-
Kolej wąskotorowa w Mariefred.
Östra Södermanlands Järnväg to kolej wąskotorowa, której trasa biegnie od stacji Mariefred do Taxinge-Näsby. Trasa kolejki wynosi niecałe 12 km. Historia wąskotorówki zaczęła się w 1959 roku. Niewielka linia powstała w cegielni Lina pod Södertälje. W 1964 roku powstało stowarzyszenie muzealne, które przejęło linię wąskotorówki (cegielnia już wtedy dogorywała). W tym samym roku państwowe koleje zrezygnowały z linii kolejowej biegnącej z Mariefred do Läggesta. Szkoda było starej linii z XIX wieku więc Östra Södermanlands Järnväg dostało od państwa szwedzkiego propozycję przejęcia linii kolejowej wraz z nieruchomościami. Tory oczywiście były normalnymi torami, więc stowarzyszenie musiało położyć nowe, po których mógł jeździć tabor wąskotorowy. 19 maja 1968 odbyła się uroczysta inauguracja tego…
-
Relacja z protestu przeciwko paszportom covidowym w Sztokholmie.
22 stycznia w sobotę odbył się w Sztokholmie ogromny protest przeciwko segregacji sanitarnej, czyli paszportom covidowym. Protestujący zgromadzili się na Norrmalmstorg, a następnie przeszli ulicą Hamngatan na Sergels torg przy Dworcu Centralnym. W proteście wzięło udział około 20 000 osób. Na kilka miesięcy przed planowaną demonstracją można było na specjalnej stronie protestu zadeklarować swoją obecność. Ilość deklarowanych nie odbiegała mocno od przybyłych. Na protest przyjechało mnóstwo osób z różnych części Szwecji. Ludzie różnych narodowości mieszkających w Szwecji zorganizowali się i przyjechali wynajętymi autobusami, tylko po to, żeby zaprotestować przeciwko odbieraniu im prawa wolności. Wśród protestujących wyróżniały się grupki Niemców, Brytyjczyków i oczywiście nas, Polaków. Protestowały również pielęgniarki, ugrupowania religijne, kibice…
-
Święta Birgitta z Finsta.
Około 1303 roku na północ od Sztokholmu w Finsta przyszła na świat Birgitta Birgersdotter, córka rycerza i członka rady królewskiej Birgera Persson i Ingeborg Bengtsdotter. Niestety nie ma dokładnych przekazów co do jej narodzin i początkowych lat życia. Dopiero w XV wieku żywot świętej spisała inna szwedzka zakonnica. Niezwykłe życie Birgitty zaczęło się już w łonie matki. Pewnego dnia ciężarna Ingeborg i Birger płynęli statkiem, który zaczął tonąć. Oboje się uratowali, co w tamtych czasach było prawdziwym cudem. Od tego momentu zaczęły się też dziać cuda. W nocy, po uratowaniu się z tonącego statku, Ingeborg ukazał się mężczyzna w pięknych, błyszczących szatach. Oznajmił zdumionej kobiecie, że dziecko, które nosi w…
-
Bożonarodzeniowe światełka w Sztokholmie.
Co roku w połowie listopada Sztokholm odpala swoje oświetlenie świąteczne. Z roku na rok inauguracja oświetlenia przyciąga coraz więcej osób. Udekorowanych jest ponad 40 ulic i placów w Sztokholmie. W dniu inauguracji zawsze jest spora impreza, na której występuje jakaś znana szwedzka gwiazda. Oświetlenie można zobaczyć do połowy stycznia. W specjalnych punktach (informacji turystycznej i partnerów, którzy współfinansują świąteczne oświetlenie) można dostać plan oświetlonych miejsc albo pobrać go ze specjalnej strony. Tradycją już stał się spacer z przewodnikiem śladami światełek. Zwiedzanie trwa godzinę i odbywa się w każdy weekend grudnia po zapadnięciu zmroku, czyli o 15:30. Cena to 65 kr. Po ciemku tak naprawdę najlepiej widać efekt świetlny. Polecam przejść…
-
Świąteczna wystawa NK w Sztokholmie.
W Sztokholmie jednym z punktów bożonarodzeniowej tradycji jest wystawa w najbardziej znanym i najdroższym domu towarowym NK (Nordiska Kompaniet). Wystawy są różne. Jednego roku mogą być niesamowicie ciekawe, a innego takie sobie. Od kilku lat są zwyczajnie nudne (i nie jest to tylko moje zdanie), a niektóre motywy zaczynają się powtarzać. Co roku począwszy od 1915 roku w witrynach sklepowych przy Hamngatan pojawiają się tematyczne bożonarodzeniowe wystawy. Każdego roku są inne, a temat wystawy jest zawsze pilnie strzeżoną tajemnicą. Nigdy nie wiadomo, czym tym razem zainspirował się twórca wystawy. Wystawami NK od 11 lat zajmuje się jedna firma projektowa JoAnn Tan Studio. Okna w trakcie urządzania wystaw są szczelnie zasłonięte…
-
Szwedzki julbord.
