jeziorze Mälaren do Sztokholmu. Dla tawerny i browaru nie mogło być lepsze miejsce – zziębnięty podróżny z radością wchodził do ciepłej tawerny, w której bez mrugnięcia okiem kupował coś ciepłego do jedzenia i picia. Żółty domek został zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku i to w nim była tawerna. W tawernie bardzo często bywał jeden…
-
Bromma kyrka z cyklu nawiedzone kościoły.
W bardzo dobrej i drogiej dzielnicy Bromma znajduje się jeden z najstarszych sztokholmskich kościołów. Kościół został zbudowany w drugiej połowie XII wieku. Mniej więcej w tym czasie został wybudowany podobny kościół w Solna i Munsö – tutaj o nim pisałam . Kościół Bromma to kościół forteczny. Stanowił on część obronną obszaru jeziora Mälaren, którego linia wodna była kiedyś znacznie wyżej. Jest to kościół rotundowy. W połowie XV wieku do rotundy dobudowano zakrystię i nawę. W XV wieku kościół ozdobiono malowidłami ściennymi. W XVII wieku kościół otrzymał nowy ołtarz i ambonę. Niedaleko kościoła znajduje się kilka starych budynków. Szkoła z 1862 roku. Plebania z budynkiem gospodarczym, w którym przechowywano chłopską dziesięcinę. Stary…
-
Pałac Rosendals.
Rosendals slott to pałac królewski, który znajduje się na wyspie Djurgården (na tej samej wyspie jest Skansen, Muzeum Abby, Vasy itd.). Pałac został wybudowany w latach 1823 -1827 na polecenie króla Karola XIV Jana. Pałac od razu z góry został zaplanowany jako letnia rezydencja króla. To miało być miejsce, w którym mógł się zaszyć i spędzić tzw. urlop. Okolica pałacu sprzyjała spacerom, przejażdżkom konnym i letnim przyjęciom. To w pałacu Rosendal powstało jedno z pierwszych zdjęć reporterskich. Stało się to za sprawą zerwania przez Norwegów unii ze Szwecją. Reporterzy uwiecznili stojącego na schodach pałacu monarchę z rodziną opłakujących rozpad unii. Spadkobiercy króla Oskara II postanowili przekształcić pałac w muzeum upamiętniające…
-
Muzeum Armii w Sztokholmie.
Muzeum Armii w Sztokholmie to muzeum, którego wystawy kręcą się wokół wojny i wszystkiego, co jest z nią związane. W budynku, w którym znajduje się muzeum, znajdowały się kiedyś składy artylerii. Budynek został wybudowany w latach 1763 – 1770. W 1879 w części budynku utworzono Muzeum Artylerii (pozostałą zajmowała Akademia Artylerii). Wkrótce potem budynek przebudowano, dodając mu dwa nowe piętra. W roku 1932 postanowiono budynek poddać renowacji – trwało to 11 lat. Oprócz remontu budynku przeprowadzono również zmianę nazwy. Od tego momentu mówimy o Muzeum Armii. W 1963 roku muzeum otrzymało prawa do użytkowania całego budynku. Przed budynkiem znajduje się plac, pod którym są dwa schrony z czasów II wojny…
-
Fabryka Nobla w Vinterviken.
W jednej z licznych zatok jeziora Mälaren, która wcina się w ląd w okolicy dzielnicy Aspudden w Sztokholmie, znajdują się bardzo ciekawe obiekty związane z Alfredem Noblem. W 1865 roku obszar nad zatoką kupił Alfred Nobel. W Vinterviken założył fabrykę i zamieszkał na stałe. Fabryka szybko się rozbudowała. Przybyło nowych budynków fabrycznych, specjalnych miejsc przeznaczonych na próby wybuchowe, magazynów i budownictwo mieszkalne dla pracowników, które ze względów bezpieczeństwa postawiono po drugiej stronie wzniesienia w Dolinie Mörtviken. Zbudowano tu również niewielki port. Materiał wybuchowy transportowany był drogą wodną lub pojazdami konnymi, które oznaczone były czerwoną flagą. Pociągnięta też została linia kolei wąskotorowej. W 1868 roku w fabryce doszło do sporej eksplozji, w wyniku…
-
Ogród botaniczny Bergianska.
