Szwecja
-
Djursholm – ekskluzywne osiedle niedaleko Sztokholmu.
Djursholm to ekskluzywna dzielnica Sztokholmu. Znajdują się w niej rezydencje zamieszkane przez finansistów, biznesmenów i przedstawicieli szwedzkiego świata kultury. Osiedle Djursholm powstało w latach 1889 – 1890 jako pierwsza burżuazyjna dzielnica willowa położona poza Sztokholmem. Wiele willi zostało wybudowanych w latach 90 tych XIX wieku i na początku XX wieku. Nazwa Djursholm pierwszy raz w źródłach pojawiła się w pierwszej połowie XV wieku i odnosiła się do niewielkiej wyspy obecnie półwyspu – nazwanego Gamla Djursholm. W 1418 roku Nils Jönsson z rodu Oxenstierna został właścicielem Djursholm i rozkazał wybudować zamek na wyspie. Podobno sprzyjał piratom i nawet ich ukrywał w swoim zamku. Na początku XVI wieku zamek został opuszczony. Dokładnie…
-
Petroglify z Enköping.
Okolica Enköping obfituje w petroglify, czyli rzeźby naskalne z czasów neolitycznych. Najsłynniejsze z nich to Brandskogsskeppet, do którego jest trochę ciężko dojść (mając małe dziecko), Stora Rickebyhällen – z świetną lokalizacją (zaraz przy trasie) i Hemstahällen, które również ma dosyć wymagające dojście. Rzeźby znajdujące się w Stora Rickebyhällen umiejscowione są na kamieniu o wymiarach około 19 m x 19 m. Na kamieniu wyryto rzeźby przedstawiające liczne ślady stóp, 51 statków, 2 zwierzęta, 5 postaci ludzkich, 18 krzyży, ok. 94 mis i coś, co kiedyś nazwano Stolen i Rickeby. Krzesło, bo tak kiedyś nazwano rzeźbę, obecnie jest nazywane ochronną kamizelką. Z czasem naukowcy doszli do wniosku, że rzeźba bardziej przypomina odzież…
-
Kościół św. Marii Magdaleny w Sztokholmie.
Kościół św. Marii Magdaleny znajduje się na sztokholmskim Södermalm niedaleko Mariatorget. W 1347 roku w miejscu obecnego kościoła św. Marii Magdaleny w związku z powstaniem nowego cmentarza król Magnus Eriksson rozkazał postawić kaplicę cmentarną pod wezwaniem św. Marii Magdaleny. Był to pierwszy budynek kościelny na Södermalm. Kaplica stała do 1527 roku, kiedy to z powodów militarnych została rozebrana z rozkazu króla Gustawa Vasa. Jego syn Jan III, postanowił w 1588 roku zbudować na miejscu kaplicy kościół. Niestety wraz ze śmiercią Jana III w 1592 roku prace zostały przerwane i dopiero kilka lat później wznowione. Kościół został oddany do użytku dopiero w 1634 roku. Budową kościoła kierował najpierw Nikodem Tessin, a…
-
Rezerwat danieli w Gripsholm.
Niedaleko zamku Gripsholm znajduje się rezerwat danieli. Teren, jaki zajmuje rezerwat to 60 akrów z około setką zwierząt. Na terenie rezerwatu znajdują się miejsca przeznaczone do piknikowania. Szerokie ścieżki umożliwiają poruszanie się na wózku albo z wózkiem dziecięcym. Jest to jeden z najpiękniejszych terenów, na którym rosną stare dęby i lipy w całym województwie. Na terenie rezerwatu zobaczyć też można pozostałości starego grodziska. Na wzgórzu, z którego rozciąga się widok na zamek Gripsholm, ustawiony jest stary krzyż. Na wielkiej łące zobaczyć też można kamień króla Oscara II. Przy brzegu terenu okalającego rezerwat swego czasu stały polskie uboty, które po ucieczce z Polski w 1939 roku zostały odholowane w pobliże Mariefred.…
-
Urvädersgränd w Sztokholmie.
Mosebacke torg na sztokholmskim na Södermalm to plac, z którego odchodzi mnóstwo uroczych uliczek. Jedną z nich jest Urvädersgränd. Ulica zaczyna się w północno – zachodnim rogu Mosebacke torg. Kończy się schodami w dół do Götgatan. Nazwa ulicy pochodzi od Simona Uhrwäder, który w połowie XVII wieku mieszkał przy tej ulicy. Jest to uliczka, przy której znajduje się kilka ciekawych budynków. Przy Urvädersgränd 3 stoi niewielki domek. To Bellmanshuset nazwany na cześć mieszkającego w nim w latach 1770 – 1774 poety Carla Michaela Bellman. Budynek został zbudowany około 1723 roku przez Adama Wollman. W 1764 roku został przebudowany przez nowego właściciela i od tego czasu nie został zmieniony. Jest to…
-
Sophias kyrka w Sztokholmie.
