-
Nawiedzona piekarnia w Saltsjöbaden.
W 1890 roku powstało uzdrowisko Saltsjöbaden. W kurorcie, który na początku miał być wyłącznie miejscem wypoczynku, zaczęto z czasem budować domy mieszkalne. Tym samym powstawała miejscowa społeczność, która potrzebowała punktów usługowych. Knut Agaton Wallenberg, który był inicjatorem powstania Saltsjöbaden postanowił wyjść naprzeciw potrzebom i wybudować dużą piekarnię dla mieszkańców dzielnicy. 1 maja 1902 roku swoje podwoje otworzyła piekarnia Klangs Bageri. Pierwszym piekarzem został Karl Klang, który wcześniej pracował w znanej sztokholmskiej piekarni Reinholda. Prowadził on piekarnię do lat 30-tych. W 1942 piekarnia piekarnię kupiło młode małżeństwo Christenson. Od tego momentu piekarnia nazywała się Christensons. Tord i Zarah Christenson w szybkim czasie stworzyli jedną z najlepszych na rynku piekarni i cukierni.…
-
Pałac van der Nootska w Sztokholmie.
W Sztokholmie na wyspie Södermalm przy ulicy Sankt Paulsgatan znajduje się piękny pałac o nazwie van der Nootska. Pałac został wybudowany w latach 1671 – 1672 przez barona Thomasa van der Noot. Thomas van der Noot urodził się we flamandzkiej Brabancji w latach 30 tych XVII wieku jako syn szlachcica. Po śmierci ojca matka Thomasa wyszła za mąż za szwedzkiego szlachcica Knuta Kurck i wyprowadziła się z dziećmi do Szwecji. Thomas szybko zaczął robić karierę w szwedzkim wojsku. W 1674 otrzymał tytuł barona. W 1677 podczas oblężenia Szczecina dostał odłamkiem w głowę. Zmarł po trzech dniach męczarni. Thomas ożenił się z Marią Roquette Hägerstierna, córką Claude’a Roquette Hägerstierna, prawdopodobnie najbogatszego…
-
Stureparken w Sztokholmie.
Na słynnym Östermalm w Sztokholmie, pomiędzy ulicami Östermalmsgatan i Sturegatan znajduje się niewielki park. Jak to często bywa w przypadku parków tak i ten był kiedyś cmentarzem. W XVII wieku postanowiono w tym miejscu stworzyć ostatnie miejsce spoczynku dla królewskich marynarzy. Cmentarz ogrodzono płotem i wybudowano kapliczkę. Niestety po przeniesieniu się Admiralicji do Karlskrony cmentarz zaczął niszczeć. Zamiast marynarzy cmentarz przyjmował biedaków. Stąd jego nieoficjalna nazwa – Cmentarz Biedaków. W czasie epidemii dżumy na cmentarzu masowo chowano ofiary tej choroby. W 1834 swoje ofiary położyła na cmentarzu cholera. W połowie XIX wieku postanowiono uporządkować cmentarz. Dostał nowy płot i wyburzono starą kostnicę. Zasadzono też mnóstwo krzewów i drzew. W 1866…
-
Kościół Söderby-Karl.
Zwiedzając ruiny kościoła św. Karla – tutaj o tym pisałam – koniecznie trzeba podjechać do kościoła, przez który ten piękny kościółek popadł w ruinę. Kościół został wybudowany w 1300 roku. Jego wygląd zewnętrzny jest w większości oryginalny tzn. taki jak w średniowieczu. Wnętrze pokryte jest pięknymi późnośredniowiecznymi malowidłami, które zostały odrestaurowane w 1910 roku. W 1750 roku kościół otrzymał organy. Te, które można oglądać obecnie, zostały zbudowane w 1887 roku. Obok kościoła można zobaczyć drewnianą dzwonnicę i dawną plebanię. Z kościołem związana jest mroczna historia. Gdzieś w połowie XIX wieku w wioskowej karczmie padł pewien zakład. Jeden z biesiadujących zobowiązał się do tego, że wykopie na cmentarzu czaszkę i przyniesie…
-
Rindö – nawiedzona wyspa.
Wyspa Rindö to jedna z licznych wysp archipelagu sztokholmskiego – położona tuż obok Waxholm. Wyspa ma około 5 km długości i 1,2 szerokości. Prowadzi przez nią droga publiczna którą biegnie linia autobusowa. Ze stałym lądem łączy ją przeprawa promowa. Od zawsze wyspa była uważana za bardzo ważną strategicznie. Zbudowano na niej fortyfikacje Oskar-Fredriksborg (o których pisałam niedawno), Byviksfortet, oraz redutę obronną. Do jesieni 2005 roku na Rindö mieścił się Amfibieregementet (pułk amfibii). Na chwilę obecną Rindö przechodzi ogromne zmiany. Do 2030 ma się stać, pierwszym prawdziwym „miastem” na jeziorze (Szwedzi traktują Bałtyk jako jezioro) w archipelagu sztokholmskim. Wyspa to głównie domki plus wojskowe budynki, które są przerabiane na apartamentowce. Rindö…
-
Duchy zamku Skokloster.
