Szwecja
-
Relacja z protestu przeciwko paszportom covidowym w Sztokholmie.
22 stycznia w sobotę odbył się w Sztokholmie ogromny protest przeciwko segregacji sanitarnej, czyli paszportom covidowym. Protestujący zgromadzili się na Norrmalmstorg, a następnie przeszli ulicą Hamngatan na Sergels torg przy Dworcu Centralnym. W proteście wzięło udział około 20 000 osób. Na kilka miesięcy przed planowaną demonstracją można było na specjalnej stronie protestu zadeklarować swoją obecność. Ilość deklarowanych nie odbiegała mocno od przybyłych. Na protest przyjechało mnóstwo osób z różnych części Szwecji. Ludzie różnych narodowości mieszkających w Szwecji zorganizowali się i przyjechali wynajętymi autobusami, tylko po to, żeby zaprotestować przeciwko odbieraniu im prawa wolności. Wśród protestujących wyróżniały się grupki Niemców, Brytyjczyków i oczywiście nas, Polaków. Protestowały również pielęgniarki, ugrupowania religijne, kibice…
-
Święta Birgitta z Finsta.
Około 1303 roku na północ od Sztokholmu w Finsta przyszła na świat Birgitta Birgersdotter, córka rycerza i członka rady królewskiej Birgera Persson i Ingeborg Bengtsdotter. Niestety nie ma dokładnych przekazów co do jej narodzin i początkowych lat życia. Dopiero w XV wieku żywot świętej spisała inna szwedzka zakonnica. Niezwykłe życie Birgitty zaczęło się już w łonie matki. Pewnego dnia ciężarna Ingeborg i Birger płynęli statkiem, który zaczął tonąć. Oboje się uratowali, co w tamtych czasach było prawdziwym cudem. Od tego momentu zaczęły się też dziać cuda. W nocy, po uratowaniu się z tonącego statku, Ingeborg ukazał się mężczyzna w pięknych, błyszczących szatach. Oznajmił zdumionej kobiecie, że dziecko, które nosi w…
-
Bożonarodzeniowe światełka w Sztokholmie.
Co roku w połowie listopada Sztokholm odpala swoje oświetlenie świąteczne. Z roku na rok inauguracja oświetlenia przyciąga coraz więcej osób. Udekorowanych jest ponad 40 ulic i placów w Sztokholmie. W dniu inauguracji zawsze jest spora impreza, na której występuje jakaś znana szwedzka gwiazda. Oświetlenie można zobaczyć do połowy stycznia. W specjalnych punktach (informacji turystycznej i partnerów, którzy współfinansują świąteczne oświetlenie) można dostać plan oświetlonych miejsc albo pobrać go ze specjalnej strony. Tradycją już stał się spacer z przewodnikiem śladami światełek. Zwiedzanie trwa godzinę i odbywa się w każdy weekend grudnia po zapadnięciu zmroku, czyli o 15:30. Cena to 65 kr. Po ciemku tak naprawdę najlepiej widać efekt świetlny. Polecam przejść…
-
Świąteczna wystawa NK w Sztokholmie.
W Sztokholmie jednym z punktów bożonarodzeniowej tradycji jest wystawa w najbardziej znanym i najdroższym domu towarowym NK (Nordiska Kompaniet). Wystawy są różne. Jednego roku mogą być niesamowicie ciekawe, a innego takie sobie. Od kilku lat są zwyczajnie nudne (i nie jest to tylko moje zdanie), a niektóre motywy zaczynają się powtarzać. Co roku począwszy od 1915 roku w witrynach sklepowych przy Hamngatan pojawiają się tematyczne bożonarodzeniowe wystawy. Każdego roku są inne, a temat wystawy jest zawsze pilnie strzeżoną tajemnicą. Nigdy nie wiadomo, czym tym razem zainspirował się twórca wystawy. Wystawami NK od 11 lat zajmuje się jedna firma projektowa JoAnn Tan Studio. Okna w trakcie urządzania wystaw są szczelnie zasłonięte…
-
Szwedzki julbord.
Julbord to nazwa szwedzkiego wigilijnego stołu. Julbord to również nazwa spotkania towarzyskiego w okresie przedświątecznym przy stole. Tradycja julbordu ma swoje korzenie w czasach pogańskich. W Średniowieczu wprowadzono do życia codziennego tradycje chrześcijańskie, czyli Adwent (post). Ludzie na kilka tygodni przed świętami zaczynali pościć, tak aby w Wigilię Bożego Narodzenia zasiąść do suto zastawionego stołu. Na początku bardzo ważnym elementem na świątecznym stole było pieczywo i sery. Przez wieki zmieniały się potrawy, jakie podawano na szwedzkim stole wigilijnym. Najpóźniej, bo w XIX i XX wieku na stole zagościła szynka, kiełbasy, marynowany łosoś i śledź. Słynne klopsiki pojawiły się na julbord dopiero w 70 tych latach XX wieku. Obecnie do najbardziej…
-
Segregacja honorowa w szwedzkich przedszkolach.
