Przewodnik po Szwecji
-
Pałac Örby w Sztokholmie.
W sztokholmskiej parafii Brännkyrka w 1674 roku wybudował swój pałac szwedzki szlachcic Henrik Falkenberg. Örby to dzielnica znajdująca się w granicach Hägersten-Älvsjö. Pałacyk to dwupiętrowy budynek w stylu karolińskim z dwuspadowym dachem. Pałac posiada dwa wolnostojące skrzydła. Od zachodniej strony pałac otrzymał barokowy park, który sięgał aż do miejsca, w którym obecnie znajdują się Targi Sztokholmskie. W XVIII wieku pałac przeszedł w ręce szwedzkiego hrabiego, Göran Gyllenstierna. Hrabia zarządził gruntowną renowację wnętrza pałacu. W XIX wieku i na początku XX wieku pałac był niezamieszkały. W 1897 roku pałac wraz z należącymi do niego terenami zakupiło miasto Sztokholm. Wiele budynków zostało wyburzonych w tym stajnie i budynki gospodarcze. Teren w większości…
-
Muzeum Etnograficzne w Sztokholmie.
Tak się dziwnie złożyło, że do tego muzeum miałam dwa podejścia. Za pierwszym weszłam i pomimo tego, że od wejścia byłam oczarowana, musiałam się z niego w trybie ekspresowym zbierać. Dlaczego? O tym dalej. Muzeum Etnograficzne mieści się w tzw. parku muzealnym, w którym to znajdują się również muzea policji, techniki, sportu i morskie. Muzeum powstało na początku XX wieku. Wyodrębniło się z Muzeum Historii Naturalnej, w którym wcześniej istniał dział etnograficzny. Budynek, w którym obecnie się znajduje, powstał w latach 70 tych XX wieku. Muzeum w swoich zbiorach ma podobno ponad 200 tysięcy przedmiotów z praktycznie całego świata. Muzeum posiada również w zanadrzu ciekawą historię związaną z totemem, który…
-
Kościół św. Stefana/Szczepana w Sztokholmie.
Kościół św. Stefana znajduje się w parafii św. Jana w dzielnicy Sztokholmu, Vasastaden. Kiedyś na miejscu kościoła stała mała drewniana kaplica, którą zbudowało w 1899 roku Towarzystwo Krzewienia Duszpasterstwa Kościelnego. Kaplica jako patrona otrzymała świętego Stefana, pierwszego chrześcijańskiego męczennika, który działał w pierwszym chrześcijańskim zborze w Jerozolimie. W 1901 roku przystąpiono do budowy dużego kościoła, a kaplicę przeniesiono do dzielnicy Aspudden, gdzie stała się kościołem św. Zygfryda. Nowy kościół św. Stefana został ukończony w 1904 roku. Kościół ustawiony jest w kierunku północ-południe. Główne wejście prowadzi przez wieżę. Do kościoła dostać się jeszcze można od północy wejściem przez salkę kościelną i wejściem od strony wschodniej. Architekt, Carl Möller, projektując kościół św.…
-
Uppenbarelsekyrkan w Hägersten.
W Sztokholmie, w bardzo uroczej dzielnicy Midsommarkransen znajduje się ciekawy i bardzo klimatyczny kościół. Stoi na sporym wzniesieniu i kształtem przypomina statek. Kościół został zbudowany w latach 1959 – 1961, ale plany budowy świątyni pojawiły się już w latach 40-tych. Architekt, czyli Johannes Olivegren przy projekcie inspirował się Apokalipsą św. Jana, eposem Harry’ego Martinsona „Aniara” i Arką Noego. Jest to kościół zbudowany na osi wschód – zachód. Kościół ma nietypowo umieszczone cztery dzwony z wyrytymi tekstami z Apokalipsy św. Jana, które znajdują się nad wejściem do kościoła. Jego nietypowość to również rozwiązania zaczerpnięte z gotyku i baroku co sprawia, że jest bardzo nieszwedzki. Plac przed kościołem, kiedyś otwarty, obecnie jest…
-
Tajemniczy labirynt w Nyköping.
Niedaleko Nyköping – gdzieś tak 1,5 km od miasta w kierunku południowo-zachodnim znajduje się rezerwat przyrody Svanviken-Lindbacke. Jest to popularny teren spacerów. Kiedyś w tym miejscu znajdowało się morze. Nadal jest to teren podmokły, który jest ulubionym miejscem lęgowym kilku gatunków ptaków, które można w rezerwacie podglądać ze specjalnych platform. Svanviken-Lindbacke jest obecnie bardzo popularnym terenem spacerowym. Jest to również teren wypasu bydła – stąd ogrodzenie. Przynajmniej od epoki żelaza teren rezerwatu, był zamieszkały przez ludzi. W rezerwacie znajduje się cmentarzysko i pozostałości osadnictwa. Najciekawszy jest labirynt, który nie wiadomo kiedy tak naprawdę powstał. W Szwecji takich labiryntów jest około 300 (Szwecja ma ich najwięcej na świecie). W środku takiego labiryntu…
-
Pałac Steninge czyli krwawe historie właścicieli pałacu.
