-
Riddarholmen w pigułce.
W Sztokholmie obok Stadsholmen leży wyspa Riddarholmen. Te dwie wyspy to historyczne centrum Sztokholmu. Riddarholmen to najmniejsza pod względem powierzchni dzielnica Sztokholmu. Jej powierzchnia wynosi 6 hektarów. W 2010 roku z wyspy wyprowadził się ostatni mieszkaniec. Jego mieszkanie zostało przemienione w biuro. Obecnie wyspę zajmują wyłącznie biura, urzędy i kościół. Wyludnianie dzielnicy postępowało już od II wojny światowej. Pierwsza znana nazwa Riddarholmen to Kidaskär. W 1270 roku na wyspie rozpoczęto budowę klasztoru franciszkanów, którego częścią był kościół Riddarholm. Od tego momentu wyspę zaczęto nazywać Gråmunkeholmen. Po zamknięciu 1527 roku klasztoru, na wyspie powstało kilkadziesiąt gospodarstw. Na początku XVII wieku gospodarstwa zostały zlikwidowane, a ziemię w nagrodę otrzymali szlachcice, którzy zasłużyli…
-
Tunel Brunkeberg w Sztokholmie.
Tunel Brunkeberg to 231-metrowy tunel w Norrmalm pomiędzy Tunnel gata a David Bagares gata. Przebiega pod ulicami Regeringsgatan i Malmskillnadsgatan. Tunel przeznaczony jest wyłącznie dla pieszych i rowerzystów. Brunkeberg, a właściwie Brunkebergsåsen to część wzniesienia, które ciągnęło się kiedyś przez sporą część Sztokholmu. Jest to wzniesienie całkiem strome. Obecnie jest około 20 metrów niższe, gdyż przez lata było systematycznie podkopywane i usuwane. Jego część np. usunięto, aby zbudować szeroką ulicę Kungsgatan. Jego pozostałości widać świetnie w Vanadislunden, na którego stoku znajduje się kościół św. Szczepana Kościół św. Stefana/Szczepana w Sztokholmie. Częścią grzbietu jest również wzniesienie, na którym stoi kościół św. Jana i góra z Obserwatorium w okolicy Odenplan. Jego pokonywanie…
-
Engsholms slott.
Pałac Engsholms leży w komunie Södertälje w najbardziej wysuniętej na północ części wyspy Mörkö. Najstarsze źródła, które wspominają o Engsholms, a raczej o Ängsholm pochodzą z XIV wieku. Właścicielami tych ziem byli Erik i Valdemar, braci króla Birgera. W późniejszych wiekach Engsholm przechodziło przez różne ręce m.in. właścicielami była rodzina Sture. W 1692 roku majątek przeszedł na własność Korony. Z tego okresu zachowała się mapa terenu, na której można zobaczyć dwukondygnacyjny budynek z wieżami. W 1719 roku Engsholms slott zostało spalone przez Rosjan. Uratował się tylko jeden budynek – Liljefors Röda Stuga. Jest to prawdopodobnie jedno ze skrzydeł starego dworu. Kiedyś mieszkał tu przez cztery lata artysta Bruno Liljefors. Obecnie…
-
Uliczka Mäster Mikael czyli Mistrza Mikaela.
Uliczka mistrza Mikaela znajduje się na Södermalm. Wcześniej była końcem albo początkiem ulicy Fjällgatan. W latach 30 XX wieku zbudowano nową ulicę Renstierna, która przecięła na połowę Fjällgatan. W 1939 roku kawałek ulicy otrzymał nową nazwę Mäster Mikaels gata od osoby, która kiedyś przy niej mieszkała. Mäster, czyli Mistrz był kiedyś tytułem miejskiego kata. W 1635 roku posadę miejskiego kata w Sztokholmie objął Mikael Reissuer. Co ciekawe Mistrz Mikael nie był wcześniej skazany. Ciekawe, ponieważ chętnych do pracy jako kat nie było zbyt wielu i z reguły tę pracę oferowano…skazańcom. Nie każdy też mógł zostać katem. To ciężki zawód przede wszystkim dla silnego mężczyzny i…inteligentnego, a do tego o mocnych…
-
Katedra katolicka w Sztokholmie.
Diecezja katolicka w Szwecji to 44 parafie i około 128 000 zarejestrowanych członków. Są to parafie rozsiane po całym kraju – od Ystad po Luleå. Obok parafii istnieją misje narodowe (polska, hiszpańska itd.). 128 000 członków to jest liczba zarejestrowanych katolików. Liczba wierzących jest większa i kościół katolicki w Szwecji szacuję tę liczbę na około 150 000 osób różnych narodowości. Katolicka diecezja sztokholmska została utworzona w 1953 roku, dzięki temu, że Europejska Konwencja Praw Człowieka przyznała każdemu prawo do wolności wyznania i władze szwedzkie musiały pozwolić na utworzenie diecezji katolickiej. Obecny biskup Anders Arborelius jest pierwszym biskupem katolickim szwedzkiego pochodzenia od czasów reformacji i pierwszym Szwedem, który został kardynałem. W…
-
Tysta gatan z cyklu uliczki Sztokholmu.
