Szwecja
-
Trosa – miasteczko na końcu świata.
Trosa to niewielkie miasteczko położone pomiędzy Södertälje a Nyköping w granicach Södermanland. Okolice Trosa są bardzo bogate w kamienie runiczne. Pierwsza historyczna wzmianka o Trosa pochodzi z 1279 roku. Kolejna z 1331 roku wspomina o tym, że Trosa jest miastem i znajdowała się 5 km dalej od dzisiejszej lokalizacji przy kościele wiejskim, od którego zresztą miasto przyjęło nazwę. Na początku XV wieku Trosa byla już ważnym ośrodkiem handlowym. W 1445 roku Trosa została złupiona i spalona przez piratów dowodzonych przez Eryka Pomorskiego. W XVI wieku stara Trosa przestała istnieć. Mieszkańcy starej Trosa zaczęli stawiać domy u ujścia rzeki. W ten sposób powstała nowa osada. W 1610 roku nowa Trosa otrzymała…
-
Waginalne rozterki znanych Szwedek.
Czasami mam wrażenie, że Szwecja to kraj schizofrenii. Z jednej strony przyzwolenie na małżeństwa par homoseksualnych i posiadanie przez takie pary dzieci, wyzwolenie seksualne i przyzwolenie na prostytuowanie się kobiet itd. Z drugiej strony kontrola spożycia alkoholu przez mieszkańców Szwecji, bo czyż kontrolą nie jest sprzedaż alkoholu w państwowych sklepach w wydzielonych dniach i godzinach? Niechęć do legalizacji marihuany. I…zakaz płacenia za seks. Hmm napisałam wcześniej, że kobiety mogą się prostytuować w Szwecji? Tak mogą, ale klienci nie mogą płacić za seks? Rozumiecie coś z tego? Wyrozumiałe państwo szwedzkie pozwala kobietom uprawiać seks za wynagrodzeniem, bo przecież w Szwecji nie można czegoś zabronić kobiecie. Jednocześnie karze złych mężczyzn nie pozwalając…
-
Muzeum Litografii w Sztokholmie.
W XVIII wieku Alois Senefelder wynalazł nową metodę drukowania — litografię, czyli wydruk na kamieniu. Jest to technika graficzna zaliczana do druku płaskiego, w której rysunek przeznaczony do powielania wykonuje się na kamieniu litograficznym. Metoda ta bardzo szybko się rozpowszechniła zarówno w zastosowaniu komercyjnym jak i artystycznym. Metodę tę wykorzystywano do drukowania plakatów i…opakowań zapałek. Litografię stosowali m.in.Pablo Picasso, Henri Matisse, Henri de Toulouse-Lautrec, Pierre-Auguste Renoir, Edvard Munch, Marc Chagall, Stanisław Wyspiański i Leon Wyczółkowski. W Szwecji pierwsza drukarnia litograficzna została założona w Sztokholmie w roku 1818 (w tym samym roku została również założona w Polsce) przez dwóch Niemców Ludwiga Fehra i Carla Mülera. W 1829 roku drukarnię litograficzną otworzył…
-
Nyköping – miasto wielkich wydarzeń.
Nyköping jest to miasto, które leży u ujścia rzeki Nyköpingsån do Bałtyku. Jest to dosyć stare miasto. Nazwa Nyköping pojawia się w XIII wieku. Badania archeologiczne sugerują, że miasto wcześniej nazywało się Aros. Na pewno był to teren zamieszkały już w prehistorii, na co wskazują liczne znaleziska archeologiczne. W XII wieku w Nyköping zbudowano dwa zamki (jeden w samym Nyköping, a drugi trochę dalej). Zamek Nyköpingshus był świadkiem wielu słynnych wydarzeń w tym wspomnianym już przeze mnie w innym poście (Zamek w Nyköping czyli o związkach Przemysła II. ), ślubie szwedzkiej królewny Ryksy z polskim królem Przemysłem II, podpisania Unii Kalmarskiej i uczty Jarla Birgera. Nyköping po pewnym czasie stał…
-
Kościół w Salem.
Kawałek od Sztokholmu na cyplu jeziora Bornsjön przycupnął romański kościół Salem. Kościół wybudowano na początku XII wieku. Świątynia prawdopodobnie pełniła funkcje obronne (umiejscowiony na cyplu), o czym świadczą otwory strzelnicze w wieży. Początkowo kościół był mniejszy, składał się tylko z wieży i niewielkiej nawy głównej. W XV wieku dobudowano przedsionek i przedłużono nawę. W czasach kiedy wybudowano kościół, w jego okolicy znajdowała się wioska Säby. Kościół ma bardzo surowy wystrój. W środku kościoła zobaczyć można chrzcielnicę z XII wieku. Szafka ołtarzowa w której przedstawiony jest patron kościoła, oraz święta Birgitta i święty Eryk znajduje się Muzeum Historycznym w Sztokholmie. W XVIII wieku kościół otrzymał organy, które zostały przeniesione do kaplicy…
-
Mariefred.