Sztokholm to bardzo zielone, pełne przeróżnych parków miasto. Najpiękniejszy i najbardziej znany ogród botaniczny w Sztokholmie to Bergianska trädgården. Ogród ten stanowi część Królewskiego Parku Narodowego. Początki Bergianska sięgają XVIII wieku kiedy to dwóch braci: Bengt i Peter Jonas Bergius stworzyli ogród niedaleko Karlbergsvägen. Po śmierci braci ogród przeszedł w ręce Królewskiej Akademii Nauk i Fundacji Bergius. W 1885 roku ogród został przeniesiony w obecną lokalizację, czyli do Norra Djurgården. Początek XX wieku to czas rozbudowy ogrodu. Powstaje wtedy budynek oranżerii dla roślin tropikalnych (obecnie jest tu restauracja z kawiarnią). Zostaje wybudowana szklarnia „Victoria”. Ten budynek został wzniesiony specjalnie dla gigantycznej lilii wodnej – Victoria cruziana. W 1995 roku powstała…
-
Muzeum historyczne w Sztokholmie.
W Sztokholmie na Östermalm znajduje się jedno z najciekawszych sztokholmskich muzeów. Jest to Muzeum Historyczne w którym zebrano zbiory z zakresu archeologii oraz historii kultury i sztuki. Budynek w którym znajduje się MH powstał w latach 1934-1939. Wcześniej Muzeum Historyczne było częścią Muzeum Narodowego. W 1929 roku zbiory historyczne wyprowadzono do budynku dawnych koszar wojskowych. Rok później zorganizowano konkurs na wybudowanie nowego budynku dla rozrastającego się Muzeum Historycznego. Muzeum otwiera swoje podwoje w roku 1943. Jest to nie tylko jedno z najciekawszych, ale też i jedno z największych muzeów w Sztokholmie i zarazem głównym muzeum szwedzkiej prehistorii i czasów średniowiecza. Jakie wystawy można zobaczyć w tym muzeum? Pierwsza wystawa to…
-
Straszna ambasada.
Na Östermalm w Sztokholmie przy wdzięcznej ulicy Flory znajduje się ciekawa pod względem architektonicznym willa. Jest to dom Carla i Calli Curman. Carl był szwedzkim lekarzem i naukowcem. Jego żona Calla była pisarką, działaczką na rzecz kobiet i założycielką rezerwatu przyrody Stångehuvud. Małżeństwo pod koniec XIX wieku postanowiło wybudować na Östermalm swój dom do którego chcieli zapraszać szwedzką śmietankę intelektualną. Carl mocno zafascynowany pracami niemieckiego architekta Karla Friedricha Schinkla – czołowego przedstawiciela pruskiego klasycyzmu, stworzył swój projekt domu z pięknym przeszklonym atrium. Tak jak sobie zaplanowali Curmanowie ich dom wkrótce stał się centrum kulturalnym Sztokholmu. Carl długo nie cieszy się swoim domem – umiera na początku XX wieku. Calla przeżywa go o…
-
Ostatnie miejsce straceń w Sztokholmie.
Każde miasto zawsze posiadało swojego kata i miejsce straceń. W Sztokholmie takie miejsce początkowo było na Stigberget w dzielnicy Södermalm. Swoją drogą skazańcy mieli stąd piękny widok. Przestępców uśmiercano też na dużych placach miejskich czyli Stortorget, Järntorget, Gustav Adolfs torg, Norrmalmstorg i Hötorget. W czasem kiedy miasto coraz bardziej się rozrastało i w XVII wieku miejsce kaźni przeniesiono bardziej na południe czyli do Hammarbyhöjden. Szubienice bardzo często umiejscowione były obok wysypisk śmieci na których potem grzebano trupy skazańców zaraz obok zwłok niezidentyfikowanych trupów, samobójców czy zwierząt domowych. Ostatnie powieszenie na szubienicy w Hammarbyhöjden miało miejsce w 1818 roku, a ostatnia publiczna egzekucja (ścięcie gwałciciela i mordercy) w tym miejscu odbyła…
