-
Urvädersgränd w Sztokholmie.
Mosebacke torg na sztokholmskim na Södermalm to plac, z którego odchodzi mnóstwo uroczych uliczek. Jedną z nich jest Urvädersgränd. Ulica zaczyna się w północno – zachodnim rogu Mosebacke torg. Kończy się schodami w dół do Götgatan. Nazwa ulicy pochodzi od Simona Uhrwäder, który w połowie XVII wieku mieszkał przy tej ulicy. Jest to uliczka, przy której znajduje się kilka ciekawych budynków. Przy Urvädersgränd 3 stoi niewielki domek. To Bellmanshuset nazwany na cześć mieszkającego w nim w latach 1770 – 1774 poety Carla Michaela Bellman. Budynek został zbudowany około 1723 roku przez Adama Wollman. W 1764 roku został przebudowany przez nowego właściciela i od tego czasu nie został zmieniony. Jest to…
-
Monaster Zvernec w Albanii.
Niedaleko Vlory na terenie laguny Narta znajduje się niewielka wyspa Zvernec, na której wybudowano poświęcony św. Marii klasztor prawosławny. Monaster wybudowano w XIII wieku w czasach kiedy te tereny podlegały zwierzchnictwu bizantyjskiemu. Dzięki kilkukilometrowemu oddaleniu od Vlory i położeniu wyspiarskiemu klasztor przetrwał wiele dziejowych zawieruch. Mnisi zgromadzili bogaty księgozbiór. Klasztor odwiedzało wielu ważnych dostojników państwowych i duchownych. Było to ważne miejsce dla prawosławnych chrześcijan. Na cmentarzu należącym do monasteru pochowano wiele ważnych osób. Do połowy XX wieku klasztor zamieszkany był przez mnichów. W 1967 roku w wyniku antyreligijnej kampanii komunistycznej mnisi zostali zmuszeni do opuszczenia klasztoru. Biblioteka została spalona. W latach 70 tych na wyspie powstał ośrodek internowania albańskiej inteligencji.…
-
Sophias kyrka w Sztokholmie.
Pod koniec XIX wieku parafia kościoła Katarzyny była już tak dużą parafią, że postanowiono z niej wyodrębnić drugą parafię. Nowa parafia potrzebowała kościoła. Na miejsce budowy wybrano wzgórze znajdujące się we wschodniej części Södermalm. W XIX wieku tę okolicę zamieszkiwali najbiedniejsi mieszkańcy miasta. Nowy kościół otrzymał imię Sophii, żony króla Oskara II. Królowa Sophia działała w wielu organizacjach dobroczynnych i pomagała najbiedniejszym. W momencie otwarcia kościoła, wzgórze, na którym stoi kościół, było kompletnie pozbawione zieleni. Obecnie jest to mocno zalesiony teren i jedno z ulubionych miejsc piknikowania mieszkańców Södermalm. Architekt świątyni, Gustaf Hermansson przy jej projektowaniu inspirował się niemieckimi kościołami w tym m.in. berlińskim kościołem – Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche. Inspiracja niemieckimi świątyniami…
-
Årstabron – najpiękniejszy most w Sztokholmie.
We wschodniej części jeziora Mälaren znajduje się zatoka- Årstaviken. To tutaj znajduje się olbrzymi most kolejowy. W połowie XIX wieku zbudowano odcinek torów kolejowych głównej magistrali łączącej dwa największe szwedzkie miasta, czyli Sztokholm i Göteborg. Pierwotnie linia miała się kończyć na wybudowanej w 1860 roku stacji Södra. Z czasem pociągnięto ją dalej na północ, ale najpierw zbudowano połączenie nad Årstaviken. Pierwszy most powstał w 1860 roku. Kilka lat później w mniej więcej miejscu Liljeholmsbron usypano nasyp kolejowy z mostem obrotowym, umożliwiającym przeprawę statków. Na początku XX wieku wzrósł ruch na drodze wodnej i ciągłe otwieranie mostu kolejowego zaczęło być utrudnieniem. W 1910 roku wytyczono nowe miejsce na most. Wybrano miejsce,…
-
Stigbergsgatan w Sztokholmie.
Na Södermalm w Sztokholmie znajduje się piękna, zabytkowa uliczka. Stigbergsgatan wzięła nazwę od wzgórza, na którym się znajduje – Stigberget. Kiedyś ta uliczka nazywała się Katarina Östra Qvarngränd, od młyna, który znajdował się w pobliżu i pobliskiego kościoła Katarzyny. To było do czasu powstania Renstiernas gata, która przecięła Katarina Östra Qvarngränd czyli w latach 30 tych XX wieku. Stigbergsgatan dzisiaj kończy się wysoko nad Renstiernasgata i od tej strony można się do niej dostać wyłącznie drewnianymi schodami. Od tej strony zachowały się oryginalne, drewniane domy z XVIII wieku, które kiedyś stanowiły zabudowę uliczki. Większość domków zniknęła w związku z budową Navigationsskolan i Frans Schartaus Handelsinstitut. Stigbergsgatan było zawsze biednym zapleczem,…
-
Prinsesstårta – najpopularniejszy szwedzki tort.
