Przewodnik po Szwecji
-
Dalarö – eksluzywny nadmorski kurort.
Na południowym archipelagu sztokholmskim znajduje się bardzo popularne wśród letnich turystów miejsce – Dalarö. Dalarö było znane już w XVI wieku. Wtedy to powstała w tym miejscu komora celna. Dalarö leży bowiem przy głównym torze wodnym biegnącym z południa do Sztokholmu. Niedaleko na niewielkiej wysepce znajdował się garnizon w forcie Dalarö. W 1854 roku garnizon zlikwidowano, a Dalarö stało się z czasem ekskluzywnym nadmorskim kurortem z hotelem, restauracjami i mariną. W garnizonie obecnie odbywają się zorganizowane imprezy. Co warto zobaczyć w Dalarö? Kościół. Drewniany kościół został wybudowany w 1787 w miejscu drewnianej kaplicy z XVII wieku. Jest to niewielki, jednonawowy, drewniany kościółek z zakrystią. Obok kościoła znajduje się dzwonnica z…
-
Snösätra Graffiti Park w Sztokholmie.
Na południu Sztokholmu w pobliżu dzielnicy Rågsved nad jeziorem Magelungen znajduje się teren przemysłowy (głównie magazyny) – Snösätra. Od 2014 roku jest to centrum graffiti i street artu. Wśród grafficiarzy działających w Snösätra jest znany sztokholmski graficiarz Daniel Blomqvist znany jako Puppet, a także Hop Louie, Daniel Fahlstrom zwanego Huge, Mogul, Linus Lundin zwany Yash i wielu innych, których murale można zobaczyć w Sztokholmie. Niektóre graffiti to prawdziwe dzieła sztuki. Inne nic specjalnego albo po prostu zwyczajne gryzmoły. Na pewno warto podjechać w to miejsce, tym bardziej że niedługo przestanie istnieć (podobno ma być przeniesione). Co roku na wiosnę w Snösätra odbywa się festiwal sztuki ulicznej – Springbeat, na…
-
Bruksmuseum w Tumba.
Na przedmieściach Sztokholmu w Tumba znajduje się bardzo ciekawe (darmowe) muzeum. Jest to muzeum przedstawiające historię produkcji banknotów oraz ludzi, którzy pracowali w papierni w Tumba. Muzeum zostało otwarte w 1968 roku. W 2004 roku zostało przejęte przez Muzeum Historyczne. W 2008 roku zostało nominowane do nagrody Europejskiego Muzeum Roku. Papiernia w Tumba istnieje od 1755 roku. W XVIII wieku w Szwecji (i nie tylko w Szwecji) w obiegu było mnóstwo fałszywych banknotów. Szwedzki Bank postanowił wziąć sprawy w swoje ręce i zacząć produkcję własnych banknotów. Tumba świetnie nadawała się postawienie fabryki. Dostęp do wody płynącej (kiedyś w Tumba był młyn), a także pewna odległość od Sztokholmu (fabrykę można było trzymać w…
-
Kolej wąskotorowa w Mariefred.
Östra Södermanlands Järnväg to kolej wąskotorowa, której trasa biegnie od stacji Mariefred do Taxinge-Näsby. Trasa kolejki wynosi niecałe 12 km. Historia wąskotorówki zaczęła się w 1959 roku. Niewielka linia powstała w cegielni Lina pod Södertälje. W 1964 roku powstało stowarzyszenie muzealne, które przejęło linię wąskotorówki (cegielnia już wtedy dogorywała). W tym samym roku państwowe koleje zrezygnowały z linii kolejowej biegnącej z Mariefred do Läggesta. Szkoda było starej linii z XIX wieku więc Östra Södermanlands Järnväg dostało od państwa szwedzkiego propozycję przejęcia linii kolejowej wraz z nieruchomościami. Tory oczywiście były normalnymi torami, więc stowarzyszenie musiało położyć nowe, po których mógł jeździć tabor wąskotorowy. 19 maja 1968 odbyła się uroczysta inauguracja tego…
-
Święta Birgitta z Finsta.
Około 1303 roku na północ od Sztokholmu w Finsta przyszła na świat Birgitta Birgersdotter, córka rycerza i członka rady królewskiej Birgera Persson i Ingeborg Bengtsdotter. Niestety nie ma dokładnych przekazów co do jej narodzin i początkowych lat życia. Dopiero w XV wieku żywot świętej spisała inna szwedzka zakonnica. Niezwykłe życie Birgitty zaczęło się już w łonie matki. Pewnego dnia ciężarna Ingeborg i Birger płynęli statkiem, który zaczął tonąć. Oboje się uratowali, co w tamtych czasach było prawdziwym cudem. Od tego momentu zaczęły się też dziać cuda. W nocy, po uratowaniu się z tonącego statku, Ingeborg ukazał się mężczyzna w pięknych, błyszczących szatach. Oznajmił zdumionej kobiecie, że dziecko, które nosi w…
-
Świąteczna wystawa NK w Sztokholmie.
