• Najciekawsze ulice Sztokholmu,  Przewodnik po Sztokholmie,  Szwecja

    Monteliusvägen – najpiękniejsza ścieżka w Sztokholmie

    Na sztokholmskiej wyspie Södermalm znajduje się najbardziej znana w Sztokholmie, a może i nawet w całej Szwecji ścieżka widokowa. Zacznijmy od początku, czyli 19 XII 1977 roku kiedy to na zboczu Mariaberget władze Sztokholmu postanowiły stworzyć park. Razem z parkiem wyznaczono ścieżkę biegnącą zboczem nad Söder Mälarstrand. Ścieżka miała być częściowo otoczona drewnianym płotami, co mocno nie spodobało się niektórym mieszkańcom Sztokholmu. Uważali oni, że płoty będą psuły widok na Mariaberget. Przeciwko ścieżce protestowali również mieszkańcy, przebiegającej obok Bastugatan, którzy korzystali z odosobnionego terenu i traktowali go jak swoją prywatną działkę. Petycje i protesty wydłużyły mocno rozpoczęcie budowy ścieżki, którą zaczęto budować dopiero 20 lat później. W międzyczasie zmieniono projekt…

  • Przewodnik po Sztokholmie,  Szwecja

    Kościół świętego Görana.

    Święty Göran, czyli święty Jerzy to bardzo ważna postać w szwedzkiej tradycji. Jest to święty szczególnie mocno związany ze Sztokholmem. Świętego Görana znajdziemy w Storkyrkan, w którym znajduje się przepiękna rzeźba świętego, która symbolizuje zwycięstwo w bitwie pod Brunkenberg, w której to rycerze śpiewali pieśń Sankt Örjanswisan ku chwale świętego Görana. Kopia rzeźby znajduje się również w Sztokholmie – na Gamla Stan. Jeszcze inna rzeźba świętego znajduje się na dachu ratusza w Sztokholmie. W miesiącach letnich z wieży ratusza rozlega się wygrywana przez dzwonki pieśń Sankt Örjanswisan. Święty Jerzy został również patronem jednego ze sztokholmskich szpitali, o którym pisałam w Nawiedzony szpital S:t. Görans., wszakże uważany jest za patrona opieki…

  • Najciekawsze ulice Sztokholmu,  Przewodnik po Sztokholmie,  Szwecja

    Ludvigsbergsgatan

    Kolejna uliczka na Södermalm, którą warto odwiedzić to Ludvigsbergsgatan. Tuż obok tej bardzo klimatycznej uliczki znajduje się Gamla Lundagatan, o której już pisałam w –  zajrzyj tutaj. W latach 1843 – 1904 w tym miejscu znajdowała się fabryka, która nazywała się Ludvigsbergs od niej wzięła nazwę niewielka uliczka, która biegnie od Brännkyrkagatan do Münchenbryggeriet. Ulica nazwę Ludvigsbergsgatan otrzymała dopiero w 1952 roku. Wcześniej nazywała się Skinnarviksgatan, ale w związku z tym, że często mylono ją z innymi ulicami o podobnej nazwie, to postanowiono zmienić jej nazwę na bardziej związane z bliską okolicą, czyli wzgórzem Ludwika, przez które biegnie. Ulica swój klimat oczywiście zawdzięcza przede wszystkim starym budynkom, w których przed…

  • Najciekawsze ulice Sztokholmu,  Przewodnik po Sztokholmie,  Szwecja

    Pryssgränd uliczka Mikaela Blomkvist

    Pryssgränd to jedna z najbardziej znanych i zarazem najbardziej urokliwych uliczek na sztokholmskim Södermalm. Jest to ulica zaczynająca swój bieg od ulicy Bastugatan. Pryssgränd jest jedną z ulic, której podczas przeprowadzenia w XVII wieku regulacji ulic na Södermalm (regulacja miała na celu stworzenie prostopadłej sieci ulic) nie udało się wyprostować. Kiedyś w tym miejscu znajdowały się dwa młyny, Stora i Lilla Pryssan – stąd też wzięła się nazwa uliczki. Co ciekawe wcześniej Pryssgränd nazywała się Lilla Bastugatan i dopiero od 1921 roku specjalny komitet zajmujący się nazewnictwem w Sztokholmie zaproponował nazwę, Pryssgränd – żeby skończyć z wiecznymi pomyłkami Bastugatan z Lilla Bastugatan. Przy Pryssgränd znajduje się kilka ciekawych domów. Nr…

  • Przewodnik po Sztokholmie,  Szwecja

    Engelbrektskyrka – sztokholmska perła narodowego romantyzmu.

    W Sztokholmie w  Östermalm na szczycie dawnej góry młyńskiej wznosi się majestatyczny kościół. Jest to kościół Engelbrekt. W XVIII wieku w miejscu kościoła stał prosty młyn. Nazywano go potocznie, Engelbrektskvarnen. Młyn stał na górze do połowy lat 80 tych XIX. W tym czasie zaczęto planowanie urbanistyczne nowej dzielnicy i młyn musiał zostać rozebrany. W związku z tym, że pod koniec XIX wieku w  Östermalm nastąpił spory przyrost ludności, a parafia Hedvig Eleonory zaczęła pękać w szwach, postanowiono stworzyć dwie nowe parafie: Oscara i Engelbrekta. Na początku XX wieku zorganizowano konkurs na nowy kościół. Idealne miejsce dla świątyni znajdowało się w miejscu starego młyna na Kvarnberget. Konkurs wygrał Lars Israel Wahlman,…

  • Podróże,  Przewodnik po Szwecji,  Szwecja,  Szwedzkie pałace i zamki

    Gustavberg.

