-
Kultowe szwedzkie napoje.
Szwecja jak każdy inny kraj (no powiedzmy, że prawie każdy) ma swoje kultowe napoje. Niestety niektórych nie można już dostać, ponieważ przestały być produkowane. Numerem 1 jest absolutnie Julmust. O Julmust pisałam już kiedyś – Julmust czyli o szwedzkiej coli.. Julmust albo się kocha, albo nienawidzi. Szwedzi oczywiście kochają swoją pseudo colę do tego stopnia, że w sezonie świątecznym drastycznie spada sprzedaż Coca-Coli. 2. Trocadero Nie piłeś Trocadero tzn. że nie znasz Szwecji. Nazwa Trocadero wywodzi się od placu de Trocadero w Paryżu. Ten napój z niewielką zawartością kofeiny o smaku pomarańczy i jabłka powstał w latach 50 tych. Podobno jest to ukochany napój Norrland. 3. Champis W 2017 roku…
-
Plac Nilsa Ferlina w Sztokholmie.
W samym centrum Sztokholmu tuż obok Dworca Centralnego i kościoła św. Klary jest malutki plac nazwany imieniem szwedzkiego poety Nilsa Ferlina. W latach 50 tych w Sztokholmie postanowiono praktycznie zburzyć starą dzielnicę Klara. W ten sposób zniknęło całe mnóstwo pięknych, starych budynków, a w ich miejsce wybudowano nowoczesne i niestety brzydkie klocki. Pierwotnie placu miało nie być. Architekci uważali, że znajdujący się obok kościół św. Klary z okalającym go cmentarzem powinien być całkowicie zasłonięty. Koniec końców nie powstał ciąg budynków i tym sposobem pomiędzy dwoma budynkami znalazło się jedno z kilku wejść na teren kościoła a tym samym i niewielki plac. W 1982 roku postanowiono nadać nazwę placykowi. Wybór padł…
-
Norrtälje – dawne uzdrowisko.
Norrtälje to stolica Roslagen czyli przybrzeżnego obszaru we wschodniej części szwedzkiego Uppland. Prawdopodobnie już w XIII wieku w miejscu Norrtälje istniał punkt handlowy. W późnym średniowieczu w tym miejscu była wioska Tällie . W 1622 roku, dzięki królowi Gustawowi II Adolfowi, Tällie przekształciło się w ośrodek miejski o nazwie Norra Tällie. Kilka lat później król założył w mieście fabrykę karabinów. Sprowadził on do Norrtälje niemieckich rusznikarzy. Dzięki temu, że nadał im szwedzkie obywatelstwo z prawem handlu zagranicznego, miasto rozwijało się w bardzo szybkim tempie. Niestety prawa te zostały odebrane i miasto szybko przemieniło się w ciche miasteczko. W czasie Wielkiej Wojny Północnej Norrtälje ( i wiele innych nadmorskich miasteczek) zostało…
-
Stocznia na Beckholmen w Sztokholmie.
Beckholmen to niewielka wyspa położona w zatoce Saltsjön zaraz przy sztokholmskim Djurgården. Pokusić się można o stwierdzenie, że leży prawie w centrum Sztokholmu. Wyspa jest częścią narodowego parku miejskiego. Obecnie znajduje się tu jedyna w Sztokholmie czynna stocznia, w której co roku naprawia się od 50 do 100 statków. W 1633 roku Albrecht Schmidt na wyspie założył wytwórnię smoły. Jak wiadomo smoła to łatwopalna substancja, więc pobliska wyspa była wręcz idealnym miejscem do wytwarzania i składowania tego bardzo potrzebnego w szkutnictwie produktu ( i nie tylko w szkutnictwie). Do 1637 roku wyspa nazywała się Biskopholmen (na mapie z tego roku widnieje taka nazwa), później zaczęto ją nazywać Beckholmen (beck=smoła). W połowie XIX…
-
Muzeum Pythagoras w Norrtälje.
Nadmorskie miasto Norrtälje ma w swojej ofercie zwiedzania kilka ciekawych muzeów. Jednym z nich jest industrialne muzeum, które mieści się w dawnej fabryce silników spalinowych Pythagoras. W muzeum tym można zobaczyć maszyny, które produkowano od początku XX wieku do zamknięcia fabryki, czyli roku 1979. Fabryka w środku wygląda tak, jak w momencie kiedy opuścił ją ostatni pracownik. Firma Pythagoras została założona w 1898 roku. Firmę stworzyli młodzi wynalazcy. Byli oni zafascynowani okultyzmem, mistycyzmem – stąd na patrona fabryki wybrali greckiego filozofa, mistyka i matematyka- Pitagorasa. Fabryka szybko stała się największym miejscem pracy w Norrtälje. Maszyny z Pythagorasa znajdowały zbyt na całym świecie. W latach 30 tych fabryka zaczęła mieć problemy…
-
Rezerwat Femörehuvud.
