-
Pałac Stora Ängby w Bromma.
Pierwsze wzmianki o dworze w Ängby są z XIV wieku. W pierwszej połowie XVI wieku zbudowano kamienny dwór. Pod koniec XVII wieku Stora Ängby kupił marszałek Johan Gabriel Stenbock i to on wybudował dwór, który obecnie można zobaczyć. Pałac wielokrotnie zmieniał właścicieli. Ostatnim był królewski sekretarz, Carl Gustaw Wahlberg. w 1904 rodzina Wahlberg sprzedała posiadłość miastu Sztokholm. Do roku 1932 w Stora Ängby funkcjonowało gospodarstwo rolne, kiedy to rozpoczęło się planowanie otaczających terenów z przeznaczeniem ich na willowe działki. W latach 40 tych w pałacu znajdowało się schronisko młodzieżowe. Skrzydło pałacu przerobiono na cztery mieszkania. Po remoncie w 1957 roku nieruchomość dostała do użytkowania Obronie cywilnej. W 2005 roku pałac…
-
Malta z turbulencjami.
Na Maltę polecieliśmy dosłownie miesiąc po powrocie z Toskanii. Nauczeni przykładem tym razem pilnowaliśmy walizek i plecaków. Samolot o dziwo szybko się zapakował i po pewnych przetasowaniach (Szwedzi najwyraźniej też lubią oszczędzać na miejscach i liczą na miłych współpasażerów, którzy się z nimi zamienią na miejsca) wystartowaliśmy. Podróż trwała kilka godzin i po pewnym czasie Bździągwa zaczęła się nudzić. Poskutkowało to tym, że zaczęła dziarsko rozglądać się dookoła. Początkowo nieśmiało, a z czasem coraz odważniej zaczepiała siedzących za nami i przed nami ludzi. Przed nami siedziało spokojne towarzystwo, ale za nami po godzinie trwała w najlepsze sowicie zakrapiana alkoholem impreza trzech Szwedów. Kupowali drink za drinkiem i…w pewnym momencie totalnie znienacka Bździągwa…
-
Ryty w Slagsta.
W 1971 roku w czasie budowy drogi w podsztokholmskiej dzielnicy Slagsta odkryto naskalne ryty. Jest to największa tego typu „płaskorzeźba” w regionie Sztokholmu. Prawdopodobnie powstała w późnej epoce brązu. Nie wiadomo dlaczego akurat w tym miejscu. Ryty przedstawiają siedemnaście łodzi, trzy postacie zwierząt (jelenie, lub konie), około 170 „dołków” (wkładano w nie zapłatę dla bogów – wyżłobiono je znacznie później), mężczyznę, kilka małych postaci oraz…odcisk stopy. Ryty zajmują powierzchnię kamienia o wielkości 4,8 x 3,3 metra. W 1971 w tym miejscu rozpoczęła się budowa drogi. Przy budowie kręcił się Rudolf Hansson, archeolog-amator. Rudolf miał nawyk kopania nogą w ziemię, mech – co tam mu się akurat nawinęło. Pewnego dnia kopnął…
-
Kościół w Täby.
Na północ od Sztokholmu znajduje się parafia Täby. Kościół w parafii Täby jest bardzo znany z malowideł ściennych. Pierwszy kościół w Täby prawdopodobnie został wybudowany w XI wieku. Ten, który można zobaczyć obecnie, jest z XIII wieku. Początkowo kościół składał się z jednej nawy i zakrystii. W XV wieku dobudowano kruchtę, którą nieznany mistrz ozdobił pięknymi malowidłami. Wiadomo za to kto jest autorem pozostałych malowideł. Malowidła przedstawiające sceny ze Starego i Nowego Testamentu stworzył Albertus Pictor, znany niemiecko-szwedzki malarz sakralny. Te z Täby są uważane za najpiękniejsze, jakie stworzył. Pictor ozdobił swoimi pracami około 30 kościołów w okolicy jeziora Mälaren. Niestety większość ścian i sklepień w tych kościołach została w…
-
Wikingowie w Täby.
W XI wieku w Vallentunie żył Jarlabanke. Miał on spory kawałek ziemi Vallentunie, a jego siedziba prawdopodobnie znajdowała się w miejscu dzisiejszej plebanii kościoła w Täby. Tereny wokół jeziora Vallentuna są, a dokładnie były podmokłe i trudno dostępne. Chcąc dotrzeć z Täby do Vallentuny trzeba było nadłożyć mocno drogi. Jarlbanke postanowił ułatwić sobie życie i nakazał usypać nasyp ze żwiru i kamieni. W celu zaznaczenia krawędzi wału co 2,5 m ustawiono kamienie. Początek i koniec drogi zaznaczono wielkimi kamieniami oznaczonymi runami. Niestety do naszych czasów zachowały się tylko dwa. Badacze twierdzą, że pozostałe dwa mogły zostać zabrane do kościołów w Danderyd i Fresta. Legenda mówi, że nasyp miał być mostem,…
-
Stockholms stadshus czyli czerwony ratusz w Sztokholmie.
