Szwecja
-
Wspaniałe szwedzkie przedszkole czyli mity polskich matek.
Co jakiś czas czytam na różnych profilach fejsbukowych zachwycone opinie polskich matek na temat szwedzkich przedszkoli. Wypisują, że nigdy nie czuły się tak spokojne o swoje dzieci, że szwedzkie przedszkola są tak wspaniałe, że chyba lepszych już nie ma. Faktycznie, są wspaniałe przedszkola i moje dziecko do takiego uczęszcza. Mimo to wiem, że jeżeli nasze przedszkole jest świetne, to nie znaczy, że reszta przedszkoli w całej Szwecji jest taka sama. Niestety jestem w tej opinii odosobniona i każda wzmianka na temat różnych wypadków w szwedzkich przedszkolach kończy się histerycznym atakiem bezkrytycznych wielbicieli Szwecji. Każdy normalny człowiek wie, że dzieci jest ciężko upilnować i skaleczone kolano czy podrapany łokieć to normalka, ale utopienie…
-
Julgransplundring czyli plądrowanie choinki bożonarodzeniowej.
W Szwecji święta Bożego Narodzenia kończą się tak naprawdę 13 stycznia. To dzień św. Knuta (Kanuta) i dzień, w którym rozbiera się choinkę. Co ma św. Knut to rozbierania choinki? W dawnych czasach gildie kupieckie w dniu 13 stycznia organizowały wystawne uczty i na patrona obrały sobie św. Knuta. Rozbieranie choinki również wiąże się z ucztą. Kiedyś ozdobami choinkowymi były owoce, pierniki i słodycze. Szczególnie dzieci czekały na dzień, w którym będą mogły objadać się łakociami. W Szwecji takie rozbieranie choinki nazywa się julgransplundring, czyli plądrowanie choinki i upowszechniło się na początku XX wieku. Z dniem św. Knuta związany był również zwyczaj przebierania się za Knuta, który wyglądał jak stary dziad i…
-
Jarmarki Bożonarodzeniowe w Szwecji.
Większość jarmarków odbywa się tylko w jedną niedzielę Adwentu. Niektóre tak jak ten w Gamla Enskede trwa przez jeden cały weekend. Te jarmarki zdecydowanie różnią się od tych w centrum Sztokholmu. Mają zdecydowanie fajniejszy klimat – szczególnie ten organizowany przez kościół. 1 Sigtuna Jarmark w Sigtuna odbywa się co roku od pięćdziesięciu lat w każdą niedzielę Adwentu. Po ilości osób widać, że jest jednym z najbardziej popularnych jarmarków świątecznych w okolicy. W jednej z uliczek znajduje się „kącik” jadalny. Na rynku można się przyjrzeć pracy rzemieślników. Trzeba przyznać, że faktycznie ma fantastyczny klimat świąt. Na tym jarmarku również można posłuchać muzyki na żywo. 2 Nyckelviken (Nacka) Co roku w Nyckelviken…
-
Polkagris – historia szwedzkiego, kultowego karmelka.
18 listopada 1824 roku w Jönköping urodziła się Amalia Eriksson. Była jedną z pięciorga dzieci pokojówki i kowala. Kiedy Amalia miała 9 lat, zmarła jej matka, a rok później ojciec z czwórką rodzeństwa. W 1834 roku Europę Zachodnią nawiedziła epidemia cholery, a Jönköping zostało szczególnie dotknięte zarazą. Cholera pochłonęła wiele istnień – w tym ojca i rodzeństwo Amalii. Mała Amalia, chcąc przeżyć zatrudniła się jako pokojówka u sióstr Rödong. W 1855 roku siostry przeprowadziły się do miasteczka Gränna, a razem z nimi Amalia. Dziewczyna w nowym miejscu poznała swojego przyszłego męża, Andersa Erikssona, za którego wkrótce wyszła za mąż i urodziła dziecko – córkę Idę. Wkrótce po urodzeniu córki, Amalia…
-
Reimersholme – wyspa ciekawych postaci.
Reimesholme to wyspa leżąca w Sztokholmie – tuż obok Södermalm. Jest niewielka, ponieważ ma tylko 15 ha. Swoją obecną nazwę otrzymała w 1926 roku na pamiątkę Andersa Reimers, który był właścicielem dworku znajdującego się na wyspie – Reimers malmgård. Budynek dworku prawdopodobnie został wybudowany w 1794 roku. Na początku był to tylko jeden budynek, od którego biegła niewielka aleja w kierunku brzegu (obecnie jest to przejście pod blokiem). Zanim to jednak nastąpiło wyspa nazywała się Räkneholmen i pierwsza wzmianka o tym pochodzi z 1382 roku. W II połowie XVIII wieku w zachodniej części wyspy znajdował zakład produkujący kwas azotowy. W tym czasie wyspa należała do Korony i dopiero w 1786…
-
Nytorgsgatan i Nytorget na Södermalm.
