Przewodnik po Szwecji
-
Kościół w Täby.
Na północ od Sztokholmu znajduje się parafia Täby. Kościół w parafii Täby jest bardzo znany z malowideł ściennych. Pierwszy kościół w Täby prawdopodobnie został wybudowany w XI wieku. Ten, który można zobaczyć obecnie, jest z XIII wieku. Początkowo kościół składał się z jednej nawy i zakrystii. W XV wieku dobudowano kruchtę, którą nieznany mistrz ozdobił pięknymi malowidłami. Wiadomo za to kto jest autorem pozostałych malowideł. Malowidła przedstawiające sceny ze Starego i Nowego Testamentu stworzył Albertus Pictor, znany niemiecko-szwedzki malarz sakralny. Te z Täby są uważane za najpiękniejsze, jakie stworzył. Pictor ozdobił swoimi pracami około 30 kościołów w okolicy jeziora Mälaren. Niestety większość ścian i sklepień w tych kościołach została w…
-
Wikingowie w Täby.
W XI wieku w Vallentunie żył Jarlabanke. Miał on spory kawałek ziemi Vallentunie, a jego siedziba prawdopodobnie znajdowała się w miejscu dzisiejszej plebanii kościoła w Täby. Tereny wokół jeziora Vallentuna są, a dokładnie były podmokłe i trudno dostępne. Chcąc dotrzeć z Täby do Vallentuny trzeba było nadłożyć mocno drogi. Jarlbanke postanowił ułatwić sobie życie i nakazał usypać nasyp ze żwiru i kamieni. W celu zaznaczenia krawędzi wału co 2,5 m ustawiono kamienie. Początek i koniec drogi zaznaczono wielkimi kamieniami oznaczonymi runami. Niestety do naszych czasów zachowały się tylko dwa. Badacze twierdzą, że pozostałe dwa mogły zostać zabrane do kościołów w Danderyd i Fresta. Legenda mówi, że nasyp miał być mostem,…
-
Stockholms stadshus czyli czerwony ratusz w Sztokholmie.
Na widokówkach ze Sztokholmu obok panoramy Gamla Stan zawsze jest zdjęcie czerwonego ratusza. Właściwie jest to jeden z najbardziej znanych szwedzkich budynków. Pod koniec XIX wieku Sztokholm był już ogromnym miastem. Rada miejska co rusz zmieniała miejsce urzędowania, a sądy były coraz bardziej przepełnione. Sztokholm zdecydowanie potrzebował dużego ratusza. Jako miejsce nowego ratusza wybrano południowo-wschodni kraniec Kungsholmen. W 1902 roku ogłoszono konkurs architektoniczny, który wygrał Ragnar Östberg. Projekt Ragnara przypominał trochę wenecki Pałac Dożów i dzwonnicę św. Marka. Lokalizacja ratusza nad wodą to kolejne podobieństwo z Wenecją. W międzyczasie postanowiono rozdzielić funkcje ratusza. W ten sposób powstał jeszcze jeden ratusz na Kungsholmen. Ratusz nad wodą miał pełnić funkcje reprezentacyjne, a…
-
Moje szwedzkie odkrycia.
Szwecja to kraj, który większości osób kojarzy się z minimalizmem w ubieraniu (stonowane kolory) i urządzaniu mieszkań oraz słabym jedzeniem. Fakt, ich kuchnia jest specyficzna i różniąca się od naszej, ale… ja bym tak jej nie skreślała od razu. Z tymi ciuchami to też nie jest tak do końca, dlatego też tym razem pokażę Wam i oczywiście opowiem o moich odkryciach konsumpcyjnych w Szwecji i to tych pozytywnych. Lody – o lodach stworzyłam już osobny post – tutaj o lodach , dodam, że nadal uważam, że szwedzkie lody są świetne i jeżeli mam ochotę na lodowy deser, to sięgam po sorbety szwedzkiej firmy SIA. Te lody nie dość, że są…
-
Kościół w Starej Uppsali.
Z poprzedniego tekstu o Starej Uppsali – tutaj wpis wiecie, że w średniowieczu powstał w tym miejscu kościół. Budowa pierwszej, kamiennej świątyni chrześcijańskiej prawdopodobnie rozpoczęła się w XI wieku. Badania archeologiczne wykazały, że w tym miejscu znajdował się wcześniej kościół drewniany. Kościół kamienny ukończony został dopiero w XII wieku. W roku 1164 stał się katedrą pierwszej archidiecezji w Szwecji. Wybór miejsca nie był przypadkowy. Ok. 1160 roku w tych okolicach został zamordowany król Eryk IX, który został uznany za świętego. Kościół w Starej Uppsali stał się najpierw siedzibą biskupią, a następnie archidiecezją. W połowie XIII wieku katedra spłonęła. Nowa świątynia otrzymała zakrystię i przedsionek. Niestety pożar był końcem archidiecezji w Starej…
-
Stora Nyckelviken – idealne miejsce na spacer.
