-
Świąteczna wystawa NK w Sztokholmie.
W Sztokholmie jednym z punktów bożonarodzeniowej tradycji jest wystawa w najbardziej znanym i najdroższym domu towarowym NK (Nordiska Kompaniet). Wystawy są różne. Jednego roku mogą być niesamowicie ciekawe, a innego takie sobie. Od kilku lat są zwyczajnie nudne (i nie jest to tylko moje zdanie), a niektóre motywy zaczynają się powtarzać. Co roku począwszy od 1915 roku w witrynach sklepowych przy Hamngatan pojawiają się tematyczne bożonarodzeniowe wystawy. Każdego roku są inne, a temat wystawy jest zawsze pilnie strzeżoną tajemnicą. Nigdy nie wiadomo, czym tym razem zainspirował się twórca wystawy. Wystawami NK od 11 lat zajmuje się jedna firma projektowa JoAnn Tan Studio. Okna w trakcie urządzania wystaw są szczelnie zasłonięte…
-
Historia pomnika Sven Jerringa.
W Sztokholmie przed budynkiem szwedzkiego radia stoi ciekawa rzeźba, której autorem jest KG Bejemark (jest autorem znanej rzeźby człowieka wychodzącego z kanału w Sztokholmie). Jest to pomnik znanego szwedzkiego dziennikarza i Nilsa Gundera Hägg, słynnego szwedzkiego lekkoatlety. Sven Jerring urodził się 8 grudnia 1895 roku w Malung (Dalarna). W dzieciństwie był spokojnym chłopcem, który od szalonych zabaw wolał czytanie książek. Po ukończeniu średniej szkoły w Norrköping poszedł na studia humanistyczne w Uppsala. Wkrótce otrzymał pracę w szwedzkiej ambasadzie w Petersburgu. Załapał się akuratnie na rewolucję październikową. W 1919 roku już był z powrotem w Szwecji i podjął ponownie studia w Uppsala. Po ukończeniu studiów został niezależnym dziennikarzem w Vadstena Läns…
-
Straszny dom na Djurgården.
Na wyspie Djurgården oprócz mnóstwa muzeów, pałacu i stoczni znajduje się wiele pięknych willi. Jedną z nich jest willa zwana Nannylund. Kiedyś ten rejon zamieszkiwali głównie pracownicy pobliskiej stoczni. Działka, na której stoi willa Nannylund często zmieniała właścicieli. Obecny budynek został zbudowany w 1870 roku. Jego nazwa podobno pochodzi od imienia córki jednego z wcześniejszych właścicieli tej posesji. Nannylund to spory dom, w którym jest kilka mieszkań. Mieszkało w nim kilka słynnych osób np. August Strindberg, który w Nannylund napisał pierwszą część opowiadań „Szwedzkie losy i przygody”. Najciekawszą postacią mieszkającą w tym domu była Helga de la Brache. Aurora Florentina Magnusson, bo tak się naprawdę nazywała Helga, pewnego dnia pojawiła…
-
Kościół Botkyrka.
Kościół św. Botvida znajduje się w gminie Botkyrka przy trasie do Sztokholmu. Jest to kościół średniowieczny zbudowany w 1176 roku na miejscu drewnianego kościoła z 1129 roku. Pierwszy kościół został zbudowany przez wspomnianego już przeze mnie wcześniej (Kościół w Salem.) Björna dla swojego brata Botvida, który zginął śmiercią męczeńską. Po drewnianym kościele nie zostało ani jednego śladu, ale prawdopodobnie znajdował się w tym samym miejscu co murowany. Niestety nie wiadomo również, gdzie się podziały szczątki św. Botvida. Kościół wielokrotnie był przebudowywany. Jeszcze w średniowieczu został przedłużony w kierunku wschodnim. Następnie dobudowano zakrystię i boczny przedsionek. W 1926 roku kruchta otrzymała nowy dach z drewnianym sklepieniem, które ozdobił znany szwedzki artysta…
-
Muzeum Litografii w Sztokholmie.
W XVIII wieku Alois Senefelder wynalazł nową metodę drukowania — litografię, czyli wydruk na kamieniu. Jest to technika graficzna zaliczana do druku płaskiego, w której rysunek przeznaczony do powielania wykonuje się na kamieniu litograficznym. Metoda ta bardzo szybko się rozpowszechniła zarówno w zastosowaniu komercyjnym jak i artystycznym. Metodę tę wykorzystywano do drukowania plakatów i…opakowań zapałek. Litografię stosowali m.in.Pablo Picasso, Henri Matisse, Henri de Toulouse-Lautrec, Pierre-Auguste Renoir, Edvard Munch, Marc Chagall, Stanisław Wyspiański i Leon Wyczółkowski. W Szwecji pierwsza drukarnia litograficzna została założona w Sztokholmie w roku 1818 (w tym samym roku została również założona w Polsce) przez dwóch Niemców Ludwiga Fehra i Carla Mülera. W 1829 roku drukarnię litograficzną otworzył…
-
Kościół w Salem.
