-
Stigbergsgatan w Sztokholmie.
Na Södermalm w Sztokholmie znajduje się piękna, zabytkowa uliczka. Stigbergsgatan wzięła nazwę od wzgórza, na którym się znajduje – Stigberget. Kiedyś ta uliczka nazywała się Katarina Östra Qvarngränd, od młyna, który znajdował się w pobliżu i pobliskiego kościoła Katarzyny. To było do czasu powstania Renstiernas gata, która przecięła Katarina Östra Qvarngränd czyli w latach 30 tych XX wieku. Stigbergsgatan dzisiaj kończy się wysoko nad Renstiernasgata i od tej strony można się do niej dostać wyłącznie drewnianymi schodami. Od tej strony zachowały się oryginalne, drewniane domy z XVIII wieku, które kiedyś stanowiły zabudowę uliczki. Większość domków zniknęła w związku z budową Navigationsskolan i Frans Schartaus Handelsinstitut. Stigbergsgatan było zawsze biednym zapleczem,…
-
Vaxholm – sztokholmski letni kurort.
Niedaleko Sztokholmu leży wyspa Vaxön, na której znajduje się niewielkie miasteczko Vaxholm. Do czasów króla Gustawa Wazy, czyli XVI wieku wyspa Vaxön należała do właściciela zamku Rydboholm. Następnie majątek z wyspą przejęła korona szwedzka. W połowie XVI wieku zbudowano fortyfikacje na wyspie, które miały bronić przed atakami od strony morskiej. Na niewielkiej wysepce pomiędzy Vaxön i Rindö zbudowano potężną twierdzę, której zadaniem była obrona przejścia do Sztokholmu. Vaxholm prawa miejskie otrzymało w 1647 roku. Do końca XIX wieku głównym zajęciem mieszkańców Vaxholm było rybołówstwo. Szczególnie w Sztokholmie bardzo popularny był Vaxholmsströmming (śledź), który codziennie był dostarczany na rynek w Sztokholmie. Do dzisiaj w Vaxholm można zjeść słynnego śledzia. Pod koniec XIX…
-
Kościół Katarzyny w Sztokholmie.
We wschodniej części sztokholmskiej wyspy Södermalm znajduje się piękny kościół, który jest jednym z czołowych, szwedzkich kościołów barokowych i przez to bardzo ważny w szwedzkiej historii architektury. Zanim wybudowano kościół św. Katarzyny, w jego miejscu znajdowała się kaplica – Sturekapellet – Tutaj więcej o kaplicy. W 1654 roku Södermalm zostało podzielone na dwie parafie: Marii na zachodzie i Katarzyny na wschodzie. Na początku myślano o przebudowie Sturekapellet na kościół parafialny, ale król Karol X Gustaw chciał czegoś większego, co byłoby godne nosić imię jego matki – Katarzyny Wazówny. Budowę rozpoczęto w 1656 roku i ukończono w 1690. Jeszcze w trakcie budowy, bo w 1676 roku kościół posłużył jako miejsce procesu…
-
Zamek Hörningsholm.
Jadąc pomiędzy łąkami w kierunku zamku Engholm – tutaj o Engsholms slott., po prawej stronie nagle w oddali wyłania się zamek. To Hörningsholms slott. Zamek leży nad głęboko wcinającą się w wyspę Mörkö zatoczką na południe od Södertälje. Zamek jest bardzo strategicznie położony, ponieważ znajduje się na szczycie skały i posiada potężne umocnienia fortyfikacyjne. Zamek Hörningsholm swoje początki wziął od niewielkiej posiadłości Symondöö, która znajdowała się w rękach rodu Bjälboättena. W 1308 roku majątek należał do syna Magnusa III, Erika Magnusson. Pod koniec XV wieku niewielki, średniowieczny zameczek kupił Nils Sture i właśnie wtedy po raz pierwszy pojawiła się nazwa Hørningxholm. Po zakupie Nils Sture zlecił przebudowę średniowiecznej budowli. W…
-
8 przysmaków szwedzkiej Wielkanocy.
Szwecja jest krajem protestanckim, więc Wielkanoc wygląda odrobinę inaczej niż w Polsce. Różnica jest taka, że dla Szwedów najważniejszym dniem jest Wielki Piątek. Dzień Postu. Drugą różnicą jest to, że Wielka Sobota to dzień jajek – zarówno tych od kury jak i wypełnionych słodyczami. Trzecią różnicą jest to, że na Wielkanoc je się większość tych samych potraw co na Boże Narodzenie. Jajka. Kiedyś jajka w Wielkanoc jadano przede wszystkim na południu kraju. Było to związane z kurami nioskami i z tym, że na południu tych jaj zawsze nazbierano więcej niż na pólnocy. Dzisiaj jajka są obowiązkowe na stole szwedzkim – najlepiej z majonezem, kawiorem i krewetkami. Jajka oczywiście można pomalować…
-
Dwór Sunnersta.
