Szwecja
-
Kościół św. Klary w Sztokholmie.
W samym centrum Sztokholmu ukryty między budynkami stoi piękny kościół św. Klary. Jest to kościół filialny tzn. że należy do parafii innego kościoła. Jest drugim co do wysokości kościołem w Szwecji – zaraz po katedrze w Uppsali. Wieża kościoła św. Klary mierzy 116 m. Kościół stoi w miejscu dawnego klasztoru zakonu klarysek. Król szwedzki Magnus I Birgersson postanowił w 1282 roku ufundować zakonowi klarysek klasztor z kościołem. Pierwsza opatka otrzymała imię Ingeborg. Król Magnus umieścił w klasztorze swoją 7-letnią córkę, która później została kolejną opatką klasztoru. Do XV wieku klasztorowi powodziło się bardzo dobrze. Z czasem zaczęła maleć liczba nowicjuszek, jednocześnie malały dochody. Do wszystkiego dokładał się coraz silniejszy ruch…
-
Kultowe szwedzkie napoje.
Szwecja jak każdy inny kraj (no powiedzmy, że prawie każdy) ma swoje kultowe napoje. Niestety niektórych nie można już dostać, ponieważ przestały być produkowane. Numerem 1 jest absolutnie Julmust. O Julmust pisałam już kiedyś – Julmust czyli o szwedzkiej coli.. Julmust albo się kocha, albo nienawidzi. Szwedzi oczywiście kochają swoją pseudo colę do tego stopnia, że w sezonie świątecznym drastycznie spada sprzedaż Coca-Coli. 2. Trocadero Nie piłeś Trocadero tzn. że nie znasz Szwecji. Nazwa Trocadero wywodzi się od placu de Trocadero w Paryżu. Ten napój z niewielką zawartością kofeiny o smaku pomarańczy i jabłka powstał w latach 50 tych. Podobno jest to ukochany napój Norrland. 3. Champis W 2017 roku…
-
Plac Nilsa Ferlina w Sztokholmie.
W samym centrum Sztokholmu tuż obok Dworca Centralnego i kościoła św. Klary jest malutki plac nazwany imieniem szwedzkiego poety Nilsa Ferlina. W latach 50 tych w Sztokholmie postanowiono praktycznie zburzyć starą dzielnicę Klara. W ten sposób zniknęło całe mnóstwo pięknych, starych budynków, a w ich miejsce wybudowano nowoczesne i niestety brzydkie klocki. Pierwotnie placu miało nie być. Architekci uważali, że znajdujący się obok kościół św. Klary z okalającym go cmentarzem powinien być całkowicie zasłonięty. Koniec końców nie powstał ciąg budynków i tym sposobem pomiędzy dwoma budynkami znalazło się jedno z kilku wejść na teren kościoła a tym samym i niewielki plac. W 1982 roku postanowiono nadać nazwę placykowi. Wybór padł…
-
Norrtälje – dawne uzdrowisko.
Norrtälje to stolica Roslagen czyli przybrzeżnego obszaru we wschodniej części szwedzkiego Uppland. Prawdopodobnie już w XIII wieku w miejscu Norrtälje istniał punkt handlowy. W późnym średniowieczu w tym miejscu była wioska Tällie . W 1622 roku, dzięki królowi Gustawowi II Adolfowi, Tällie przekształciło się w ośrodek miejski o nazwie Norra Tällie. Kilka lat później król założył w mieście fabrykę karabinów. Sprowadził on do Norrtälje niemieckich rusznikarzy. Dzięki temu, że nadał im szwedzkie obywatelstwo z prawem handlu zagranicznego, miasto rozwijało się w bardzo szybkim tempie. Niestety prawa te zostały odebrane i miasto szybko przemieniło się w ciche miasteczko. W czasie Wielkiej Wojny Północnej Norrtälje ( i wiele innych nadmorskich miasteczek) zostało…
-
Stocznia na Beckholmen w Sztokholmie.
Beckholmen to niewielka wyspa położona w zatoce Saltsjön zaraz przy sztokholmskim Djurgården. Pokusić się można o stwierdzenie, że leży prawie w centrum Sztokholmu. Wyspa jest częścią narodowego parku miejskiego. Obecnie znajduje się tu jedyna w Sztokholmie czynna stocznia, w której co roku naprawia się od 50 do 100 statków. W 1633 roku Albrecht Schmidt na wyspie założył wytwórnię smoły. Jak wiadomo smoła to łatwopalna substancja, więc pobliska wyspa była wręcz idealnym miejscem do wytwarzania i składowania tego bardzo potrzebnego w szkutnictwie produktu ( i nie tylko w szkutnictwie). Do 1637 roku wyspa nazywała się Biskopholmen (na mapie z tego roku widnieje taka nazwa), później zaczęto ją nazywać Beckholmen (beck=smoła). W połowie XIX…
-
Muzeum Pythagoras w Norrtälje.