W Sztokholmie na Östermalm pomiędzy Karlavägen i Lützengatan znajduje się cicha uliczka. Dosłownie cicha, bo Tysta gatan to Cicha ulica. Pierwszy plan zabudowy okolic Karlaplan powstał w 1911 roku. Niestety I wojna światowa przyhamowała nieco sektor budowlany. W 1915 roku zmieniono plan zabudowy, w którym zmniejszono działki (ten pierwotny zakładał budowę domów z większymi mieszkaniami) i wytyczono Tysta gatan. Pierwsze budynki przy Tysta gatan powstały w latach 1917 – 1919. Wśród architektów znaleźli się m.in. Fredrik Lidvall, twórca petersburskiej secesji w architekturze, autor wielu pięknych budynków w Sztokholmie, a także Cyrillus Johansson autor m.in. monumentalnego mostu Årsta. Wiele z budynków otrzymało piękne portale, bogate drzwi, a klatki malowidła ścienne. Ulica…
-
Pałac Örby w Sztokholmie.
W sztokholmskiej parafii Brännkyrka w 1674 roku wybudował swój pałac szwedzki szlachcic Henrik Falkenberg. Örby to dzielnica znajdująca się w granicach Hägersten-Älvsjö. Pałacyk to dwupiętrowy budynek w stylu karolińskim z dwuspadowym dachem. Pałac posiada dwa wolnostojące skrzydła. Od zachodniej strony pałac otrzymał barokowy park, który sięgał aż do miejsca, w którym obecnie znajdują się Targi Sztokholmskie. W XVIII wieku pałac przeszedł w ręce szwedzkiego hrabiego, Göran Gyllenstierna. Hrabia zarządził gruntowną renowację wnętrza pałacu. W XIX wieku i na początku XX wieku pałac był niezamieszkały. W 1897 roku pałac wraz z należącymi do niego terenami zakupiło miasto Sztokholm. Wiele budynków zostało wyburzonych w tym stajnie i budynki gospodarcze. Teren w większości…
-
Park Kronoberg w Sztokholmie.
W Sztokholmie niedaleko Fridhemsplan na samym końcu Drottningholmsvägen znajduje się tajemniczy park. W XIX wieku w tym miejscu znajdowała się goła, skalista góra, która służyła okolicznym mieszkańcom za wysypisko śmieci, ale też jako cmentarz. Cmentarz, który się znajduje północno – zachodnim rogu Kronbergsparken to założony w 1787 roku cmentarz żydowski. Kiedyś to miejsce nazywało się Kronoberet i tak nazywał się do 1962 roku park. Nie wiadomo do końca skąd wzięła się ta nazwa — może od pierwszego właściciela tego terenu, Johana Leijoncron, a może od młyna, który stał na wzgórzu do 1835 roku, kiedy to spłonął. W 1883 roku rozpoczęto prace, które miały na celu uporządkowanie terenu i stworzenie parku.…
-
Historyczna Maria Prästgårdsgata.
W Sztokholmie na Södermalm jest całe mnóstwo ciekawych zakamarków i urokliwych uliczek, jedną z nich jest Maria Prästgårdsgata. Jest to dosyć długa ulica, która w pewnym momencie urywa się schodami i dalej ciągnie powyżej/poniżej schodów. Maria Prästgårdsgata jest odnogą Fredmansgata – tutaj o Fredmansgata i ciągnie się aż do Rosenlundsgatan na zachodzie Södermalm. Kiedyś ulica nazywała się zupełnie inaczej. Pierwsza znana nazwa z XVII wieku to Sankt Staffansgatan. Następnie była Prästgatan, Gamla Prästgatan, Prästgårdsgatan. W 1733 roku ulica nazwana była Sankt Staffans na zmianę z Gamla Prästgårdsgatan. W XIX wieku głównie funkcjonowała nazwa Gamla Prästgårdsgatan. Prawie taką samą nazwę nosi ulica na Gamla Stan więc w 1930 roku w ramach „porządków”…
-
Glögg – smak szwedzkiego Bożego Narodzenia.
Glögg to skandynawski gorący napój na bazie wina lub spirytusu. Grzane wino było popularne już w starożytności. Dodane przyprawy do wina wzmacniały jego walory smakowe, a także sprawiały, że działało jak lekarstwo. W średniowieczu zwyczaj picia ciepłego wina był rozpowszechniony w niemieckojęzycznej części Europy i to właśnie z tego regionu przywędrował do krajów nordyckich. Wiadomo, że król szwedzki, Gustaw Wasa miał swoją ulubioną mieszankę składającą się z wina reńskiego, cukru, miodu, cynamonu, goździków, imbiru i kardamonu. W Szwecji wino grzane stało się szalenie popularne pod koniec XIX wieku. Zapotrzebowanie było tak duże, że firmy zajmujące się sprzedażą wina, zaczęły wytwarzać gotowe grzańce. Produkowali je w dwóch wariantach, słabszym i mocniejszym…