Nytorgsgatan to dosyć długa ulica w północno-wschodniej części sztokholmskiego Södermalm. Swoją dzisiejszą nazwę otrzymała w 1885 roku. Nytorgsgatan kiedyś nazywała się Stadsträdgårdsgatan. W 1723 roku wybuchł wielki pożar, znajdującego się tuż obok kościoła Katarzyny – tutaj o kościele Katarzyny, który pochłonął drewnianą zabudowę znajdującą się wokół niego. Po pożarze większość nowych domów zbudowano z kamienia i tylko kilka odbudowano z drewna. Jednym z drewnianych budynków był dom z numerem 5. Jest to prawdopodobnie najstarszy budynek na Nytorgsgatan i jednocześnie najmniejszy na Södermalm. Dom był kiedyś o wiele większy, ale w 1909 roku w ramach budowy nowej ulicy poniżej skarpy, dom został drastycznie zmniejszony. Domek ma 20 m2 i mieści się…
-
Lejonsdalsslott.
Pałac Lejondal znajduje się nad brzegiem jeziora o tej samej nazwie w gminie Upplands – Bro (na północ od Sztokholmu). Jest to jeden z najmłodszych szwedzkich pałaców. Nazwa Lejondal po raz pierwszy w źródłach pojawiła się XVII wieku – wtedy to właściciel tych ziem, Erik Abrahamsson Leijonhuvud nazwał posiadłość swoim imieniem. Do tego czasu nazywało się Brolövsta. W 1843 roku Lejondal trafiło w ręce Erika Sparre. Po jego śmierci ziemie przejęła jego córka, Lovisa Sparre, która kazała zbudować obecny pałac w 1887 roku. Jego architektem został Izak Gustaf Clason, ten sam, który zaprojektował Pałac Hallwyska i Muzeum Nordyckie w Sztokholmie. Budowa pałacu zakończyła się w 1891 roku, ale Lovisa wprowadziła…
-
Muzeum motoryzacji w Sparreholm.
W pałacu Sparreholm, o którym pisałam Pałac Sparreholm. mieści się ciekawe muzeum. To muzeum samochodów obejmujących czasy od końca XIX wieku do czasów współczesnych. Podobno muzeum posiada jedną z najwspanialszych kolekcji aut w Europie. Na hali znajduje się około 60 samochodów, z których najstarsze są z XIX wieku. W zbiorach znajduje się m.in. Mercedes 300 SL „Måsvingen” z 1955 roku, Mercedes 290A z 1934 roku, Cadillac V16 z 1931 roku, zamówiony przez Ivara Kreugera, Horch 853 z 1936 roku, Hertel z 1898 roku, Clement Panhard z 1898 roku. Wśród najciekawszych eksponatów wymienić można Chevrolet byłego premiera Pera Albina Hanssona – Master Deluxe, Town Sedan, 1938. Drugą perełką jest RR Silver…
-
Kościół Adolfa Fryderyka w Sztokholmie.
Kościół Adolfa Fryderyka znajduje się w Sztokholmie na skrzyżowaniu czterech ulic: Sveavägen, Adolf Fredriks kyrgogata, Holländargatan i Kammakargatan. Pierwsza świątynia w tym miejscu powstała w 1674 roku i była to niewielka, drewniana kaplica pod wezwaniem św. Olofa postawiona przy starym cmentarzu dla biedoty i sierocińca. Budowę kościoła rozpoczęto w 1768 roku, a ukończono pod koniec roku 1774. Architektem został Carl Frederik Adelcrantz, który od razu dostał ciekawe zadanie od kongregacji zlecającej budowę nowego kościoła. Przez cały czas budowy miały być odprawiane nabożeństwa u św. Olofa. Adelcrantz załatwił sprawę w ten sposób, że wybudował kościół nad kaplicą, którą po wszystkim rozebrano. Kościół zbudowany został na planie krzyża greckiego w stylu gustawiańskim…
-
Pałac Sparreholm.
Sparreholm znajduje się niedaleko Flen z Södermanland nad Hyltingeviken jeziora Båven. Do 1634 roku dwór nazywany był Hyltingenäs, kiedy to nowym właścicielem dworu został Göran Bengtsson Sparre. Był on żonaty z kobietą niskiego urodzenia (mieszczką), co w tamtych czasach wywołało spory skandal. Skandal skandalem, ale niestety po Göranie nie mogli dziedziczyć ani jego żona, ani jego dzieci. W ten sposób Sparreholm trafiło w ręce innej wdowy – po bracie Görana, Johanie. W 1757 roku pałac został kupiony przez hrabinę Ulrykę Charlottę Taube, która następnie Sparreholm zostawiła w spadku swojemu drugiemu mężowi, baronowi Johanowi Vilhelmowi Sprengtporten. To za jego czasów Sparreholm zmieniło się nie do poznania. Johan kazał wybudować duży, reprezentacyjny…