Na widokówkach ze Sztokholmu obok panoramy Gamla Stan zawsze jest zdjęcie czerwonego ratusza. Właściwie jest to jeden z najbardziej znanych szwedzkich budynków. Pod koniec XIX wieku Sztokholm był już ogromnym miastem. Rada miejska co rusz zmieniała miejsce urzędowania, a sądy były coraz bardziej przepełnione. Sztokholm zdecydowanie potrzebował dużego ratusza. Jako miejsce nowego ratusza wybrano południowo-wschodni kraniec Kungsholmen. W 1902 roku ogłoszono konkurs architektoniczny, który wygrał Ragnar Östberg. Projekt Ragnara przypominał trochę wenecki Pałac Dożów i dzwonnicę św. Marka. Lokalizacja ratusza nad wodą to kolejne podobieństwo z Wenecją. W międzyczasie postanowiono rozdzielić funkcje ratusza. W ten sposób powstał jeszcze jeden ratusz na Kungsholmen. Ratusz nad wodą miał pełnić funkcje reprezentacyjne, a…
-
Nawiedzona piekarnia w Saltsjöbaden.
W 1890 roku powstało uzdrowisko Saltsjöbaden. W kurorcie, który na początku miał być wyłącznie miejscem wypoczynku, zaczęto z czasem budować domy mieszkalne. Tym samym powstawała miejscowa społeczność, która potrzebowała punktów usługowych. Knut Agaton Wallenberg, który był inicjatorem powstania Saltsjöbaden postanowił wyjść naprzeciw potrzebom i wybudować dużą piekarnię dla mieszkańców dzielnicy. 1 maja 1902 roku swoje podwoje otworzyła piekarnia Klangs Bageri. Pierwszym piekarzem został Karl Klang, który wcześniej pracował w znanej sztokholmskiej piekarni Reinholda. Prowadził on piekarnię do lat 30-tych. W 1942 piekarnia piekarnię kupiło młode małżeństwo Christenson. Od tego momentu piekarnia nazywała się Christensons. Tord i Zarah Christenson w szybkim czasie stworzyli jedną z najlepszych na rynku piekarni i cukierni.…
-
Zapomniany klasztor San Galgano.
Kiedyś w toskańskim Chiusdino była pustelnia, w której mieszkał święty Galgano. W pustelni pokutował za swoje rozpustne życie. W chwili śmierci, czyli w 1181 roku był już tak sławny, że biskup Volterry postanowił w miejscu pustelni ufundować niewielki kościół. Zmarły święty (bardzo szybko został wyniesiony w poczet świętych) przyciągał pielgrzymów. Jego następca postanowił sprowadzić cystersów, którzy podjęli się założenia klasztoru obok słynnego miejsca. W 1227 był już gotowy kościół główny. Cystersi otrzymywali mnóstwo darowizn i zapisów okolicznych ziem, a nawet przejęli znajdujące się w okolicy opactwo benedyktyńskie. W XIII wieku opactwo San Galgano było najpotężniejszym klasztorem w tych rejonach. Klasztor został ukończony w 1262 roku, a w 1288 roku konsekrowany.…
-
Moje szwedzkie odkrycia.
Szwecja to kraj, który większości osób kojarzy się z minimalizmem w ubieraniu (stonowane kolory) i urządzaniu mieszkań oraz słabym jedzeniem. Fakt, ich kuchnia jest specyficzna i różniąca się od naszej, ale… ja bym tak jej nie skreślała od razu. Z tymi ciuchami to też nie jest tak do końca, dlatego też tym razem pokażę Wam i oczywiście opowiem o moich odkryciach konsumpcyjnych w Szwecji i to tych pozytywnych. Lody – o lodach stworzyłam już osobny post – tutaj o lodach , dodam, że nadal uważam, że szwedzkie lody są świetne i jeżeli mam ochotę na lodowy deser, to sięgam po sorbety szwedzkiej firmy SIA. Te lody nie dość, że są…
-
Kościół w Starej Uppsali.
Z poprzedniego tekstu o Starej Uppsali – tutaj wpis wiecie, że w średniowieczu powstał w tym miejscu kościół. Budowa pierwszej, kamiennej świątyni chrześcijańskiej prawdopodobnie rozpoczęła się w XI wieku. Badania archeologiczne wykazały, że w tym miejscu znajdował się wcześniej kościół drewniany. Kościół kamienny ukończony został dopiero w XII wieku. W roku 1164 stał się katedrą pierwszej archidiecezji w Szwecji. Wybór miejsca nie był przypadkowy. Ok. 1160 roku w tych okolicach został zamordowany król Eryk IX, który został uznany za świętego. Kościół w Starej Uppsali stał się najpierw siedzibą biskupią, a następnie archidiecezją. W połowie XIII wieku katedra spłonęła. Nowa świątynia otrzymała zakrystię i przedsionek. Niestety pożar był końcem archidiecezji w Starej…