W sztokholmskiej dzielnicy Nacka (gminie) nad samą wodą znajduje się gospodarstwo Stora Nyckelviken. Już w średniowieczu w tym miejscu znajdowało się gospodarstwo. W 1746 roku prawo własności tych terenów nabył dyrektor Kompanii Wschodnioindyjskiej, Herman Petersen. To on kazał wznieść główny budynek i uroczą altanę. Petersen rozpoczął również tworzenie ogrodu. W 1764 roku Nyckelviken jest już w rękach ambasadora Francji Louisa Augusta le Tonellier de Breteuil. Dzięki niemu powstaje spory staw i dodatkowe skrzydło na salon bilardowy. Kolejny właściciel, hurtownik Gustaf Beskow kupił Nyckelviken w roku 1836 i traktował majątek ziemski jako letnią rezydencję, w której również hodował zwierzęta i uprawiał zboże. To za jego czasów powstało wiele budynków gospodarczych, które…
-
Graniczne kamienie w Szwecji.
W Sztokholmie na granicy dzielnic Enskede, Hammarby i Skarpnäck można zobaczyć duży, pomalowany na biało kamień. Jest to kamień graniczny. Człowiek od zawsze wyznaczał granice swojego terenu. W wyznaczaniu pomagały mu naturalne formacje typu cieki wodne, góry czy skały. Kamień prawdopodobnie jest pozostałością po epoce lodowcowej. O białym kamieniu można przeczytać w źródłach z 1729. Wcześniej nic nie wiadomo na temat tego czy był wykorzystywany jako punkt graniczny. Nie wiadomo również od kiedy zaczął być malowany na biało. O tym fakcie wiadomo ze źródeł z końca XVIII wieku. W 2012 roku kamień przeszedł „renowację” polegającą na dokładnym wymyciu i ponownym pomalowaniu na biało. Kamień jest wpisany w rejestr zabytków. Źródło:…
-
Zamek w Nyköping czyli o związkach Przemysła II.
Nasze związki ze Szwecją to nie tylko sławetny Potop czy Katarzyna Jagiellonka tych nitek jest o wiele więcej, niż nam się wydaje. Jedną z takich nitek jest żona polskiego króla Przemysła II. Przemysł II urodził się w 1257 roku w Poznaniu jako wnuk Henryka II Pobożnego i prawnuk Henryka I Brodatego. Był ostatnim potomkiem linii wielkopolskiej Piastów. W roku 1295 udało mu się koronować na króla Polski. Niestety kilka miesięcy później został zamordowany przez Branderburczyków. Przemysł II nie miał za bardzo szczęścia do żon. Jego pierwsza żona Ludgarda Meklemburska początkowo była uwielbiana przez męża. Niestety wszystko zmieniła bezpłodność Ludgardy. Jej nagła śmierć wywołała plotki o rzekomym zabójstwie na zlecenie Przemysła,…
-
Vegabaren – najstarszy w Szwecji bar hamburgerowy.
Jadąc na południe od Sztokholmu w stronę Nynäshamn po drodze mija się najstarszy w Szwecji bar z hamburgerami. Bar dokładnie znajduje się w Vega, osiedlu należącym do gminy Haninge. W 1925 roku na małej farmie w Jämtland urodził się Erik Engström. Farma była tak mała, że nie była w stanie wykarmić całej rodziny. Erik jak tylko skończył 15 lat, wyprowadził się do Sztokholmu, w którym mieszkały już jego dwie siostry. W Sztokholmie dostał pracę jako rozwoziciel, w której zarabiał 15 koron tygodniowo. Zamieszkał z jedną z sióstr w pomieszczeniu, które było garderobą. Po odbyciu służby wojskowej udało mu się podjąć pracę jako policjant. Lubił swoją pracę, ale niestety nie znosił…
-
Norrtälje – dawne uzdrowisko.
Norrtälje to stolica Roslagen czyli przybrzeżnego obszaru we wschodniej części szwedzkiego Uppland. Prawdopodobnie już w XIII wieku w miejscu Norrtälje istniał punkt handlowy. W późnym średniowieczu w tym miejscu była wioska Tällie . W 1622 roku, dzięki królowi Gustawowi II Adolfowi, Tällie przekształciło się w ośrodek miejski o nazwie Norra Tällie. Kilka lat później król założył w mieście fabrykę karabinów. Sprowadził on do Norrtälje niemieckich rusznikarzy. Dzięki temu, że nadał im szwedzkie obywatelstwo z prawem handlu zagranicznego, miasto rozwijało się w bardzo szybkim tempie. Niestety prawa te zostały odebrane i miasto szybko przemieniło się w ciche miasteczko. W czasie Wielkiej Wojny Północnej Norrtälje ( i wiele innych nadmorskich miasteczek) zostało…