Julbord to nazwa szwedzkiego wigilijnego stołu. Julbord to również nazwa spotkania towarzyskiego w okresie przedświątecznym przy stole. Tradycja julbordu ma swoje korzenie w czasach pogańskich. W Średniowieczu wprowadzono do życia codziennego tradycje chrześcijańskie, czyli Adwent (post). Ludzie na kilka tygodni przed świętami zaczynali pościć, tak aby w Wigilię Bożego Narodzenia zasiąść do suto zastawionego stołu. Na początku bardzo ważnym elementem na świątecznym stole było pieczywo i sery. Przez wieki zmieniały się potrawy, jakie podawano na szwedzkim stole wigilijnym. Najpóźniej, bo w XIX i XX wieku na stole zagościła szynka, kiełbasy, marynowany łosoś i śledź. Słynne klopsiki pojawiły się na julbord dopiero w 70 tych latach XX wieku. Obecnie do najbardziej…
-
Muzeum Wisły w Tczewie.
W Tczewie przy ulicy 30 Stycznia nr 4 usadowił się ciekawy XIX wieczny budynek. Znajduje się miejscu dawnego Szańca Środkowego. Jest to budynek dawnej Fabryki Wyrobów Metalowych Emila Kelcha. W trakcie II wojny światowej na terenie fabryki utworzono obóz dla polskich wysiedleńców, a następnie fabrykę sprzętu optycznego. Po wojnie budynek zajęła Pomorska Fabryka Gazomierzy i sprzętu gospodarstwa domowego. Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku bardzo wcześnie zaczęło realizować swoją koncepcję rozbudowy. W ten sposób powstały oddziały na Ołowiance, w Żurawiu, latarni Rozewie, Sołdka, Daru Pomorza itd. W latach 70 tych władze NMM rozpoczęły realizować projekt budowy Muzeum Wisły. Początkowo rozważano kilka lokalizacji m.in. Sandomierz, Toruń, Włocławek, Gniew i Tczew. Wygrał Tczew…
-
Scenariusze na życie w Szwecji.
Od roku w polskich mediach przewijają się hasła o wyprowadzkach znanych osób do Szwecji. Nie tylko znani chcą się wyprowadzać. Na Instagramie co rusz czytam oświadczenia o wyprowadzce z Polski. Najlepiej oczywiście do Szwecji, bo to najbardziej tolerancyjny kraj na całej ziemi. Do tego bogaty. Każdy w Szwecji żyje na bardzo wysokiej stopie. Zarabia mnóstwo kasy i miesza w super chacie – oczywiście takiej pomalowanej na czerwono, bo w Szwecji to wyłącznie są czerwone, drewniane domki. Kiedy to zawsze czytam, śmieję się w kułak i głośno zastanawiam…a gdzie Wy będziecie mieszkać i z czego żyć? Scenariusz numer 1. Doktor onkolog, chirurg lat 35, biegła znajomość języka angielskiego. Mam na imię…
-
Historia pomnika Sven Jerringa.
W Sztokholmie przed budynkiem szwedzkiego radia stoi ciekawa rzeźba, której autorem jest KG Bejemark (jest autorem znanej rzeźby człowieka wychodzącego z kanału w Sztokholmie). Jest to pomnik znanego szwedzkiego dziennikarza i Nilsa Gundera Hägg, słynnego szwedzkiego lekkoatlety. Sven Jerring urodził się 8 grudnia 1895 roku w Malung (Dalarna). W dzieciństwie był spokojnym chłopcem, który od szalonych zabaw wolał czytanie książek. Po ukończeniu średniej szkoły w Norrköping poszedł na studia humanistyczne w Uppsala. Wkrótce otrzymał pracę w szwedzkiej ambasadzie w Petersburgu. Załapał się akuratnie na rewolucję październikową. W 1919 roku już był z powrotem w Szwecji i podjął ponownie studia w Uppsala. Po ukończeniu studiów został niezależnym dziennikarzem w Vadstena Läns…
-
Segregacja honorowa w szwedzkich przedszkolach.
Zacznę od wyjaśnienia pewnego pojęcia, czyli „kultury honoru”. Kultura honoru związana jest z bardzo silnym systemem patriarchalnym. Oznacza to, że o życiu kobiety decyduje ojciec, bracia, mąż lub inny mężczyzna. Kobieta jest pod nieustanną kontrolą któregoś z męskich członków rodziny. Honor rodziny, lub jakieś grupy społecznej (wioski) jest ważniejszy od woli kobiety. To oznacza, że mężczyźni decydują o życiu kobiet. Każdy sprzeciw np. nawet domniemany związek seksualny z innym mężczyzną oznacza zhańbienie rodziny. Kultura honoru dopuszcza kojarzone małżeństwa dorosłych z dziećmi i okaleczanie żeńskich narządów płciowych. Szwedzkie prawo zabrania zawierania związków z nieletnimi oraz okaleczania narządów płciowych nawet poza granicami państwa. Jest to zjawisko bazujące na przemocy i agresji (zabójstwa…