Mariefred to niewielkie miasteczko położone w województwie Södermanland nad jeziorem Mälaren – dokładnie 65 km od Sztokholmu. Historia Mariefred zaczyna się w XIII wieku kiedy to zwierzchnik administracji i sądownictwa w Szwecji, Bo Jonsson Grip kazał postawić w tym miejscu twierdzę. Swoją nazwę miasteczko zawdzięcza zakonowi Kartuzów, którzy w 1493 roku wybudowali swój klasztor i nazwali go Pax Mariae (w miejscu, w którym znajdował się klasztor, obecnie stoi kościół). Pierwotnie miasto ograniczało się do niewielkiego obszaru – otoczone wodami jeziora Mälaren oraz parafią Kärnbo. W XVII wieku miasto strawiły trzy ogromne pożary. W czasie jednego z nich spłonął kościół. Na szczęście stare domy w większości zostały uratowane przed rozbiórką. Na…
-
Ruiny w Hammersta.
Na południe od Sztokholmu w parafii Ösmo należącej do Nynäshamn można zobaczyć tajemnicze ruiny zamku. Pierwsze potwierdzone informacje o tym miejscu pochodzą z pierwszej połowy XIV wieku, ale istnieje wiele dowodów na to, że ten teren zamieszkany był jeszcze w czasach prechstorycznych. W XIV wieku wybudowano w Hammersta kamienny zamek. Był to budynek dwukondygnacyjny. Wejście do zamku było umieszczone wysoko nad ziemią, do którego prowadziły drewniane schody z zadaszeniem. W 1426 roku właściciel Hammersta, Ehrengisle Nilsson podarował go swojej żonie Brittcie Olofsdotter-Tott, która była bardzo barwną osobą. Brita (duń. Birgitta) była córką duńskiego rycerza. Była bardzo przywiązana do Danii, co poskutkowało tym, że została skazana na spalenie na stosie za donoszenie Duńczykom…
-
Ryty w Slagsta.
W 1971 roku w czasie budowy drogi w podsztokholmskiej dzielnicy Slagsta odkryto naskalne ryty. Jest to największa tego typu „płaskorzeźba” w regionie Sztokholmu. Prawdopodobnie powstała w późnej epoce brązu. Nie wiadomo dlaczego akurat w tym miejscu. Ryty przedstawiają siedemnaście łodzi, trzy postacie zwierząt (jelenie, lub konie), około 170 „dołków” (wkładano w nie zapłatę dla bogów – wyżłobiono je znacznie później), mężczyznę, kilka małych postaci oraz…odcisk stopy. Ryty zajmują powierzchnię kamienia o wielkości 4,8 x 3,3 metra. W 1971 w tym miejscu rozpoczęła się budowa drogi. Przy budowie kręcił się Rudolf Hansson, archeolog-amator. Rudolf miał nawyk kopania nogą w ziemię, mech – co tam mu się akurat nawinęło. Pewnego dnia kopnął…
-
Kościół w Täby.
Na północ od Sztokholmu znajduje się parafia Täby. Kościół w parafii Täby jest bardzo znany z malowideł ściennych. Pierwszy kościół w Täby prawdopodobnie został wybudowany w XI wieku. Ten, który można zobaczyć obecnie, jest z XIII wieku. Początkowo kościół składał się z jednej nawy i zakrystii. W XV wieku dobudowano kruchtę, którą nieznany mistrz ozdobił pięknymi malowidłami. Wiadomo za to kto jest autorem pozostałych malowideł. Malowidła przedstawiające sceny ze Starego i Nowego Testamentu stworzył Albertus Pictor, znany niemiecko-szwedzki malarz sakralny. Te z Täby są uważane za najpiękniejsze, jakie stworzył. Pictor ozdobił swoimi pracami około 30 kościołów w okolicy jeziora Mälaren. Niestety większość ścian i sklepień w tych kościołach została w…
-
Wikingowie w Täby.
W XI wieku w Vallentunie żył Jarlabanke. Miał on spory kawałek ziemi Vallentunie, a jego siedziba prawdopodobnie znajdowała się w miejscu dzisiejszej plebanii kościoła w Täby. Tereny wokół jeziora Vallentuna są, a dokładnie były podmokłe i trudno dostępne. Chcąc dotrzeć z Täby do Vallentuny trzeba było nadłożyć mocno drogi. Jarlbanke postanowił ułatwić sobie życie i nakazał usypać nasyp ze żwiru i kamieni. W celu zaznaczenia krawędzi wału co 2,5 m ustawiono kamienie. Początek i koniec drogi zaznaczono wielkimi kamieniami oznaczonymi runami. Niestety do naszych czasów zachowały się tylko dwa. Badacze twierdzą, że pozostałe dwa mogły zostać zabrane do kościołów w Danderyd i Fresta. Legenda mówi, że nasyp miał być mostem,…