Skokloster to jeden z najbardziej znanych zamków w Szwecji. Piękny zamek, który co roku przyciąga mnóstwo turystów. Skokloster ma bardzo bogatą historię – związaną z naszym krajem. W końcu został wybudowany dzięki łupom przywiezionym z Polski przez hrabiego Carla Gustafa Wrangla. Skokloster miał wielu właścicieli. Od 1967 roku pozostaje w rękach państwa i od tego momentu nikt w nim nie mieszka. Przepraszam, nikt żywy w nim nie mieszka. O tym kto mieszka w Skokloster, krążą różne historie. Najwięcej do powiedzenia mają panowie z ochrony i pracownicy zamku, którym zdarza się zostać po godzinach pracy. Dwóch z nich raz musiało zostać dłużej. Przechodząc przez jedno z pięter, nagle usłyszeli hałas dobiegający…
-
Pałac Häringe.
Häringe leży w gminie Haninge na terenie rezerwatu przyrody Häringe-Hammersta. Teren na którym znajduje się pałac był zamieszkały już w epoce żelaza. Niedaleko pałacu znajduje się cmentarzysko z tej epoki. Jest to również miejsce średniowiecznej bitwy. Pierwsze pisemne źródła o tym miejscu pochodzą z końca XIII wieku kiedy to król Magnus III podarował te ziemie kościołowi. Majątek wrócił w ręce korony pod koniec XV wieku. Na początku XVI wieku został spalony przez Duńczyków. W 1625 roku król Gustaw II Waza przekazał Häringe Gustafowi Carlssonowi Horn. Zamek w tym czasie był w kompletnej ruinie. Nowy pałac zbudowano w latach 1651–1657. W Häringe urodził się syn Gustafa – Axel, który wkrótce zmarł.…
-
Nawiedzony szpital S:t. Görans.
W samym centrum Sztokholmu na Kungsholmen znajduje się stary szpital. Już w XIII wieku w Sztokholmie był szpital o nazwie Sankt Göran – wtedy znajdował się na Brunkebergsåsen. W XIX wieku rozpoczęto budowę nowego szpitala, którego patronem miał zostać również św. Jerzy. Nowy szpital St. Göran przyjął pierwszego pacjenta w roku 1888. Początkowo szpital przeznaczony był wyłącznie dla pacjentów z chorobami wenerycznymi i gruźlicą (był tu las sosnowy pomagający w leczeniu gruźlicy). Z czasem szpital rozrósł się. W 1970 roku do szpitala St. Göran przeprowadziła się pediatria. W 1996 roku pediatria przeniosła się do Szpitala Uniwersyteckiego Karolinska. W dawnym budynku pediatrii obecnie znajdują się biura firmy Electrolux. W 1999 roku…
-
Przygoda w Elektrowni w Żarnowcu.
W latach 1982 – 1989 nad Jeziorem Żarnowieckim trwała budowa elektrowni jądrowej. Elektrownia miała być pierwszym krokiem w realizacji polskiego programu energetyki jądrowej. W ramach tego programu planowano budowę drugiej elektrowni jądrowej w wiosce Klempicz, a potem kolejne. Budowa od samego początku napotykała na trudności. Związane to było z ogromnymi protestami przeciwników budowy i zmianami ekonomicznymi w Polsce. Przeciwników szczególnie zaktywizował wybuch elektrowni jądrowej w Czarnobylu w 1986 roku, a następnie tajemnicza śmierć Zbigniewa Wołoszyna, pracownika Centralnego Laboratorium Ochrony Radiologicznej w Warszawie, który badał skalę promieniowania po wybuchu reaktora w Czarnobylu. Ogromne demonstracje plus problem z miejscem, w którym można by składować odpady radioaktywne, ogromne demonstracje w całym kraju sprawiły,…
-
Straszna ambasada.
Na Östermalm w Sztokholmie przy wdzięcznej ulicy Flory znajduje się ciekawa pod względem architektonicznym willa. Jest to dom Carla i Calli Curman. Carl był szwedzkim lekarzem i naukowcem. Jego żona Calla była pisarką, działaczką na rzecz kobiet i założycielką rezerwatu przyrody Stångehuvud. Małżeństwo pod koniec XIX wieku postanowiło wybudować na Östermalm swój dom do którego chcieli zapraszać szwedzką śmietankę intelektualną. Carl mocno zafascynowany pracami niemieckiego architekta Karla Friedricha Schinkla – czołowego przedstawiciela pruskiego klasycyzmu, stworzył swój projekt domu z pięknym przeszklonym atrium. Tak jak sobie zaplanowali Curmanowie ich dom wkrótce stał się centrum kulturalnym Sztokholmu. Carl długo nie cieszy się swoim domem – umiera na początku XX wieku. Calla przeżywa go o…