Kawałek od Sztokholmu na cyplu jeziora Bornsjön przycupnął romański kościół Salem. Kościół wybudowano na początku XII wieku. Świątynia prawdopodobnie pełniła funkcje obronne (umiejscowiony na cyplu), o czym świadczą otwory strzelnicze w wieży. Początkowo kościół był mniejszy, składał się tylko z wieży i niewielkiej nawy głównej. W XV wieku dobudowano przedsionek i przedłużono nawę. W czasach kiedy wybudowano kościół, w jego okolicy znajdowała się wioska Säby. Kościół ma bardzo surowy wystrój. W środku kościoła zobaczyć można chrzcielnicę z XII wieku. Szafka ołtarzowa w której przedstawiony jest patron kościoła, oraz święta Birgitta i święty Eryk znajduje się Muzeum Historycznym w Sztokholmie. W XVIII wieku kościół otrzymał organy, które zostały przeniesione do kaplicy…
-
Pałac Stora Ängby w Bromma.
Pierwsze wzmianki o dworze w Ängby są z XIV wieku. W pierwszej połowie XVI wieku zbudowano kamienny dwór. Pod koniec XVII wieku Stora Ängby kupił marszałek Johan Gabriel Stenbock i to on wybudował dwór, który obecnie można zobaczyć. Pałac wielokrotnie zmieniał właścicieli. Ostatnim był królewski sekretarz, Carl Gustaw Wahlberg. w 1904 rodzina Wahlberg sprzedała posiadłość miastu Sztokholm. Do roku 1932 w Stora Ängby funkcjonowało gospodarstwo rolne, kiedy to rozpoczęło się planowanie otaczających terenów z przeznaczeniem ich na willowe działki. W latach 40 tych w pałacu znajdowało się schronisko młodzieżowe. Skrzydło pałacu przerobiono na cztery mieszkania. Po remoncie w 1957 roku nieruchomość dostała do użytkowania Obronie cywilnej. W 2005 roku pałac…
-
Ryty w Slagsta.
W 1971 roku w czasie budowy drogi w podsztokholmskiej dzielnicy Slagsta odkryto naskalne ryty. Jest to największa tego typu „płaskorzeźba” w regionie Sztokholmu. Prawdopodobnie powstała w późnej epoce brązu. Nie wiadomo dlaczego akurat w tym miejscu. Ryty przedstawiają siedemnaście łodzi, trzy postacie zwierząt (jelenie, lub konie), około 170 „dołków” (wkładano w nie zapłatę dla bogów – wyżłobiono je znacznie później), mężczyznę, kilka małych postaci oraz…odcisk stopy. Ryty zajmują powierzchnię kamienia o wielkości 4,8 x 3,3 metra. W 1971 w tym miejscu rozpoczęła się budowa drogi. Przy budowie kręcił się Rudolf Hansson, archeolog-amator. Rudolf miał nawyk kopania nogą w ziemię, mech – co tam mu się akurat nawinęło. Pewnego dnia kopnął…
-
Kościół w Täby.
Na północ od Sztokholmu znajduje się parafia Täby. Kościół w parafii Täby jest bardzo znany z malowideł ściennych. Pierwszy kościół w Täby prawdopodobnie został wybudowany w XI wieku. Ten, który można zobaczyć obecnie, jest z XIII wieku. Początkowo kościół składał się z jednej nawy i zakrystii. W XV wieku dobudowano kruchtę, którą nieznany mistrz ozdobił pięknymi malowidłami. Wiadomo za to kto jest autorem pozostałych malowideł. Malowidła przedstawiające sceny ze Starego i Nowego Testamentu stworzył Albertus Pictor, znany niemiecko-szwedzki malarz sakralny. Te z Täby są uważane za najpiękniejsze, jakie stworzył. Pictor ozdobił swoimi pracami około 30 kościołów w okolicy jeziora Mälaren. Niestety większość ścian i sklepień w tych kościołach została w…
-
Stockholms stadshus czyli czerwony ratusz w Sztokholmie.
Na widokówkach ze Sztokholmu obok panoramy Gamla Stan zawsze jest zdjęcie czerwonego ratusza. Właściwie jest to jeden z najbardziej znanych szwedzkich budynków. Pod koniec XIX wieku Sztokholm był już ogromnym miastem. Rada miejska co rusz zmieniała miejsce urzędowania, a sądy były coraz bardziej przepełnione. Sztokholm zdecydowanie potrzebował dużego ratusza. Jako miejsce nowego ratusza wybrano południowo-wschodni kraniec Kungsholmen. W 1902 roku ogłoszono konkurs architektoniczny, który wygrał Ragnar Östberg. Projekt Ragnara przypominał trochę wenecki Pałac Dożów i dzwonnicę św. Marka. Lokalizacja ratusza nad wodą to kolejne podobieństwo z Wenecją. W międzyczasie postanowiono rozdzielić funkcje ratusza. W ten sposób powstał jeszcze jeden ratusz na Kungsholmen. Ratusz nad wodą miał pełnić funkcje reprezentacyjne, a…
