-
Snösätra Graffiti Park w Sztokholmie.
Na południu Sztokholmu w pobliżu dzielnicy Rågsved nad jeziorem Magelungen znajduje się teren przemysłowy (głównie magazyny) – Snösätra. Od 2014 roku jest to centrum graffiti i street artu. Wśród grafficiarzy działających w Snösätra jest znany sztokholmski graficiarz Daniel Blomqvist znany jako Puppet, a także Hop Louie, Daniel Fahlstrom zwanego Huge, Mogul, Linus Lundin zwany Yash i wielu innych, których murale można zobaczyć w Sztokholmie. Niektóre graffiti to prawdziwe dzieła sztuki. Inne nic specjalnego albo po prostu zwyczajne gryzmoły. Na pewno warto podjechać w to miejsce, tym bardziej że niedługo przestanie istnieć (podobno ma być przeniesione). Co roku na wiosnę w Snösätra odbywa się festiwal sztuki ulicznej – Springbeat, na…
-
Bruksmuseum w Tumba.
Na przedmieściach Sztokholmu w Tumba znajduje się bardzo ciekawe (darmowe) muzeum. Jest to muzeum przedstawiające historię produkcji banknotów oraz ludzi, którzy pracowali w papierni w Tumba. Muzeum zostało otwarte w 1968 roku. W 2004 roku zostało przejęte przez Muzeum Historyczne. W 2008 roku zostało nominowane do nagrody Europejskiego Muzeum Roku. Papiernia w Tumba istnieje od 1755 roku. W XVIII wieku w Szwecji (i nie tylko w Szwecji) w obiegu było mnóstwo fałszywych banknotów. Szwedzki Bank postanowił wziąć sprawy w swoje ręce i zacząć produkcję własnych banknotów. Tumba świetnie nadawała się postawienie fabryki. Dostęp do wody płynącej (kiedyś w Tumba był młyn), a także pewna odległość od Sztokholmu (fabrykę można było trzymać w…
-
Jak Szwecja pomaga Ukrainie z rasistowskim elementem w tle.
W związku z tym, że dostaję coraz więcej pytań o to, co Szwedzi mówią o naszej pomocy Ukrainie i jak sami odnoszą się do ukraińskich uchodźców, postanowiłam coś tu na szybko napisać. Szwedzi nie są jedną masą, myślącą tak samo, jak to się niektórym Polakom wydaje. Nie wszyscy są pozytywnie nastawieni do przyjmowania ukraińskich uchodźców, przy czym nadal chcą przyjmować migrantów z Afryki i Bliskiego Wschodu (czyż nie jest to rasizm?). Są i tacy, którzy mówią „stop” dla wszystkich migrantów, ponieważ uważają, że Szwecja nie jest z gumy. Jednocześnie pojawiają się takie memy jak powyżej, czyli „dzieci” przyjęte w 2015 roku i dzieci w 2022. Szwedzi szydzą ze starszych pań,…
-
Kolej wąskotorowa w Mariefred.
Östra Södermanlands Järnväg to kolej wąskotorowa, której trasa biegnie od stacji Mariefred do Taxinge-Näsby. Trasa kolejki wynosi niecałe 12 km. Historia wąskotorówki zaczęła się w 1959 roku. Niewielka linia powstała w cegielni Lina pod Södertälje. W 1964 roku powstało stowarzyszenie muzealne, które przejęło linię wąskotorówki (cegielnia już wtedy dogorywała). W tym samym roku państwowe koleje zrezygnowały z linii kolejowej biegnącej z Mariefred do Läggesta. Szkoda było starej linii z XIX wieku więc Östra Södermanlands Järnväg dostało od państwa szwedzkiego propozycję przejęcia linii kolejowej wraz z nieruchomościami. Tory oczywiście były normalnymi torami, więc stowarzyszenie musiało położyć nowe, po których mógł jeździć tabor wąskotorowy. 19 maja 1968 odbyła się uroczysta inauguracja tego…
-
Relacja z protestu przeciwko paszportom covidowym w Sztokholmie.
22 stycznia w sobotę odbył się w Sztokholmie ogromny protest przeciwko segregacji sanitarnej, czyli paszportom covidowym. Protestujący zgromadzili się na Norrmalmstorg, a następnie przeszli ulicą Hamngatan na Sergels torg przy Dworcu Centralnym. W proteście wzięło udział około 20 000 osób. Na kilka miesięcy przed planowaną demonstracją można było na specjalnej stronie protestu zadeklarować swoją obecność. Ilość deklarowanych nie odbiegała mocno od przybyłych. Na protest przyjechało mnóstwo osób z różnych części Szwecji. Ludzie różnych narodowości mieszkających w Szwecji zorganizowali się i przyjechali wynajętymi autobusami, tylko po to, żeby zaprotestować przeciwko odbieraniu im prawa wolności. Wśród protestujących wyróżniały się grupki Niemców, Brytyjczyków i oczywiście nas, Polaków. Protestowały również pielęgniarki, ugrupowania religijne, kibice…
-
Święta Birgitta z Finsta.