Nadmorskie miasto Norrtälje ma w swojej ofercie zwiedzania kilka ciekawych muzeów. Jednym z nich jest industrialne muzeum, które mieści się w dawnej fabryce silników spalinowych Pythagoras. W muzeum tym można zobaczyć maszyny, które produkowano od początku XX wieku do zamknięcia fabryki, czyli roku 1979. Fabryka w środku wygląda tak, jak w momencie kiedy opuścił ją ostatni pracownik. Firma Pythagoras została założona w 1898 roku. Firmę stworzyli młodzi wynalazcy. Byli oni zafascynowani okultyzmem, mistycyzmem – stąd na patrona fabryki wybrali greckiego filozofa, mistyka i matematyka- Pitagorasa. Fabryka szybko stała się największym miejscem pracy w Norrtälje. Maszyny z Pythagorasa znajdowały zbyt na całym świecie. W latach 30 tych fabryka zaczęła mieć problemy…
-
Rezerwat Femörehuvud.
Niedaleko miasta Oxelösund (100 na południe od Sztokholmu) jest półwysep o ciekawej nazwie Femöre. Istnieją dwie wersje tłumaczące nazwę tego półwyspu. Pierwsza tłumaczy to tak, że kiedyś Femöre składało się z pięciu wysepek („ör” to określenie grubego żwiru, a fem to pięć). Druga wersja jest prostsza – ten półwysep był kiedyś wart pięć öre (szwedzki odpowiednik polskiego grosza). W 2006 roku na półwyspie został utworzony rezerwat przyrody. Obejmuje on 235 hektarów i jest popularnym miejscem do spacerów. Do lat 60 tych teren półwyspu należał do miasta Nyköping. W latach 60 tych Nyköping sprzedało południową część półwyspu szwedzkim siłom zbrojnym, które wybudowały na nim baterię artylerii przybrzeżnej. W 1962 roku pierwsza…
-
Klubbensborg.
Klubbensborg to niewielki półwysep na jeziorze Mälaren. Dokładnie leży na można powiedzieć, że granicy sztokholmskich dzielnic Hägersten i Mälarhöjden. Najstarszy wpis źródłowy na temat tego miejsca pochodzi z XVII wieku, kiedy to Klubbensborg należał do majątku Årsta gård. Od XVIII wieku w tym miejscu istnieje biznes restauracyjny. W tym miejscu przebiegała zimowa droga po zamarzniętym jeziorze Mälaren do Sztokholmu. Dla tawerny i browaru nie mogło być lepsze miejsce – zziębnięty podróżny z radością wchodził do ciepłej tawerny, w której bez mrugnięcia okiem kupował coś ciepłego do jedzenia i picia. Żółty domek został zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku i to w nim była tawerna. W tawernie bardzo często bywał jeden…
-
Rindö – nawiedzona wyspa.
Wyspa Rindö to jedna z licznych wysp archipelagu sztokholmskiego – położona tuż obok Waxholm. Wyspa ma około 5 km długości i 1,2 szerokości. Prowadzi przez nią droga publiczna którą biegnie linia autobusowa. Ze stałym lądem łączy ją przeprawa promowa. Od zawsze wyspa była uważana za bardzo ważną strategicznie. Zbudowano na niej fortyfikacje Oskar-Fredriksborg (o których pisałam niedawno), Byviksfortet, oraz redutę obronną. Do jesieni 2005 roku na Rindö mieścił się Amfibieregementet (pułk amfibii). Na chwilę obecną Rindö przechodzi ogromne zmiany. Do 2030 ma się stać, pierwszym prawdziwym „miastem” na jeziorze (Szwedzi traktują Bałtyk jako jezioro) w archipelagu sztokholmskim. Wyspa to głównie domki plus wojskowe budynki, które są przerabiane na apartamentowce. Rindö…
-
Carl Eldhs Ateljemuseum.
W Vasastan jednej z części Sztokholmu jest ukryte niesamowite muzeum. To pracownia znanego szwedzkiego rzeźbiarza, Carla Eldh. Przyszły rzeźbiarz urodził się 10 maja 1873 roku we wiosce leżącej na północ od Uppsali. Jego ojciec był kowalem. Po ukończeniu 19 roku życia Carl wyjechał do Sztokholmu, aby podjąć naukę w Konstfack (wyższa szkoła sztuki, projektowania i rzemiosła). Carl wyspecjalizował się jako rzeźbiarz ornamentowy, dzięki temu pracował potem przy renowacji katedry w Uppsali. W 1897 roku rozpoczął studia w Paryżu. Studiował i równocześnie pracował jako rzeźbiarz. Jego prace szybko zdobyły uznanie. Do Szwecji Carl wrócił w 1904 roku. Rok później poznał piękną Elise Persson. W 1907 roku urodziła im się córka Brita…