Sunnersta leży w granicach Uppsala. Obecność cmentarzyska w Sunnersta wskazuje na to, że ten teren był zamieszkały już w czasach prechistorycznych. Z czasów wikingów znajduje się w tym miejscu cmentarzysko. Badania archeologiczne wskazują na to, że tutejszą osadę zamieszkiwali dosyć zamożni wikingowie. W tekstach źródłowych najstarszą wzmiankę o Sunnersta można znaleźć w dokumentach z 1295 roku. W XVII wieku okoliczne tereny były królewskim terenem łowieckim. Do XIX wieku Sunnersta była wsią zamieszkałą przez rolników, którzy dzierżawili grunty orne od kościoła. Około 1800 roku majątek Sunnersta przejął grunty rolne i zaczął zatrudniać staterów. Obecny budynek dworku został zbudowany około roku 1800. Dwór to główny budynek oraz dwa niewielkie skrzydła dworu. Początkowo…
-
Ulica Kapellgränd na Södermalm.
Ulica Kapellgränd znajduje się na Södermalm. Rozciąga się od Östgötagatan do Högbergsgatan. W średniowieczu nieopodal Kapellgränd znajdowała się jedna ze sztokholmskich szubienic. W XV wieku zbudowano tu kaplicę Świętego Krzyża, która została zburzona na początku XVI wieku. Prawdopodobnie nazwa ulicy wywodzi się od tej kaplicy. W 1590 roku Jan III, kazał wybudować nową kaplicę. Nazwano ją Sturekapellet, od Stena Sturre, którego zwłoki razem ze zwłokami innych przeciwników króla Christiana II, spalono w tym miejscu. W latach 20 tych XVII wieku kaplica została rozebrana, a jej części wykorzystano potem do budowy kościoła świętej Katarzyny. Przy Kapellgränd znajduje się mnóstwo ciekawych budynków. Na rogu Högbergsgatan 29 i Kapellgränd 2 znajduje się duży budynek z…
-
Riddarholmen w pigułce.
W Sztokholmie obok Stadsholmen leży wyspa Riddarholmen. Te dwie wyspy to historyczne centrum Sztokholmu. Riddarholmen to najmniejsza pod względem powierzchni dzielnica Sztokholmu. Jej powierzchnia wynosi 6 hektarów. W 2010 roku z wyspy wyprowadził się ostatni mieszkaniec. Jego mieszkanie zostało przemienione w biuro. Obecnie wyspę zajmują wyłącznie biura, urzędy i kościół. Wyludnianie dzielnicy postępowało już od II wojny światowej. Pierwsza znana nazwa Riddarholmen to Kidaskär. W 1270 roku na wyspie rozpoczęto budowę klasztoru franciszkanów, którego częścią był kościół Riddarholm. Od tego momentu wyspę zaczęto nazywać Gråmunkeholmen. Po zamknięciu 1527 roku klasztoru, na wyspie powstało kilkadziesiąt gospodarstw. Na początku XVII wieku gospodarstwa zostały zlikwidowane, a ziemię w nagrodę otrzymali szlachcice, którzy zasłużyli…
-
Tunel Brunkeberg w Sztokholmie.
Tunel Brunkeberg to 231-metrowy tunel w Norrmalm pomiędzy Tunnel gata a David Bagares gata. Przebiega pod ulicami Regeringsgatan i Malmskillnadsgatan. Tunel przeznaczony jest wyłącznie dla pieszych i rowerzystów. Brunkeberg, a właściwie Brunkebergsåsen to część wzniesienia, które ciągnęło się kiedyś przez sporą część Sztokholmu. Jest to wzniesienie całkiem strome. Obecnie jest około 20 metrów niższe, gdyż przez lata było systematycznie podkopywane i usuwane. Jego część np. usunięto, aby zbudować szeroką ulicę Kungsgatan. Jego pozostałości widać świetnie w Vanadislunden, na którego stoku znajduje się kościół św. Szczepana Kościół św. Stefana/Szczepana w Sztokholmie. Częścią grzbietu jest również wzniesienie, na którym stoi kościół św. Jana i góra z Obserwatorium w okolicy Odenplan. Jego pokonywanie…
-
Engsholms slott.
Pałac Engsholms leży w komunie Södertälje w najbardziej wysuniętej na północ części wyspy Mörkö. Najstarsze źródła, które wspominają o Engsholms, a raczej o Ängsholm pochodzą z XIV wieku. Właścicielami tych ziem byli Erik i Valdemar, braci króla Birgera. W późniejszych wiekach Engsholm przechodziło przez różne ręce m.in. właścicielami była rodzina Sture. W 1692 roku majątek przeszedł na własność Korony. Z tego okresu zachowała się mapa terenu, na której można zobaczyć dwukondygnacyjny budynek z wieżami. W 1719 roku Engsholms slott zostało spalone przez Rosjan. Uratował się tylko jeden budynek – Liljefors Röda Stuga. Jest to prawdopodobnie jedno ze skrzydeł starego dworu. Kiedyś mieszkał tu przez cztery lata artysta Bruno Liljefors. Obecnie…