Około 1303 roku na północ od Sztokholmu w Finsta przyszła na świat Birgitta Birgersdotter, córka rycerza i członka rady królewskiej Birgera Persson i Ingeborg Bengtsdotter. Niestety nie ma dokładnych przekazów co do jej narodzin i początkowych lat życia. Dopiero w XV wieku żywot świętej spisała inna szwedzka zakonnica. Niezwykłe życie Birgitty zaczęło się już w łonie matki. Pewnego dnia ciężarna Ingeborg i Birger płynęli statkiem, który zaczął tonąć. Oboje się uratowali, co w tamtych czasach było prawdziwym cudem. Od tego momentu zaczęły się też dziać cuda. W nocy, po uratowaniu się z tonącego statku, Ingeborg ukazał się mężczyzna w pięknych, błyszczących szatach. Oznajmił zdumionej kobiecie, że dziecko, które nosi w…
-
Bożonarodzeniowe światełka w Sztokholmie.
Co roku w połowie listopada Sztokholm odpala swoje oświetlenie świąteczne. Z roku na rok inauguracja oświetlenia przyciąga coraz więcej osób. Udekorowanych jest ponad 40 ulic i placów w Sztokholmie. W dniu inauguracji zawsze jest spora impreza, na której występuje jakaś znana szwedzka gwiazda. Oświetlenie można zobaczyć do połowy stycznia. W specjalnych punktach (informacji turystycznej i partnerów, którzy współfinansują świąteczne oświetlenie) można dostać plan oświetlonych miejsc albo pobrać go ze specjalnej strony. Tradycją już stał się spacer z przewodnikiem śladami światełek. Zwiedzanie trwa godzinę i odbywa się w każdy weekend grudnia po zapadnięciu zmroku, czyli o 15:30. Cena to 65 kr. Po ciemku tak naprawdę najlepiej widać efekt świetlny. Polecam przejść…
-
Świąteczna wystawa NK w Sztokholmie.
W Sztokholmie jednym z punktów bożonarodzeniowej tradycji jest wystawa w najbardziej znanym i najdroższym domu towarowym NK (Nordiska Kompaniet). Wystawy są różne. Jednego roku mogą być niesamowicie ciekawe, a innego takie sobie. Od kilku lat są zwyczajnie nudne (i nie jest to tylko moje zdanie), a niektóre motywy zaczynają się powtarzać. Co roku począwszy od 1915 roku w witrynach sklepowych przy Hamngatan pojawiają się tematyczne bożonarodzeniowe wystawy. Każdego roku są inne, a temat wystawy jest zawsze pilnie strzeżoną tajemnicą. Nigdy nie wiadomo, czym tym razem zainspirował się twórca wystawy. Wystawami NK od 11 lat zajmuje się jedna firma projektowa JoAnn Tan Studio. Okna w trakcie urządzania wystaw są szczelnie zasłonięte…
-
Szwedzki julbord.
Julbord to nazwa szwedzkiego wigilijnego stołu. Julbord to również nazwa spotkania towarzyskiego w okresie przedświątecznym przy stole. Tradycja julbordu ma swoje korzenie w czasach pogańskich. W Średniowieczu wprowadzono do życia codziennego tradycje chrześcijańskie, czyli Adwent (post). Ludzie na kilka tygodni przed świętami zaczynali pościć, tak aby w Wigilię Bożego Narodzenia zasiąść do suto zastawionego stołu. Na początku bardzo ważnym elementem na świątecznym stole było pieczywo i sery. Przez wieki zmieniały się potrawy, jakie podawano na szwedzkim stole wigilijnym. Najpóźniej, bo w XIX i XX wieku na stole zagościła szynka, kiełbasy, marynowany łosoś i śledź. Słynne klopsiki pojawiły się na julbord dopiero w 70 tych latach XX wieku. Obecnie do najbardziej…
-
Muzeum Wisły w Tczewie.
W Tczewie przy ulicy 30 Stycznia nr 4 usadowił się ciekawy XIX wieczny budynek. Znajduje się miejscu dawnego Szańca Środkowego. Jest to budynek dawnej Fabryki Wyrobów Metalowych Emila Kelcha. W trakcie II wojny światowej na terenie fabryki utworzono obóz dla polskich wysiedleńców, a następnie fabrykę sprzętu optycznego. Po wojnie budynek zajęła Pomorska Fabryka Gazomierzy i sprzętu gospodarstwa domowego. Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku bardzo wcześnie zaczęło realizować swoją koncepcję rozbudowy. W ten sposób powstały oddziały na Ołowiance, w Żurawiu, latarni Rozewie, Sołdka, Daru Pomorza itd. W latach 70 tych władze NMM rozpoczęły realizować projekt budowy Muzeum Wisły. Początkowo rozważano kilka lokalizacji m.in. Sandomierz, Toruń, Włocławek, Gniew i Tczew. Wygrał Tczew…