Zacznę od wyjaśnienia pewnego pojęcia, czyli „kultury honoru”. Kultura honoru związana jest z bardzo silnym systemem patriarchalnym. Oznacza to, że o życiu kobiety decyduje ojciec, bracia, mąż lub inny mężczyzna. Kobieta jest pod nieustanną kontrolą któregoś z męskich członków rodziny. Honor rodziny, lub jakieś grupy społecznej (wioski) jest ważniejszy od woli kobiety. To oznacza, że mężczyźni decydują o życiu kobiet. Każdy sprzeciw np. nawet domniemany związek seksualny z innym mężczyzną oznacza zhańbienie rodziny. Kultura honoru dopuszcza kojarzone małżeństwa dorosłych z dziećmi i okaleczanie żeńskich narządów płciowych. Szwedzkie prawo zabrania zawierania związków z nieletnimi oraz okaleczania narządów płciowych nawet poza granicami państwa. Jest to zjawisko bazujące na przemocy i agresji (zabójstwa…
-
Katedra w Strängnäs.
Kilkadziesiąt kilometrów od Sztokholmu znajduje się urocze miasto Strängnäs, nad którym góruje imponująca katedra poświęcona świętym: Piotrowi i Pawłowi. Dawno dawno temu niedaleko obecnej katedry znajdował się cmentarz chrześcijański jeszcze z czasów wikingów. W miejscu katedry stał drewniany kościółek albo obok przy chrześcijańskich grobach. Niestety badania archeologiczne nie dały jednoznacznej odpowiedzi, gdzie dokładnie znajdowała się pierwsza świątynia. W każdym razie na terenie katedry można zobaczyć kilka kamieni runicznych. W 1250 roku do Strängnäs przybył zakon dominikanów i rozpoczął budowę klasztoru i kościoła w miejscu, w którym zginął męczeńską śmiercią św. Eskil. Budowa szła dosyć opornie. Podobno dopiero w 1291 mury świątyni zostały konsekrowane przez biskupa Anunda Jonssona. Niestety tego samego dnia mury…
-
Straszny dom na Djurgården.
Na wyspie Djurgården oprócz mnóstwa muzeów, pałacu i stoczni znajduje się wiele pięknych willi. Jedną z nich jest willa zwana Nannylund. Kiedyś ten rejon zamieszkiwali głównie pracownicy pobliskiej stoczni. Działka, na której stoi willa Nannylund często zmieniała właścicieli. Obecny budynek został zbudowany w 1870 roku. Jego nazwa podobno pochodzi od imienia córki jednego z wcześniejszych właścicieli tej posesji. Nannylund to spory dom, w którym jest kilka mieszkań. Mieszkało w nim kilka słynnych osób np. August Strindberg, który w Nannylund napisał pierwszą część opowiadań „Szwedzkie losy i przygody”. Najciekawszą postacią mieszkającą w tym domu była Helga de la Brache. Aurora Florentina Magnusson, bo tak się naprawdę nazywała Helga, pewnego dnia pojawiła…
-
Pałac Rosersberg – zwiedzanie.
Historię nawiedzonego pałacu Rosersberg już opowiedziałam – Pałac w Rosersberg czyli o czarnych mszach i lożach masońskich. Czas na pokazanie wnętrza tego pięknego pałacu. Budowę zamku ukończono w 1638 roku. To typowy zamek dla tamtego okresu. Główny budynek z wysokim dachem ozdobionym szczytami w stylu niemiecko-holenderskiego renesansu z dziedzińcem otoczonym niższą zabudową. XVIII wieku zamek zmienił właściciela i przeszedł gruntowną zmianę wyglądu na barokowy. Obecnie ma najlepiej zachowane wnętrza pałacowe z tamtych czasów. Główny budynek pałacu jest udostępniony dla zwiedzających, a w pozostałych budynkach mieści się hotel z kawiarnią i restauracją. Na parterze pałacu znajduje się przepiękna kaplica, w której zobaczyć można piękne organy z początku XIX wieku. Sama kaplica robi…
-
Kościół Botkyrka.
Kościół św. Botvida znajduje się w gminie Botkyrka przy trasie do Sztokholmu. Jest to kościół średniowieczny zbudowany w 1176 roku na miejscu drewnianego kościoła z 1129 roku. Pierwszy kościół został zbudowany przez wspomnianego już przeze mnie wcześniej (Kościół w Salem.) Björna dla swojego brata Botvida, który zginął śmiercią męczeńską. Po drewnianym kościele nie zostało ani jednego śladu, ale prawdopodobnie znajdował się w tym samym miejscu co murowany. Niestety nie wiadomo również, gdzie się podziały szczątki św. Botvida. Kościół wielokrotnie był przebudowywany. Jeszcze w średniowieczu został przedłużony w kierunku wschodnim. Następnie dobudowano zakrystię i boczny przedsionek. W 1926 roku kruchta otrzymała nowy dach z drewnianym sklepieniem, które ozdobił znany szwedzki artysta…