    Gdzieś tak 20 km od centrum Sztokholmu znajduje się urocze miasteczko, Gustavsberg. Miasto jest znane głównie z fabryki i muzeum porcelany. Już w starożytnych czasach znajdowała się tutaj osada. W średniowieczu było tu kilka gospodarstw rolnych. W XVI wieku rozwinęła się wieś Farsta. To właśnie Farsta na początku odgrywała główną rolę w tej okolicy. W 1640 roku Gabriel Gustafsson Oxenstierna odziedziczył majątek Farsta i kazał wybudować duży, kamienny dom. Na potrzeby budowy założono kawałek dalej cegielnię, która po jego śmierci otrzymała nazwę – Gustavsberg. W 1821 roku cegielnia została przemieniona w fabrykę porcelany. Gustavsberg zaczęło się prężnie rozwijać. W 1937 roku fabryka zaczęła produkować porcelanę sanitarną. Po II wojnie światowej…

  • Szwecja

    Anundshög

    Niedaleko miasta Västerås znajduje się największy w Szwecji kurhan. Jego wysokość to około 9 metrów, a średnica 60 metrów. Jest to jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych w Szwecji. Kurhan powstał między 210 a 1050 r. n.e. Wykopaliska w tym miejscu rozpoczęły się dopiero pod koniec XX wieku. Niektórzy historycy uważają, że nazwa kurhanu pochodzi od legendarnego króla Anunda, który być może został pochowany w kurhanie. Tak naprawdę nie wiadomo kto leży w grobowcu. Nazwa kopca może pochodzić też od kamienia runicznego, na którym jest napis: Folkvid wzniósł wszystkie te kamienie dla swojego syna Hedena, brata Anunda. Gniew przeciął runy. Kamień runiczny jest jednym z kamieni wyznaczających Eriksgata, czyli historycznej drogi…

  • Przewodnik po Sztokholmie,  Przewodnik po Szwecji,  Szwecja

    Långbro gård, krokusowy zakątek.

    Långbro gård leży na południe od centrum Sztokholmu. Pierwsze źródła o gospodarstwie Longabro w tym miejscu są z II połowy XV wieku. W II połowie XVI wieku właścicielem ziem był Gabriel Kristiernsson-Oxenstierna, wuj znanego kanclerza Axela Oxenstierna. Jednym z kolejnych właścicieli majątku był Arnold Grothusen, który był nauczycielem Zygmunta III Wazy i zarazem jego zwolennikiem. Musiał uciec z kraju, a jego majątek został odebrany przez księcia Karola, późniejszego Karola IX. Pod  koniec XIX wieku majątek kupił Alfred Söderlund, nazwany królem Långbro. Podzielił swój majątek i następnie sprzedał. W 1918 roku  resztę majątku kupił Ericsson, od którego z kolei w 1947 roku majątek odkupiło miasto Sztokholm. Obecnie jest w rękach prywatnych.…

  • Przewodnik po Szwecji,  Szwecja

    Kościół w Härkeberga

    Niedaleko Enköping jest wioska Härkeberga, w której znajduje się prawdziwa perła sztuki sakralnej. Jest to średniowieczny kościół zbudowany z kamienia i cegły. Został zbudowany w latach 1280 – 1310. Pod koniec XV wieku dobudowano przedsionek i sklepienia nawy głównej. Kościół jest jednonawowy. Pod koniec XVIII wieku dobudowano galerię organową. Pierwsze organy kościół otrzymał na początku XVIII wieku. Te obecne są z 1811 roku. Ambona kościelna jest z 1791 roku. Piękne ławki są z 1755 roku. W kościele znajduje się piękny krucyfiks z XIV wieku. Kościół jest znany ze swoich malowideł ściennych, które w XV wieku wykonał słynny Albertus Pictor. Malowidła w większej części nigdy nie były zamalowane (na sklepieniach) i…

  • Przewodnik po Szwecji,  Szwecja

    Młyn Överby w Sollentunie

    Örby kvarn gminie Sollentuna to jedyny działający wiatrak w województwie sztokholmskim. Kiedyś w Sollentuna było takich wiatraków 6. Dzisiaj jest tylko jeden. Jest to wiatrak typu holenderskiego. Zbudowany został w połowie XIX wieku na miejscu innego wiatraka, który prawdopodobnie w tym miejscu stał od XVIII wieku. Stoły, które są ustawione przy wiatraku, zrobione są ze starych kół młyńskich używanych w poprzednim wiatraku. Młyn należy do gospodarstwa Överby, w którym mieszkał młynarz. Ostatnim młynarzem był Abraham Karlsson, który dzierżawił młyn do 1909 roku. Po jego dzierżawie młyn stał pusty i coraz bardziej niszczał. W 1948 roku nowy właściciel Överby gård przekazał wiatrak organizacji Sollentuna Hembygdsförening, która wyremontowała wiatrak. W latach 90 tych…