Pod koniec XIX wieku parafia kościoła Katarzyny była już tak dużą parafią, że postanowiono z niej wyodrębnić drugą parafię. Nowa parafia potrzebowała kościoła. Na miejsce budowy wybrano wzgórze znajdujące się we wschodniej części Södermalm. W XIX wieku tę okolicę zamieszkiwali najbiedniejsi mieszkańcy miasta. Nowy kościół otrzymał imię Sophii, żony króla Oskara II. Królowa Sophia działała w wielu organizacjach dobroczynnych i pomagała najbiedniejszym. W momencie otwarcia kościoła, wzgórze, na którym stoi kościół, było kompletnie pozbawione zieleni. Obecnie jest to mocno zalesiony teren i jedno z ulubionych miejsc piknikowania mieszkańców Södermalm. Architekt świątyni, Gustaf Hermansson przy jej projektowaniu inspirował się niemieckimi kościołami w tym m.in. berlińskim kościołem – Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche. Inspiracja niemieckimi świątyniami…
-
Årstabron – najpiękniejszy most w Sztokholmie.
We wschodniej części jeziora Mälaren znajduje się zatoka- Årstaviken. To tutaj znajduje się olbrzymi most kolejowy. W połowie XIX wieku zbudowano odcinek torów kolejowych głównej magistrali łączącej dwa największe szwedzkie miasta, czyli Sztokholm i Göteborg. Pierwotnie linia miała się kończyć na wybudowanej w 1860 roku stacji Södra. Z czasem pociągnięto ją dalej na północ, ale najpierw zbudowano połączenie nad Årstaviken. Pierwszy most powstał w 1860 roku. Kilka lat później w mniej więcej miejscu Liljeholmsbron usypano nasyp kolejowy z mostem obrotowym, umożliwiającym przeprawę statków. Na początku XX wieku wzrósł ruch na drodze wodnej i ciągłe otwieranie mostu kolejowego zaczęło być utrudnieniem. W 1910 roku wytyczono nowe miejsce na most. Wybrano miejsce,…
-
Stigbergsgatan w Sztokholmie.
Na Södermalm w Sztokholmie znajduje się piękna, zabytkowa uliczka. Stigbergsgatan wzięła nazwę od wzgórza, na którym się znajduje – Stigberget. Kiedyś ta uliczka nazywała się Katarina Östra Qvarngränd, od młyna, który znajdował się w pobliżu i pobliskiego kościoła Katarzyny. To było do czasu powstania Renstiernas gata, która przecięła Katarina Östra Qvarngränd czyli w latach 30 tych XX wieku. Stigbergsgatan dzisiaj kończy się wysoko nad Renstiernasgata i od tej strony można się do niej dostać wyłącznie drewnianymi schodami. Od tej strony zachowały się oryginalne, drewniane domy z XVIII wieku, które kiedyś stanowiły zabudowę uliczki. Większość domków zniknęła w związku z budową Navigationsskolan i Frans Schartaus Handelsinstitut. Stigbergsgatan było zawsze biednym zapleczem,…
-
Prinsesstårta – najpopularniejszy szwedzki tort.
Prinsesstårta, to mówiąc wprost, tort księżniczki. Jest to tradycyjny, szwedzki tort. Już w XIX wieku pojawiły się torty o nazwie Prinsesstårta. Były to różne ciasta, niekoniecznie przypominające to obecne. Najwcześniej użytą i zarazem udokumentowaną w źródłach nazwą „Prinsesstårta” jest ogłoszenie w gazecie z 1893 roku. Z czasem co roku na Boże Narodzenie pojawiał się w gazetach przepis na Prinsesstårta. Pierwszy, oficjalny przepis na Prinsesstårta został opracowany przez nauczycielkę i pisarkę kulinarną Jenny Åkerström, która na początku XX wieku prowadziła szkołę gospodyń domowych dla młodych i bogatych dziewcząt na sztokholmskim Östermalm. Jenny zebrała przepisy, które były wykorzystywane w jej szkole w „Książce kucharskiej księżniczek”. Książka zawiera ponad 1000 przepisów. Wśród jej…
-
Presja na przedszkole w Polsce i w Szwecji.
W Szwecji jest tak, że dzieci najczęściej lądują w przedszkolach (w Szwecji nie ma żłobków) po ukończeniu roku i jednego miesiąca. Nie ma raczej nianiek, bo taka niania, zaraz musiałaby się zarejestrować (Szwedzi zaraz by donieśli, gdzie trzeba o pracy na czarno) odprowadzać podatek, a to się już by nie opłacało. Babcie pracują długo albo wiodą swoje życie, nie mając ochoty zajmować się wnukami. Ba, one wnuki często widzą raz na ruski rok. Szwecja to kraj o tradycjach protestanckich, a kult pracy jest tutaj bardzo mocno zakorzeniony. Oznacza, to, że Szwedki nie zostają długo w domach, tylko szybko wracają do pracy. Nie mogą przecież siedzieć na garnuszku u męża. Muszą…