Niedaleko Sztokholmu nad jeziorem Mälaren – w gminie Sigtuna znajduje się piękny pałac Steninge. Jest to jeden z najlepiej zachowanych pałaców z tego okresu, czyli z XVII wieku. Zanim został wybudowany obecny pałac teren, na którym się znajduje należał do Katariny Sigridsdotter. W 1311 roku po jej śmierci majątek przeszedł w ręce zakonu z Sigtuny, w którym był brat Katariny. W XVI wieku Steninge trafiło w ręce Kristierna Bengtsson. Niestety długo się nie nacieszył majątkiem, ponieważ poniósł śmierć podczas krwawej łaźni w 1520 roku w Sztokholmie. Razem z nim zginął jego syn Gabriel. W XVII wieku majątek przeszedł w ręce rodu Gyllenstierna. W 1667 roku Steninge odzieczył Karl Gyllenstierna, który…
-
Kościoły Mariefred.
Na wzgórzu, które znajduje się na zachód do centrum Mariefred stoją ruiny kościoła. Jest to pierwszy kościół Mariefred. Kościół Kärnbo wybudowano w XII wieku. Jest to kościół romański. Obecne mury to pozostałość po powiększonym w XVI wieku kościele, kiedy to przedłużono nawę w kierunku zachodnim. W jednej ze ścian zobaczyć można wbudowany kamień runiczny z XI wieku. Przez jakiś czas w kościele w Kärnbo spoczywał Sten Sture Starszy (obecnie jego szczątki znajdują się w katedrze w Strängnäs). W XVII wieku Mariefred uzyskało prawa miejskie i stopniowo stawało się prężnym miastem, którego mieszkańcy chcieli mieć swój kościół. Ten w Kärnbo nie dość, że oddalony od centrum miasta to jeszcze do tego…
-
Enköping – miasto chrzanu.
Enköping położone jest nad jeziorem Mälaren. Podobno słynie z oszczędnego stylu życia. W Szwecji również krąży przydomek dla Enköping „chrzanowego miasta”. Skąd ten chrzan? W XIX wieku miasto stało się słynne dzięki korzeniom chrzanu. Enköping nazywane jest również miastem parków, ponieważ ma ich aż 24 plus inne tereny zielone. Miasto zostało założone w pobliżu ujścia Enköpingsån. Prawdopodobnie w tym miejscu odbywały się przeładunki towarów, które stały się początkiem osady handlowej. Prawdopodobnie w miejscu, w którym obecnie znajduje się budynek sądu, w czasach Wikingów znajdowało się targowisko. W miejscu dzisiejszego rynku prawdopodobnie znajdował się port (na przestrzeni wieków linia brzegowa się przesunęła). W połowie XIII wieku w Enköping powstał pierwszy w…
-
Muzeum Historii Medycyny w Uppsala.
W Ulleråker dzielnicy Uppsala na terenie byłego szpitala swoje miejsce znalazło Muzeum Historii Medycyny. Muzeum zajmuje budynek dawnej administracji szpitalnej. Na piętrze i poddaszu budynku znajdowały się mieszkania personelu medycznego. Muzeum Historii Psychiatrii powstało w 1980 roku z inicjatywy Erica Österberga i Bengta Ekbloma. Muzeum Historii Medycyny otwarto w 1995 roku. Powstało z kolekcji profesora chirurgii ze szpitala w Uppsala, Larsa Thoréna, jego żony Ingrid Richter Thorén i Stiga Ekstrem. W szpitalu, w którym pracował profesor, wszyscy wiedzieli, że niczego nie wolno wyrzucić, zanim profesor tego nie obejrzy. Na początku oba muzea stanowiły odrębne twory. W 2013 roku zostały połączone w jedno duże muzeum. Muzeum ma około 700 m2 powierzchni.…
-
Wnuczka Tołstoja z Pałacu Herresta.
Niedaleko Strängnäs nad Herrestaviken znajduje się niewielki pałacyk Herresta. Pałac został wybudowany w 1718 roku przez barona Jonasa Fredrika Örnfelt, którego herb znajduje się nad portalem głównego wejścia do pałacu. Jest to barokowy budynek z bocznymi skrzydłami. W czasie budowy głównego budynku, baron wraz z rodziną mieszkał w skrzydle wschodnim. Od strony jeziora wybudowano dodatkowe budynki, które w latach 30 XIX wieku wykorzystywano jako warzelnię, szklarnię, piekarnię i kurnik. W 1923 posiadłość została kupiona przez norweską rodzinę Paus. W 1938 majątek znalazł się w rękach Hermana Christophera Paus, którego żoną była hrabina Tatiana Tołstoj, wnuczka słynnego Lwa Tołstoja. Co ciekawe w budowie pałacu w XVIII wieku brali udział rosyjscy jeńcy…