Niedaleko miasta Oxelösund (100 na południe od Sztokholmu) jest półwysep o ciekawej nazwie Femöre. Istnieją dwie wersje tłumaczące nazwę tego półwyspu. Pierwsza tłumaczy to tak, że kiedyś Femöre składało się z pięciu wysepek („ör” to określenie grubego żwiru, a fem to pięć). Druga wersja jest prostsza – ten półwysep był kiedyś wart pięć öre (szwedzki odpowiednik polskiego grosza). W 2006 roku na półwyspie został utworzony rezerwat przyrody. Obejmuje on 235 hektarów i jest popularnym miejscem do spacerów. Do lat 60 tych teren półwyspu należał do miasta Nyköping. W latach 60 tych Nyköping sprzedało południową część półwyspu szwedzkim siłom zbrojnym, które wybudowały na nim baterię artylerii przybrzeżnej. W 1962 roku pierwsza…
-
Muzeum Archeologiczne w Heraklion.
Muzeum Archeologiczne w Heraklionie jest jednym z największych i najważniejszych muzeów w Grecji. Muzeum powstało pod koniec XIX wieku i początkowo mieściło niewielką ilość antyków. Na początku XX wieku wzniesiono nowy budynek muzeum w miejscu dawnego klasztoru św. Franciszka (został zniszczony przez trzęsienie ziemi), którego resztki można zobaczyć w ogrodzie muzeum. Niestety po trzech kolejnych trzęsieniach ziemi (1926, 1930, 1935) muzeum praktycznie przestało istnieć. Na szczęście ówczesny dyrektor muzeum zebrał fundusze na nowy budynek. Nowa siedziba muzeum dostała specjalnie wzmocnioną konstrukcję, która miała chronić ją przed klęskami żywiołowymi. Budynek szczęśliwie przetrwał bombardowania w trakcie II wojny światowej i w 1952 roku ponownie został otwarty, a w 1964 roku otrzymał nowe…
-
Kościół Söderby-Karl.
Zwiedzając ruiny kościoła św. Karla – tutaj o tym pisałam – koniecznie trzeba podjechać do kościoła, przez który ten piękny kościółek popadł w ruinę. Kościół został wybudowany w 1300 roku. Jego wygląd zewnętrzny jest w większości oryginalny tzn. taki jak w średniowieczu. Wnętrze pokryte jest pięknymi późnośredniowiecznymi malowidłami, które zostały odrestaurowane w 1910 roku. W 1750 roku kościół otrzymał organy. Te, które można oglądać obecnie, zostały zbudowane w 1887 roku. Obok kościoła można zobaczyć drewnianą dzwonnicę i dawną plebanię. Z kościołem związana jest mroczna historia. Gdzieś w połowie XIX wieku w wioskowej karczmie padł pewien zakład. Jeden z biesiadujących zobowiązał się do tego, że wykopie na cmentarzu czaszkę i przyniesie…
-
Klubbensborg.
Klubbensborg to niewielki półwysep na jeziorze Mälaren. Dokładnie leży na można powiedzieć, że granicy sztokholmskich dzielnic Hägersten i Mälarhöjden. Najstarszy wpis źródłowy na temat tego miejsca pochodzi z XVII wieku, kiedy to Klubbensborg należał do majątku Årsta gård. Od XVIII wieku w tym miejscu istnieje biznes restauracyjny. W tym miejscu przebiegała zimowa droga po zamarzniętym jeziorze Mälaren do Sztokholmu. Dla tawerny i browaru nie mogło być lepsze miejsce – zziębnięty podróżny z radością wchodził do ciepłej tawerny, w której bez mrugnięcia okiem kupował coś ciepłego do jedzenia i picia. Żółty domek został zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku i to w nim była tawerna. W tawernie bardzo często bywał jeden…
-
Czarna postać w pałacu Krusenberg.
Na północ od Sztokholmu w stronę Uppsali znajduje się mnóstwo dworów. Jednym z nim jest Krusenberg. W latach 40 tych XVII wieku, szlachcic Johan Jespersson Cruus af Harfvila postawnowił wybudować w tym miejscu pałac. Niestety w 1644 roku Johan zmarł w Ystad na wojnie z Danią. Nie dane mu było zobaczyć pałacu w pełnej okazałości. Pałac został zaprojektowany przez nie byle kogo, bo Nicodemusa Tessina Starszego (twórca pałacu Drottningholm). Został ukończony w 1648 roku, ale już na początku XVIII wieku spłonął. Dzisiejszy wygląd pałac to efekt przebudowy z roku 1819. W tym czasie właścicielem posiadłości był hrabia Per Gustaf af Ugglas, który zarządził renowację budynków. Do lat 80 tych XX…