W Sztokholmie jednym z punktów bożonarodzeniowej tradycji jest wystawa w najbardziej znanym i najdroższym domu towarowym NK (Nordiska Kompaniet). Wystawy są różne. Jednego roku mogą być niesamowicie ciekawe, a innego takie sobie. Od kilku lat są zwyczajnie nudne (i nie jest to tylko moje zdanie), a niektóre motywy zaczynają się powtarzać. Co roku począwszy od 1915 roku w witrynach sklepowych przy Hamngatan pojawiają się tematyczne bożonarodzeniowe wystawy. Każdego roku są inne, a temat wystawy jest zawsze pilnie strzeżoną tajemnicą. Nigdy nie wiadomo, czym tym razem zainspirował się twórca wystawy. Wystawami NK od 11 lat zajmuje się jedna firma projektowa JoAnn Tan Studio. Okna w trakcie urządzania wystaw są szczelnie zasłonięte…
-
Katedra w Strängnäs.
Kilkadziesiąt kilometrów od Sztokholmu znajduje się urocze miasto Strängnäs, nad którym góruje imponująca katedra poświęcona świętym: Piotrowi i Pawłowi. Dawno dawno temu niedaleko obecnej katedry znajdował się cmentarz chrześcijański jeszcze z czasów wikingów. W miejscu katedry stał drewniany kościółek albo obok przy chrześcijańskich grobach. Niestety badania archeologiczne nie dały jednoznacznej odpowiedzi, gdzie dokładnie znajdowała się pierwsza świątynia. W każdym razie na terenie katedry można zobaczyć kilka kamieni runicznych. W 1250 roku do Strängnäs przybył zakon dominikanów i rozpoczął budowę klasztoru i kościoła w miejscu, w którym zginął męczeńską śmiercią św. Eskil. Budowa szła dosyć opornie. Podobno dopiero w 1291 mury świątyni zostały konsekrowane przez biskupa Anunda Jonssona. Niestety tego samego dnia mury…
-
Pałac Rosersberg – zwiedzanie.
Historię nawiedzonego pałacu Rosersberg już opowiedziałam – Pałac w Rosersberg czyli o czarnych mszach i lożach masońskich. Czas na pokazanie wnętrza tego pięknego pałacu. Budowę zamku ukończono w 1638 roku. To typowy zamek dla tamtego okresu. Główny budynek z wysokim dachem ozdobionym szczytami w stylu niemiecko-holenderskiego renesansu z dziedzińcem otoczonym niższą zabudową. XVIII wieku zamek zmienił właściciela i przeszedł gruntowną zmianę wyglądu na barokowy. Obecnie ma najlepiej zachowane wnętrza pałacowe z tamtych czasów. Główny budynek pałacu jest udostępniony dla zwiedzających, a w pozostałych budynkach mieści się hotel z kawiarnią i restauracją. Na parterze pałacu znajduje się przepiękna kaplica, w której zobaczyć można piękne organy z początku XIX wieku. Sama kaplica robi…
-
Trosa – miasteczko na końcu świata.
Trosa to niewielkie miasteczko położone pomiędzy Södertälje a Nyköping w granicach Södermanland. Okolice Trosa są bardzo bogate w kamienie runiczne. Pierwsza historyczna wzmianka o Trosa pochodzi z 1279 roku. Kolejna z 1331 roku wspomina o tym, że Trosa jest miastem i znajdowała się 5 km dalej od dzisiejszej lokalizacji przy kościele wiejskim, od którego zresztą miasto przyjęło nazwę. Na początku XV wieku Trosa byla już ważnym ośrodkiem handlowym. W 1445 roku Trosa została złupiona i spalona przez piratów dowodzonych przez Eryka Pomorskiego. W XVI wieku stara Trosa przestała istnieć. Mieszkańcy starej Trosa zaczęli stawiać domy u ujścia rzeki. W ten sposób powstała nowa osada. W 1610 roku nowa Trosa otrzymała…
-
Muzeum Litografii w Sztokholmie.
W XVIII wieku Alois Senefelder wynalazł nową metodę drukowania — litografię, czyli wydruk na kamieniu. Jest to technika graficzna zaliczana do druku płaskiego, w której rysunek przeznaczony do powielania wykonuje się na kamieniu litograficznym. Metoda ta bardzo szybko się rozpowszechniła zarówno w zastosowaniu komercyjnym jak i artystycznym. Metodę tę wykorzystywano do drukowania plakatów i…opakowań zapałek. Litografię stosowali m.in.Pablo Picasso, Henri Matisse, Henri de Toulouse-Lautrec, Pierre-Auguste Renoir, Edvard Munch, Marc Chagall, Stanisław Wyspiański i Leon Wyczółkowski. W Szwecji pierwsza drukarnia litograficzna została założona w Sztokholmie w roku 1818 (w tym samym roku została również założona w Polsce) przez dwóch Niemców Ludwiga Fehra i Carla Mülera. W 1829 roku drukarnię litograficzną otworzył…