Prinsesstårta, to mówiąc wprost, tort księżniczki. Jest to tradycyjny, szwedzki tort. Już w XIX wieku pojawiły się torty o nazwie Prinsesstårta. Były to różne ciasta, niekoniecznie przypominające to obecne. Najwcześniej użytą i zarazem udokumentowaną w źródłach nazwą „Prinsesstårta” jest ogłoszenie w gazecie z 1893 roku. Z czasem co roku na Boże Narodzenie pojawiał się w gazetach przepis na Prinsesstårta. Pierwszy, oficjalny przepis na Prinsesstårta został opracowany przez nauczycielkę i pisarkę kulinarną Jenny Åkerström, która na początku XX wieku prowadziła szkołę gospodyń domowych dla młodych i bogatych dziewcząt na sztokholmskim Östermalm. Jenny zebrała przepisy, które były wykorzystywane w jej szkole w „Książce kucharskiej księżniczek”. Książka zawiera ponad 1000 przepisów. Wśród jej…
-
Wyprawa do południowo-wschodniej Serbii.
Trasa po Serbii chodziła nam już od jakiegoś czasu po głowie, ale, a to wiadomo co, a to niewygodne godziny lotów przeszkadzały w zaplanowaniu trasy. W tym roku udało się. Co prawda nie z do Belgradu, ale do Niszu, ale to miasto też było na mojej liście do zobaczenia. Tajemnicza wieża czaszek plus kilka super miejsc we wschodniej części Serbii…kupiliśmy bilety i czekaliśmy z niecierpliwością na termin wylotu. Serbia była dla nas krajem, po którym nie wiedzieliśmy czego tak naprawdę, możemy się spodziewać. Byliśmy co prawda kilka razy w Belgradzie, ale wiadomo, że stolica to kompletnie inny świat. Niespodzianek faktycznie było trochę, stresu też, ale jednocześnie bezpiecznie, smacznie i jak…
-
Presja na przedszkole w Polsce i w Szwecji.
W Szwecji jest tak, że dzieci najczęściej lądują w przedszkolach (w Szwecji nie ma żłobków) po ukończeniu roku i jednego miesiąca. Nie ma raczej nianiek, bo taka niania, zaraz musiałaby się zarejestrować (Szwedzi zaraz by donieśli, gdzie trzeba o pracy na czarno) odprowadzać podatek, a to się już by nie opłacało. Babcie pracują długo albo wiodą swoje życie, nie mając ochoty zajmować się wnukami. Ba, one wnuki często widzą raz na ruski rok. Szwecja to kraj o tradycjach protestanckich, a kult pracy jest tutaj bardzo mocno zakorzeniony. Oznacza, to, że Szwedki nie zostają długo w domach, tylko szybko wracają do pracy. Nie mogą przecież siedzieć na garnuszku u męża. Muszą…
-
Vaxholm – sztokholmski letni kurort.
Niedaleko Sztokholmu leży wyspa Vaxön, na której znajduje się niewielkie miasteczko Vaxholm. Do czasów króla Gustawa Wazy, czyli XVI wieku wyspa Vaxön należała do właściciela zamku Rydboholm. Następnie majątek z wyspą przejęła korona szwedzka. W połowie XVI wieku zbudowano fortyfikacje na wyspie, które miały bronić przed atakami od strony morskiej. Na niewielkiej wysepce pomiędzy Vaxön i Rindö zbudowano potężną twierdzę, której zadaniem była obrona przejścia do Sztokholmu. Vaxholm prawa miejskie otrzymało w 1647 roku. Do końca XIX wieku głównym zajęciem mieszkańców Vaxholm było rybołówstwo. Szczególnie w Sztokholmie bardzo popularny był Vaxholmsströmming (śledź), który codziennie był dostarczany na rynek w Sztokholmie. Do dzisiaj w Vaxholm można zjeść słynnego śledzia. Pod koniec XIX…
-
Skinnarviksberget – najpiękniejszy punkt widokowy w Sztokholmie.
Skinnarviksberget to część Skinnarviksparken znajdującego na sztokholmskim Södermalm. Góra wzięła swoją nazwę od ludzi zajmujących się skórami zwierzęcymi, którzy w XVII wieku mieszkali w tej okolicy. Było to idealne miejsce dla garbarzy – nieco oddalone od miasta (smród skór zabitych zwierząt), blisko wody (garbarze potrzebują sporo wody). Jest to najwyższy, naturalny punkt widokowy w Sztokholmie. Ulubione miejsce pikników, imprez pod gołym niebem i influencerów. Ze wzgórza roztacza się widok na Kungsholmen, Gamla Stan i Ratusz. Podobno na szczycie zabronione jest spożywanie alkoholu w godzinach od 00:00 do 07:00. Na punkt widokowy polecam ubrać sportowe obuwie.
